De Buk-raket die in juli 2014 de MH17 uit de lucht schoot, werd vanuit Rusland naar Oekraïne getransporteerd. Het wapen is afgeschoten vanaf een veld bij het Oekraïense stadje Pervomaisky, dat destijds in handen was van pro-Russische separatisten. Na de ramp is de lanceerinstallatie teruggevoerd naar Rusland. Het Joint Investigation Team dat het onderzoek leidde, concludeert dat:
Vlucht MH17 is vanaf de grond neergeschoten met een BUK-raket uit de 9M38 serie. Dat blijkt onder andere uit forensisch onderzoek. Onderzoekers hebben vermoedelijke delen van het wapen die gevonden zijn op de crashsite vergeleken met referentiemateriaal. Ze hebben hiervoor verschillende typen BUK-raketten uit de 9M38-serie ontmanteld. Zo is onder andere het metaal van gevonden deeltjes vergeleken met de onderdelen uit de ontmantelde raketten.
Het onderzoeksteam is erin geslaagd de gevolgde route te reconstrueren. Nadat de lanceerinstallatie vanuit Rusland Oost-Oekraïne binnen was gebracht, werd ze opgesteld op een landbouwveld bij Pervomaisky:
Voor deze afvuurlocatie zijn veel verschillende onderzoeksresultaten die allemaal in dezelfde richting wijzen. Er zijn getuigenverklaringen van mensen die vlakbij de afvuurlocatie waren toen de lancering plaatsvond. Ook zijn er getuigen die het rookspoor van de raket hebben gezien. Hier zijn ook foto’s van. Er zijn tapgesprekken waarin wordt gesproken over de locatie en er zijn satellietbeelden waarop te zien is dat een deel van het betreffende landbouwveld geblakerd en omgeploegd is en waarop tracksporen van een rupsvoertuig waarneembaar zijn.
Nadat de BUK-raket is afgevuurd, is de installatie na aanvankelijk op eigen kracht weggereden te zijn, weer op de Volvo truck geladen en teruggereden naar de Russische grens. In de nacht is het konvooi de grens met de Russische Federatie overgestoken.
Het door het JIT getoonde bewijsmateriaal is overweldigend en laat op het eerste gezicht weinig ruimte voor alternatieve verklaringen, ook al zal dat de domlinkse en domrechtse complotgekken gegarandeerd niet tegenhouden. Een deel ervan was al bekend uit onderzoek van bellingcat, maar nooit eerder werd het zo systematisch en overtuigend gepresenteerd. Grote vraag is natuurlijk hoe het nu verder gaat. Rechtstreekse betrokkenheid van Rusland – en daarmee van Poetin – kan eigenlijk niet langer ontkend worden, al weigerde het JIT daarover een uitspraak te doen.
Wie er precies achter de aanslag zaten, is door de onderzoekers niet achterhaald. Het onderzoeksteam heeft zo’n honderd mensen geïdentificeerd die betrokken waren bij het transport en het afvuren van de Buk-raket. Wie precies voor wat verantwoordelijk was, is echter moeilijk aan te geven. Daarvoor zou eigenlijk een vervolgonderzoek nodig zijn. Het lijkt echter – voorzichtig uitgedrukt – tamelijk onwaarschijnlijk dat Rusland mee zou werken aan een dergelijk onderzoek, laat staan aan een eventuele rechtszaak.
Volledige tekst + video van de persco van het JIT vind je hier.
