“Neem nou Vietnam, bijvoorbeeld”.
Bij deze zin had ik destijds de opkomende vraag: noem eens een ander voorbeeld.
De zwanezang van het Biafra Actie Comité was een vertaling van Franse intellectuelen die de retorische vraag stelden: waarom was “links” niet betrokken bij deze zaak?*) De conclusie was, dat “links” in de eerste plaats de vraag stelt: zijn de slachtoffers wel “links”? Zuid-Soedan, Koerdistan (!), Indianen van het Amazonegebied (er was toen nog geen verplicht Ander Woord), West-Papoea – waren “ze” daar wel “links”?**) Het was een soort grafschrift namens een links dat zich in Frankrijk eerder wel ingezet had voor de Algerijnen. Algerije begon als onafhankelijk land wel degelijk “links”, overigens, maar daar ging het begin jaren zestig niet om.
“De Palestijnen” kwamen maar langzaam in zicht. Ik ben jarenlang lid geweest van het Palestina Komitee en het opvallendste vond ik dat degene die ik als de ziel van het comité zag, Kees Wagtendonk, zei dat hij het zorgelijk zou vinden als de Palestijnse zaak plotseling grote interesse zou krijgen in Nederland of elders buiten de Arabische wereld. Deze bezorgdheid hoeft niet uitgelegd te worden. Of wel?
Een halve eeuw verder – een hele tijd, als je het zo opschrijft. Massale demonstraties tegen het Israëlische geweld tegen de bewoners (in overgrote meerderheid vluchtelingen) van Gaza. Er is ook geen goed woord te vinden voor het regime van Netanyahu, die een moorddadig wag the dog uitvoert om vooral als heldhaftige oorlogspremier aan te blijven, met zijn kabinet van openlijk belijdende fascisten.
Maar die massale demonstraties – die zelfs voor “neem nou Vietnam bijvoorbeeld” niet zo georganiseerd konden worden, die beweging kwam maar moeizaam op gang – ik ben er eerlijk gezegd niet gerust onder.
Het is de zelf aangebrachte kus des doods voor een belangrijke beweging als Extinction Rebellion om onder de vlag van “Solidariteit” (Hoe laat is het?) tegen Israël te demonstreren. Congo, – nog steeds – de bossen van Zuid-Amerika, Oekraïne, Darfur, en nee, ook deze lijst wordt niet uitputtend – niet belangrijk genoeg? Waarom moet ik mij afvragen of die octopus van Greta Thunberg, die we nog nooit eerder gezien hadden, echt zoiets als een speelketting is?
Kort na de uitval van Hamas op 7 oktober schreef De Wereld Morgen:
Het is niet aan goed doorvoede witte intellectuelen om achter hun veilige computerscherm te dicteren hoe de anti-koloniale strijd moet worden gevoerd.
Zoiets komt uit de hoek waar Poetin een antikoloniale held gevonden wordt.
In die kringen is het nog niet helemaal doorgedrongen dat het Europese kolonialisme met de Portugese revolutie ten einde is gekomen en dat er niet alleen andere termen maar zelfs een concrete analyse van de concrete situatie vereist zijn. En toevallig zijn goed doorvoede intellectuelen achter een veilig computerscherm (dat malle “wit” sla ik over, ziet u?) daar inderdaad toe geroepen.
“Organische intellectuelen” heette dat in een tijd waarin de nieuwe oude termen in sneltreinvaart om je oren vlogen.
*) Het was een aardige ontdekking dat er iemand was afgestudeerd op het Biafra Actie Comité die de leden als “jonge linkse intellectuelen” beschreef. Inmiddels zestiger voelde deze destijds negentienjarige zich zeer gevleid. Ik heb de scriptie nog steeds niet geheel durven lezen.
**) De lijst is niet volledig, ge moogt hem zelf aanvullen.
– Uitgelichte afbeelding: Par Ralph Chaplin — Industrial Workers of the World journal "Solidarity" (June 30, 1917 issue), Domaine public, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24971177
