Dit weekend werd tijdens de stemming voor het Eurovisiesongfestival nog eens goed geïllustreerd hoe de internationale verhoudingen liggen en hoe natiestaten tegen elkaar aankijken in de performance arena van entertainment, volkskunst en eurotrash voor een publiek met een mening. Het was een circus van modieuze verschijnselen en muzikale uitspattingen. Het soort van meerkeuze-referendum, waar ze bij GeenPeil alleen van kunnen dromen. Eerst mochten de vakjury’s van de verschillende landen hun stem uitbrengen. Daarna was het publiek aan de beurt.
Na de stem van de vakjury stond Polen op de voorlaatste plaats. Het publiek dacht daar anders over en gaf Polen de derde plaats. Duitsland bleef na beide stemmingen op de allerlaatste plaats. De uiteindelijke strijd voor de eindoverwinning en de locatie voor het evenement volgend jaar ging uiteindelijk tussen Rusland en de Oekraïne. Het was tot het laatste moment spannend. Uiteindelijk kreeg de Oekraïne meer stemmen dan Australië en won een persoonlijk liedje over een deportatie. Het moet een zware avond geweest zijn voor Jan Roos en de zijnen.
Maar het ging zaterdagavond nauwelijks over de inhoud van liedjes. Douwe Bob doorbrak zijn fameuze tien seconden stilte met “I love you, baby” en een kusje naar de camera. Hij had eigenlijk moeten winnen vonden velen en dat hij niet had gewonnen bewees opnieuw dat er van alles niet deugde aan de EU. De Oekraïne had Nederland als vergelding voor het referendum geen enkel punt gegeven. Het was allemaal doorgestoken kaart. Voor veel Oost-Europese landen was er maar één keuze: Oekraïne of Rusland. Het maakt eigenlijk niet uit wie er optreedt met wat voor liedje dan ook. Als het publiek maar bediend wordt.
Er waren ook liedjes over de liefde en over de vrede. Servië’s inzending ging over huiselijk geweld, maar zulke thema’s liggen moeilijk bij het brede publiek. Desondanks won Oekraïne met een heikel onderwerp, maar niet dankzij de inhoud. Bijna 240.000 Tataren werden in 1944 door Stalin’s regime gedeporteerd onder het voorwendsel dat ze met de nazi’s hadden samengewerkt; zelfs leden van het Rode leger werden gedeporteerd omdat ze Tataar waren. Oekraïne kreeg van de Nederlandse vakjury drie punten. Rusland niks. Het Nederlandse publiek was iets positiever en gaf Rusland drie en Oekraïne zeven punten.
De Volkskrant en NOS kopten dat de Russen ontstemd waren over het festival en de winnaar, de Oekraïense Jamala met het nummer ‘1944’. Zij vonden dat de internationale vakjury een politiek gemotiveerde keuze had gemaakt door de Oekraïne punten te geven, laat staan meer punten dan Rusland. Het televoting publiek had Rusland meer stemmen gegeven dan de Oekraïne. De Nederlandse vakjury gaf twaalf punten aan Australië. Het Nederlandse publiek had gekozen voor België gevolgd door Polen. Als u dit artikel chaotisch vindt, dan is dat omdat de internationale verhoudingen dat ook zijn.
Het Eurovisiesongfestival is een project van de European Broadcasting Union (EBU), waarvan ook Australië en Israël lid zijn. Ook Libanon, Vaticaanstad en Noord-Afrikaanse landen zijn lid, maar doen niet mee met het Eurovisiesongfestival. Leden zijn in principe landen die (deels) binnen de European Broadcasting Area vallen; dan zouden Noord-Afrikaanse landen en andere landen in het Midden-Oosten, zoals Syrië, ook mee kunnen doen. Marokko deed in 1980 ook mee, maar dat was eenmalig. Je moet er niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als Marokko zaterdag had gewonnen.
