De Lauwe Oorlog van 2008-2013

Na bijna vijf jaar weer in Nederland te zijn wordt het tijd de balans op te maken. Een van de dingen die mij opvielen bij terugkeer was dat Nederland dramatisch was veranderd. Ik was vertrokken uit Nederland in de tijd dat men dacht dat oneindige groei het paradijs op aarde zou brengen. Die neoliberale natte droom bleek vijftien jaar later te zijn veranderd in een neoconservatieve nachtmerrie. Nederland was veranderd in een ideologisch strijdtoneel, waar ook marginale opvattingen als die van Sarah Palin door een breed publiek gedragen leken te worden. Nederland was overspoeld door criminelen, immigranten, negers, moslims, communisten, profiteurs en pedofielen, volgens een niet onaanzienlijk deel van de bevolking. Het land werd voortdurend bedreigd door krachten van buiten, die hier niet thuishoren. Maar voor sommigen was er hoop. Er was iemand opgestaan die wel eens zou gaan afrekenen met al die boze geesten.

Ik had geen idee wie Geert Wilders was. Mijn Britse en Duitse vrienden spraken soms vol bewondering over het vrijzinnige Nederland, maar geen van hen kwam ooit met een nieuwtje uit Nederland. De moorden op Van Gogh en Fortuyn waren natuurlijk ook in Engeland nieuws. Maar niet meer dan dat; niemand had het erover. En anders dan in Nederland droegen die dus niet bij aan het hier voortslepend debat over wie en wat goed en wie en wat fout is, was en zal zijn. Die Engelsen hebben natuurlijk genoeg eigen sores om eindeloos over te debatteren of ruzie te maken. Maar anders dan hier is daar de stemmingmakerij verdeeld over heel veel media en lijkt het, in mijn ervaring, gemakkelijker om daaraan te ontsnappen dan in het overijverige Nederland.

Terug in Nederland. Ik herkende mijn land niet meer. De open blik in de wereld, althans zoals dat in mijn kringen en herinneringen ‘normaal’ was, was verdwenen. Sociaal zijn was verdacht en mensen die zwakkeren wilden helpen worden tegenwoordig Gutmenschen of landverraders genoemd. Veel mensen waren angstig en onzeker over de toekomst. Anderen belegden naar hartelust in risicovolle financiële producten om in de toekomst niet te hoeven werken. Je investeert vandaag in een gouden toekomst en de rest gaat vanzelf. En als je niet meedoet beland je in de hel. Het land was verdeeld met op de flanken de angsthazen en de gokkers, aangezwengeld door de publieke media en reclame-industrie. Belazerd worden biedt ook een kans om jezelf te verbeteren, dus doe mee en laat je belazeren.

Met gemak werden voor en rond 2008 miljarden aan subsidies uitgekeerd aan het bedrijfsleven, waar tegenwoordig ook de banken en zelfs overheidsafdelingen onder vallen. Men had een truukje bedacht — iets met computers — dat je eindeloos kunt speculeren met andermans geld zonder er zelf slechter van te worden. Mensen zonder inkomen of vermogen sloten leningen en hypotheken af die de waarde van hun eigendom overstegen. Het land werd volgebouwd met leegstaande kantoren. Binnensteden werden verbouwd tot ketenwinkels en happy hour-horeca. Eindeloze consumptie was hèt middel om in de toekomst het paradijs te mogen betreden. Alles wat niet meteen geld oplevert moest weg; onderwijs, cultuur, maatschappelijke voorzieningen en sociale zekerheid werden vol overtuiging uit onze samenleving gewrikt. Allemaal kosten en op onkosten moet je bezuinigen. Geluk, daarvoor moet je hard werken, dat moet je verdienen.

Vijf jaar later is het land hopeloos verdeeld en geven we jaarlijks bijna 100 miljard aan zorgkosten uit. Er zijn al bijna net zoveel politieke partijen als er in de omgeving waar ik als tiener opgroeide kerkgemeenten en voetbalclubs waren. Het medialandschap is zo mogelijk nog dramatischer veranderd. In de kranten die vroeger een richting hadden staat nu ongeveer altijd hetzelfde. Bij de publieke en commerciële zenders zijn altijd dezelfde bekende Nederlanders in beeld. Het nieuws van gisteren is vandaag nog steeds nieuws. ’s Lands grootste dagblad De Telegraaf publiceert naar hartelust stukjes die lezers moeten uitnodigen hun mening te geven. Honderden steunbetuigingen als er geklaagd mag worden over snelheidscontroles, de communisten in Brussel die onze soevereiniteit willen afnemen, of wanneer wordt beweerd dat onze niet-roomblanke medemensen alleen maar bestaan om ons kapot te maken. Als je het leest vraag je je af hoe Nederland ooit een van de meest welvarende landen ter wereld kon worden.

Gelukkig is het bijna weekend en weer tijd om te genieten van alle verworvenheden die dit land rijk is. Daar hoort natuurlijk ook bij dat je live het bombarderen van een soevereine natie kunt meemaken of je zonder gêne te buiten gaan aan je vrijheid van meningsuiting. Er is altijd een aanleiding en wie weet wat het weekend voor nieuwe spannende onderwerpen brengt. En zo niet, dan bedenken we gewoon wat nieuwe TV-programma’s of “vernieuwende” media om ons te onderhouden met dezelfde flauwekul als gisteren. Afgewisseld met het verzoek dat u meer uitgeeft, want anders bent u morgen alles kwijt. Een schone luier, die moet je verdienen, die krijg je niet zomaar.

@wltrr gaat geheel tegen de trend in binnenkort weer kunst produceren. Kunstwerken die je kunt kopen. Doel is zoveel te verkopen dat hij uiteindelijk heel Nederland kan opkopen om er lekker mee te doen waar hij zin in heeft.