Byzantium was al een oude stad toen zij geroepen werd hoofdstad te worden van de oostelijke helft van het gesplitste Romeinse Rijk. Als ondergangskletsers het over de teloorgang van het Romeinse Rijk hebben, bedoelen ze er nooit de oostelijke helft mee, ook of meer bekend als Byzantijns Rijk – in zijn laatste decennia beperkt tot de hoofdstad, maar dan zijn we al tegen het einde van de Middeleeuwen (29 mei 1453 hield het op). En de stad heet dan al elf eeuwen Constantinopel (Κωνσταντινούπολις). Die naam heeft de stad tot 1930 behouden, de Osmaanse variant was Konstantiniyye. Onder Atatürk werd het İstanbul, wat afgeleid is van de zinsnede Is tin polin, Εἰς τὴν Πόλιν, Naar de Stad. De Stad was in het Oostromeinse Rijk Constantinopel. Dus erg Turks is de naam nog steeds niet (breng ze niet op een idee).
In 1953 zong het Canadese kwartet The Four Lads het volgende:
Istanbul was Constantinople
Now it’s Istanbul, not Constantinople
Been a long time gone, Constantinople
Now it’s Turkish delight on a moonlit night
Every gal in Constantinople
Lives in Istanbul, not Constantinople
So if you’ve a date in Constantinople
She’ll be waiting in Istanbul
Even old New York was once New Amsterdam
Why they changed it I can’t say
People just liked it better that way
So take me back to Constantinople
No, you can’t go back to Constantinople
Been a long time gone, Constantinople
Why did Constantinople get the works?
That’s nobody’s business but the Turks’
Istanbul (Istanbul)
Istanbul (Istanbul)
Even old New York was once New Amsterdam
Why they changed it I can’t say
People just liked it better that way
Istanbul was Constantinople
Now it’s Istanbul, not Constantinople
Been a long time gone, Constantinople
Why did Constantinople get the works?
That’s nobody’s business but the Turks
So take me back to Constantinople
No, you can’t go back to Constantinople
Been a long time gone, Constantinople
Why did Constantinople get the works?
That’s nobody’s business but the Turks’
Istanbul
De aardigste en een “moderne” versie is die van They Might Be Giants, 1990. Met animatiefilmpje, noem het oriëntalistisch…
Met een vleugje Uska Dara erdoorheen de Nederlandse gitaargroep de Jumping Jewels, 1963
Gek is dat, dat er tussen 1953 en 1990 (op zijn minst) niet moeilijk gedaan werd over wie er voor de Poorten van Europa stond, niet? Of over het veranderen van namen.
