Kraken is niet DE oplossing voor de woonnood, een juister woord dan het gebruikelijke woningnood. Als er nu een tekort is aan woningen komt dit doordat ze in Nederland in toenemende mate onbetaalbaar worden gemaakt voor wat men de lagere inkomens noemt. De unieke situatie van prijsdiscriminatie die gepresenteerd wordt als middel om “de huizenmarkt” een handje te helpen heeft alleen prijsopdrijving tot gevolg. U weet het: “de markt” kan alleen zijn wonderbaarlijke heil brengen zonder die vermaledijde staat die evenwel voortdurend even moet inspringen.
Al in de negentiende eeuw stelde Friedrich Engels dat onder het kapitalisme woonnood niet opgelost zal worden:
Waar komt de woningnood vandaan? Hoe is deze ontstaan? (…) [H]et [gaat] hier om een noodzakelijk product van de burgerlijke maatschappijvorm; dat zonder woningnood er niet een zodanige maatschappij kan zijn, waar een enorme massa werklieden uitsluitend moet leven van loon, oftewel van een hoeveelheid levensmiddelen die nodig is om hen in leven te houden en hun geslacht te laten voortbestaan; waar nieuwe vervolmakingen in de machinetechniek e.d. onophoudelijk massa’s arbeiders hun werk afnemen; waar de stormachtige, regelmatig terugkerende schommelingen in de industrie enerzijds resulteren in een veelkoppig reserveleger van niet-aangestelde arbeiders en anderzijds van tijd tot tijd een grote massa arbeiders als werklozen op straat zetten; waar de arbeiders zich massaal opeenhopen in de grote steden en dit sneller doen, dan er onder de huidige condities woonruimte wordt geschapen; waar, klaarblijkelijk, de smerigste zwijnenstallen altijd wel huurders krijgen; waar, tenslotte, de huiseigenaar, in de hoedanigheid van kapitalist, niet alleen het recht heeft, maar, ten behoeve van de concurrentie, tot op zekere hoogte zelfs verplicht is genadeloos uit zijn bezittingen een zo groot mogelijke mate aan huurgeld te persen. In een dergelijke maatschappij is woningnood in het geheel geen toevalligheid, het is een noodzakelijk instituut; het probleem kan worden verholpen — samen met alle gevolgen van de hygiëne e.d. — maar alleen dan, wanneer de hele maatschappijstructuur die eraan schuldig is, fundamenteel wordt omgevormd.
Er is een nieuwe kraakhandleiding uit, gepresenteerd bij een kraak in een Hippe Winkelstraat in Pretpark Amsterdam, eerder dit jaar.
Als ik deze hele nieuwe kraakhandleiding heb doorgespit kijk ik naar het impressum, voor veel lezers niet het eerste doel, wel van belang voor titelbeschrijving of recensie. Het is aanleiding tot een verraste glimlach: Het Fort van Sjakoo. Kijk eens aan – toen ik deze bij een kraak in een Commercieel en Toeristisch Interessant Binnenstadsstraatje ter plaatse kocht vertelde ik aan de colporteur (het was tevens de presentatie van het boek) dat ik er misschien wel duizend verkocht heb. De Handleiding voor Krakers ging als hete broodjes over de toonbank in het Fort, was vaak het bestverkochte boekwerk van de maand – ik heb een tijdje top-10en samengesteld voor de aardigheid. Het handboekje is zeker al meer dan veertig jaar in omloop.
De nieuwste editie is uitgebreider en informatiever dan ooit en bevat ook wat relativerende zelfspot: over de eigen subcultuur van wel heel erg veel bier drinken en herriebandjes, daar kon je zo’n veertig jaar geleden echt niet meer aankomen. Wat ook inmiddels grondig veranderd is: de speculant/eigenaar heeft tegenwoordig de strafwet achter zich. Die werkt niet per definitie, maar ontruimen zonder civielrechtelijke is wel gemakkelijk geworden. Daarnaast – het wordt nog niet eens gesignaleerd – is “de vijand” ook veel groter geworden. Was ooit de woningbouwvereniging een potentiële bondgenoot bij het legaliseren, nu is zij als corporatie zelf vaak speculant, op last van of in overleg met “de overheid”. Er is meer dan ooit reden om te kraken, maar het is moeilijker geworden, en de bezigheid is zeldzamer. Er waren dan ook wat VVD-nonvaleurs, onder wie de beruchte Van der Ree, ongeveer een pleonasme, die het boek verboden wilden krijgen, als aansporing tot illegale bezigheden. En waarom zou de PvdA zich druk maken om kraken te ont-illegaliseren? Bussemaker, Handelsbladkraakster van jaren her, is inmiddels in de gelegenheid geweest als minister studenten in de neofeodale ordening aan een schuldenketting te leggen.
Maar wie het kraken wil of kan wagen kan in de nieuwste editie zoals gezegd waarschijnlijk de grootste schat aan praktische informatie aantreffen uit de geschiedenis van de kraakhandleiding. Dat mag een aanbeveling waard zijn. Via een Kraakspreekuur bij u in de buurt…
– [N.N.], Wat niet mag… kan nog steeds – kraakhandleiding 2015/2016. [Amsterdam]: Het Fort van Sjakoo, [2016]. 85p. ISBN 9789077749005 Prijs facultatief.
