De hele toestand rond de aanbesteding van de pachtgronden in de polders bij Teylingen (Z-H) lijkt, gezien de absurdistische kenmerken, veel op een boerenklucht maar blijkt toch vooral een tragedie die alle betrokkenen in tranen achterlaat. Voor het eventuele happy end moeten we deel 2 (waarvan de totstandkoming nog onzeker is) afwachten.
1e bedrijf: de mysterieuze brief
Op 28 januari liet de gemeente Teylingen aan haar boeren weten of ze al dan niet de bieding hadden gewonnen op de weilanden die zij pachten. Sommigen hadden geluk, maar de pechvogels moesten al per 1 maart(!) opgekrast zijn. Uitgerekend 2 biologische bedrijven, de Sophiahoeve te Warmond en de Lakenvelder Boerderij in de Boterhuispolder, vielen buiten de boot – en dat terwijl de gemeenteraad het belang van de aanwezigheid van hun zeldzame koeienrassen formeel had vastgelegd middels een Omgevingsvisie. Niemand (b)leek iets te weten over de gevolgde procedure. Een gemeentewoordvoerder liet weten dat het hier een vergunningskwestie betrof. Geen onderwerp voor politieke discussie dus, maar hooguit voor juridische bezwaren.
ouwe koeien
Even tussen de bedrijven door: het houden van historische koeienrassen als blaarkoppen en lakenvelders is niet zomaar een nostalgische liefhebberij, maar bovenal een weloverwogen keuze. Onze nationale melkkoe, de Holsteiner, is namelijk dermate doorgefokt dat ze grote hoeveelheden krachtvoer nodig heeft om het vereiste productieniveau te handhaven. Met als gevolg enorme uitstoot van stikstof. Met die oude rassen speelt dat probleem stukken minder. Win-win, zou je denken – maar zo werkt het blijkbaar niet.
2e bedrijf: de uitbestede aanbesteding
Een week later lijkt de Sophiahoeve gered, doordat de winnaar zich ijlings heeft teruggetrokken. Er is een spoeddebat aangevraagd en de media hebben de aanbestedingsprocedure, die was uitbesteed aan een externe ‘rentmeester’, uitgepuzzeld. Blijkt dat je maximaal 890 punten kon verzamelen voor natuurinclusief beheer en zo, maar voor iedere euro die je bovenop het basisbedrag bood kreeg je 10 punten – dus reken maar uit hoeveel de natuur dan nog waard is. Volgens Boterhuisboer Fernand de Willigen is het op zo’n manier lucratief om vaker mest uit te rijden (omdat je dat dan als het ware hebt afgekocht), maar hij suggereert min of meer dat hij haast wel door zo’n vlegel uit de markt geprijsd moet zijn. Zijn concullega uit Oud Ade, die juist de biologische kant op wou gaan, raakt daardoor danig van de leg. Iedereen vliegt elkaar in de haren als het doek valt voor het 2e bedrijf.
3e bedrijf: boerenverdriet
Pas op 11 februari, 1 dag voor de spoedvergadering, blijkt ene Heleen Hooij verantwoordelijkheid voor dit alles te dragen. Ex-VVD en nog steeds woonachtig in Heemstede (terwijl je volgens de wet moet wonen in de gemeente waar je wethouder bent). Bij nader inzien is de gang van zaken toch onrechtmatig geweest, erkent ze. Want men moet wel degelijk inzage geven in de procedure en ook de beslissing onderbouwen, zodat alles nu overnieuw moet. Maar geen woord over het inhoudelijke aspect (oftewel die absurde puntentelling).
Een dag later treedt ze inderdaad af (want tja, wat kan je anders) en komen diverse betrokkenen alsnog hun zegje doen. Wat opvalt is dat zowel de (voormalige) winnaars als de verliezers zich slachtoffer van de situatie voelen. Sommige ex-winnaars voelen zich ongelijk behandeld, en ergens hebben ze zelfs nog een punt ook. (Als de gunning andersom was uitgevallen, was er dan ook zoveel commotie ontstaan? Vast niet.) Dat is dus wat je krijgt als je denkt dat je beleidsneutraal handelt: enkel verliezers.
Inmiddels is bekend geworden dat het kabinet met nieuwe regels gaat komen:
“Ik ben mij ervan bewust dat de huidige geliberaliseerde pacht geen lange termijnzekerheid biedt voor een bedrijfsvoering als de Lakenvelder Boerderij Boterhuispolder”, aldus [staatssecretaris] Rummenie.
Er is dus nog hoop. (Ja nee, er is altijd hoop – maar zelden of nooit is die afkomstig van de politiek.)
relevante links:
Pachtwethouder Teylingen houdt eer aan zichzelf en stapt op
Boeren vol emotie bij raadsvergadering over pachtgrond: “Ik ben verbijsterd”
– Uitgelichte afbeelding ontleend aan petitie met betrekking tot Boterhuispolder
