IS herinnert aan nazi-Duitsland

Mohammad-Mahmoud Ould Mohamedou, ex-minister van Mauretanië en tegenwoordig invloedrijk politiek wetenschapper, heeft een artikel geschreven over de opkomst van IS. In zijn analyse onderscheidt hij een aantal factoren die van belang zijn voor het succes. Ten eerste zijn er de puinhopen die resten in Irak na dertig jaar oorlog en onderdrukking sinds Saddam Hoesseins bewind. Ten tweede is er de ‘verstatelijking’ van een gewapende groep (IS-strijders). Ten derde enthousiasmeert het idee van een kalifaat dat oude koloniale grenzen wegvaagt duizenden islamitische jongeren van over de hele wereld, samen met slachtoffers van door het Westen gesteunde dictators.

Parallellen met de beginjaren van nazi-Duitsland dagen op. Duitsland torste na WO-I de ondraaglijke last van het Verdrag van Versailles. In Duitsland toen was er een uitzichtloze puinzooi, zoals in Irak nu. Syrië is evengoed verscheurd door de burgeroorlog daar. De nazi’s kenden voor Hitlers machtsgreep in 1933 al de SA en de SS, die beschouwd kunnen worden als ‘statelijke’ elementen van de partij. En het enthousiasme voor de nazi’s groeide enorm, ook buiten Duitsland. In Nederland kende de NSB op zijn hoogtepunt meer dan 100.000 leden.

Bovendien komt het idee van de Übermensch terug in de islamitische gelovige in het kalifaat die door dat geloof superieur is aan anderen. Een kopje kleiner maken van inferieure wezens, van ongelovigen, is dan niet vreemd.