Eergisteravond, op 17 juni 2019, vond in de gemeenteraad van Tilburg een informatiebijeenkomst plaats over het evenementenbeleid van de gemeente. Daar valt ook de jaarlijkse sinterklaasintocht onder. Ik kreeg via via het verzoek om daarover in te spreken. Dat heb ik gedaan, net als een tweetal anderen. Aanleiding is het voornemen van de gemeente om een meerjarige vergunning voor die sinterklaasintocht te verlenen. Dat was voor tegenstanders van de racistische karikatuurfiguur Zwarte Piet, waaronder ik, reden om in te spreken, en te vragen om het verwijderen van Zwarte Piet uit de intocht tot voorwaarde voor die vergunning te maken. Er ligt ook een motie van GroenLinks in die zin klaar.
Hieronder een gestroomlijnde weergave van mijn drie-minuten-bijdrage als inspreker met een enkele verduidelijking en precisering her en der, een toegevoegde titel, en een drietal toegevoegde voetnoten.
Schrap Zwarte Piet uit de sinterklaasintocht
Mijn naam is Peter Storm. Ik maak deel uit van het Anti Zwarte Piet Comité Tilburg. Ik spreek hier op persoonlijke titel, maar wel in samenspraak met de mensen van dat comité.
Ik woon al lange tijd in Tilburg, en ik woon hier overigens heel plezierig. Maar dat geldt dus niet voor iedereen op dezelfde manier. Ik ben wit. Ik word dus als ik in een winkel ben, niet wantrouwig aangekeken: ’die meneer neemt toch niets mee?’ Ik word dus niet wegens mijn huidskleur staande gehouden door politie, ik heb op die manier geen last van etnisch profileren. Andere mensen maken dat keer op keer mee, omdat zij zwart zijn en niet wit. Net zo goed werd ik als kind nooit nageroepen als ‘Zwarte Piet’ of anderszins getreiterd, gepest en buitengesloten vanwege mijn huidskleur. Mij overkwam en overkomt zoiets niet. Zwarte mensen en kinderen overkomt zoiets wel, keer op keer. Ik schaam me kapot om dat verschil. Dit hoort niet.
In het beklemtonen van dat verschil, het bevorderen van zulke discriminatie, speelt de aanwezigheid van Zwarte Piet in de Sinterklaasviering een rol. Juist in de sinterklaastijd maken zwarte kinderen die pesterij mee, worden ze plagerig ‘Zwarte Piet’ genoemd, houden zwarte ouders kun kinderen thuis van school om ze van zulk geplaag te vrijwaren en dergelijke. De Zwarte Piet-figuur bevordert racistische discriminatie.
En het is ook nog eens verboden. Het is onwettig. Nu ben ik zelf niet zo’n fan van de wet: ik overtreed de wet wel eens, als mij dat beter voorkomt. Maar ik ben niet de overheid. De overheid belichaamt de wet. De overheid hoort zich aan haar wetten te ouden, Ze is immers de instantie die de wetten maakt, uitvoert en handhaaft. Mensen mogen van die overheid eisen dat die zich aan haar eigen wetten houdt. Pas dan gedraagt ze zich als de rechtsstaat die ze zegt te zijn.(1)
Welnu, discriminatie is verboden. De Grondwet, artikel 1, omvat dat verbod: mensen dienen in gelijke gevallen gelijk te worden behandeld. Welnu, zwarte kinderen worden niet gelijk behandeld aan witte kinderen, want in sinterklaastijd worden zij blootgesteld aan Zwarte Piet-pesterij en witte kinderen niet. De Zwarte Piet-figuur bevordert dat. Een sinterklaasintocht met Zwarte Piet als onderdeel bevordert dat. Gemeentelijke steun voor zo’n intocht is daarmee steun aan discriminatie. En dat mag dus niet volgens die Grondwet.
Een enkel citaat. De Kinderombudsvrouw, 30 september 2016: ‘de figuur Zwarte Piet kan bijdragen aan pesten, uitsluiting of discriminatie en is daarmee in strijd met het Kinderrechtenverdrag.’(2) Ik wijs er op dat verdragen nog boven landelijke wetgeving gaan. Het faciliteren van Zwarte Piet behelst een verdragsschending, niet zomaar een wetsovertreding.
Het College van de Rechten van de Mens, ook in 2016, stelde: ‘Aan Zwarte Piet kleven discriminerende aspecten. Een aantal typische kenmerken en gedragingen van Zwarte Piet kan, in onderlinge samenhang, een negatief stereotype van mensen met een donkere huidskleur schetsen en bevestigen.’(3)
Het mag duidelijk zijn: de Zwarte Piet-figuur faciliteren is discriminatie ondersteunen. Dat is verkeerd en verboden bovendien. Ik dring er met klem op aan om bij het besluit over een vergunning voor de sinterklaasintocht, het schrappen van de racistische karikatuur Zwarte Piet als voorwaarde voor die vergunningverlening te stellen. Dank u wel.
Noten:
1. Hier valt veel meer over te zeggen. Ik ben anarchist, de wet heeft voor mij op zichzelf geen enkele morele zeggingskracht en is voor mij niet bindend. Ik hou me er vaak aan omdat ik geen gedoe wil, of omdat de erin vervatte regel mij redelijk overkomt, niet omdat ik de legaliteit als zodanig respecteer. Maar de overheid ís de legaliteit belichaamd. Ik sta, ook als anarchist, in mijn recht als ik van de overheid eis dat die zich aan haar eigen wetten houdt waar in die wetten een rechtvaardige norm is vervat. Een staat die haar eigen wet schendt, is een staat van willekeur. Een staat aanspreken op haar eigen wetten is in sommige omstandigheden wel degelijk een zinnige tactiek. Ook voor deze anarchist.
2. Zie https://www.dekinderombudsman.nl/publicaties, onder het kopje bij 30 september 2016: ‘Standpunt Kinderombudsman: Zwarte Piet vraagt om aanpassing’. Het rapport zelf wordt daar als PDF doorgelinkt en bevat vrijwel dezelfde passage, maar dan met de relevante artikelen van het Kinderrechtenverdrag.
3. College voor de Rechten van de Mens, ‘Zwarte Piet’, 8 februari 2019
– Eerder verschenen bij: Ravotr
