In Oostenrijk heeft een lokale eenheid van de federale politie, die zich normaliter bezig zou moeten houden met het bestrijden van straatcriminaliteit (Einsatzgruppe zur Bekämpfung der Straßenkriminalität (EGS)), een week geleden met veel machtsvertoon een inval gedaan bij het Bundesamt für Verfassungsschutz und Terrorismusbekämpfung (BVT), zeg maar de binnenlandse veiligheidsdienst. De inval, in Duitstalige media Razzia genoemd, werd gerechtvaardigd door het ministerie van binnenlandse zaken met de mededeling dat er verdenking was van ambtsmisbruik en verduistering. Drie ambtenaren van BVT zijn gearresteerd en aangeklaagd. In Oostenrijk is er veel tumult rond deze kwestie. Daarbuiten veel minder terwijl er nogal wat aan de hand is.
Volgens media zouden bij de inval ook zaken in beslag genomen zijn waarvoor de politie-eenheid geen enkele bevoegdheid heeft. De federale BVT doet onderzoek naar spionage en extreemlinkse en -rechtse en terroristische organisaties. Men deed ook onderzoek naar de banden tussen FPÖ — zeg maar de PVV van Oostenrijk — en extreemrechtse organisaties, Burschenschaften, Identitairen en neonazi’s. Dat onderzoeksmateriaal is door de politie-eenheid in beslag genomen en dreigt volgens de advocaten van de aangeklaagden te verdwijnen, maar volgens de FPÖ en ‘hun’ ministerie is dat nepnieuws. De politie-eenheid zou de data hebben gekopieerd en hebben afgestaan aan het openbaar ministerie. Feit blijft dat het dubieus is waarom uitgerekend EGS werd ingezet voor zo’n operatie. De oppositie (SPÖ) heeft een speciale vergadering van de Nationalrat (het Oostenrijkse lagerhuis) aangekondigd.
Het begon allemaal in september vorig jaar toen er in de (roddel)pers en op sociale media berichten verschenen dat als onderdeel van een spionage-operatie er in Oostenrijk blanco Noord-Koreaanse paspoorten zouden zijn geleverd aan Zuid-Korea in ruil voor leuke cadeaus. In 2015 had de Oostenrijkse staatsdrukkerij, die in 2000 is geprivatiseerd, de opdracht gekregen om voor Noord-Korea 200.000 biometrische paspoorten te maken. Zuid-Korea wilde een aantal proefexemplaren voor naar eigen zeggen educatieve doeleinden. In anonieme beschuldigingen werd beweerd dat de Zuid-Koreaanse geheime dienst in ruil hiervoor gratis geheel verzorgde vakanties aan ambtenaren van BVT zou hebben aangeboden. Volgens het ministerie van binnenlandse zaken was dat allemaal onzin en zag men geen reden om op basis van geruchten en roddel een onderzoek te starten.
Maar een paar jaar later is alles anders. Het ministerie is nu in handen van de FPÖ en de stemming onder het volk en in de roddelbladen bepalen het beleid. Sinds de ÖVP, het CDA van Oostenrijk, en FPÖ een regering vormen worden personen aan de top van overheidsorganisaties vervangen door partijgenoten. Zo is het ministerie van Binnenlandse Zaken in handen van Herbert Kickl van de FPÖ, ging de opdracht uit van de door Kickl benoemde secretaris-generaal van het ministerie, Peter Goldgruber (FPÖ), en werd de operatie geleid door politieman Wolfgang Preiszler, die heel toevallig ook voor de FPÖ in de gemeenteraad van Guntramsdorf, een dorpje net onder Wenen, zit. Ook het ministerie van defensie is nu in handen van de FPÖ. De erfgenamen van Haider controleren nu het leger en het politieapparaat.
Preiszler was in 1999 betrokken bij ‘Operatie Spring’ waarin voor het eerst grootschalig afluisteren werd ingezet en door 850 politieagenten in Wenen 100 personen, overwegend van Afrikaanse afkomst, werden opgepakt. De operatie was zogenaamd gericht tegen de georganiseerde drugscriminaliteit, maar kwam op veel kritiek van mensenrechtenorganisaties en linkse partijen. Kroongetuigen traden anoniem en gemaskerd op in de rechtszittingen en bijna alle aangeklaagden kregen lange gevangenisstraffen en in het oordeel stond „[…] Verkauf einer nicht mehr feststellbaren, jedenfalls aber großen Menge Heroin und Kokain, an unbekannt gebliebenen Endabnehmer […]“ Kortom, geen harde bewijzen, maar de uitspraken van de bij de verdediging onbekende getuigen waren volgens de rechters voldoende bewijs. In Oostenrijk nemen ook lekenrechters deel aan zulke rechtszaken.
In 1999 had de fractie van de FPÖ in het parlement een zetel meer dan nu en was zij even groot als coalitiegenoot ÖVP. Na een regeringscrisis door onenigheid binnen de FPÖ werden in 2002 nieuwe verkiezingen uitgeschreven en verloor de FPÖ tweederde van de stemmen. Sinds de verkiezingen van 2017 is de FPÖ weer op de oude sterkte, maar kleiner dan de ÖVP. 51 parlementsleden van de FPÖ zijn lid van een Burschenschaft. Veel van zulke traditionele en nogal door politiek gedreven rechtse studentenverenigingen in Oostenrijk geloven nog steeds in de Anschluss van Oostenrijk dat deel moet uitmaken van een Groot-Duits rijk. FPÖ-partijleider Strache is regelmatig gezien in gezelschap van Burschenschaft Germania, waar het zingen van antisemitische en nazistische liederen een traditie is. Sinds de jaren negentig doen het ministerie van binnenlandse zaken en de BVT onderzoek naar zulke Burschenschaften en hun banden met (neo)nazi’s. Nu het ministerie in handen is van de FPÖ is dat (weer) verleden tijd. Oppositie en critici vrezen dat met de in hun ogen illegale inval en inbeslagname van onderzoeksmateriaal 20 jaar onderzoek en bewijslast zal worden vernietigd en spreken van de opmaat tot een Kalte Putsch, een geweldloze staatsgreep.
