Brexit komt neer op een harde grens op het Ierse eiland. De meerderheid der Noord-Ieren noch hun zuidelijke mede-eilanders willen zo’n scheidslijn. Zelfs de DUP, de ultra-rechtse partij in Noord-Ierland die de Britse premier Theresa May steunt, wil dat niet. Zodanig niet dat een ongebruikelijke gang van zaken plaatsvond op 4 december tijdens de bespreking van May met Michel Barnier, hoofdonderhandelaar namens de EU, over het document dat de eerste fase van de onderhandelingen tussen de EU en het VK moest bezegelen.
Arlene Foster van de DUP, de partij die de Tories aan het bewind houdt – die opmerkelijkerwijs niet was geconsulteerd over het document – belde May op om te zeggen dat ze nu de voorstellen had gezien en dat ze volkomen onacceptabel waren. De DUP, zei ze, was niet bereid enig voorstel te steunen dat een grens zou impliceren tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek noch een tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië (m.a.w. in de Noordzee). May was gedwongen tot een wanordelijk vertrek uit de bespreking en een vernederende terugtocht naar Londen.
(Socialist Resistance [vertaald uit het Engels])
Na nerveus heen en weer bellen tussen May en Foster en tussen May en Barnier kwamen de partijen een paar dagen later toch tot een akkoord. Maar hoe verlaat je de Europese markt en de douane-unie zonder dat er een grens wordt opgeworpen? Dat blijft een raadsel. De zinsnede die May voorlopig redt, luidt dat Groot-Brittannië volledig aangepast (in full alignment) aan de EU blijft. Er komt derhalve geen harde grens en het Belfast-akkoord, waarmee de Ieren uit het Noorden en het Zuiden hun onderlinge verschillen regelen, zal gehandhaafd blijven.
De zinsnede is echter een rookgordijn, ze maskeert een onmogelijkheid.
De realiteit is dat er geen mogelijkheid bestaat om een harde grens in Ierland te vermijden als het VK de EU verlaat. Het is onmogelijk. Het idee dat als het VK buiten de EU is, het mogelijk zou zijn om naar Dublin te reizen met enig EU-paspoort, dan naar het Noorden te reizen en vervolgens naar Groot-Brittannië zonder paspoortcontrole zal niet gebeuren.
[vertaald uit het Engels]
Onmogelijk impliceert buigen of barsten. Wie buigt of wie barst? Ieren zijn vasthoudend. Dat heeft de jarenlange strijd van de IRA voor een eilandbrede Ierse staat wel bewezen. Niemand op de Britse eilanden zit te wachten op een heropleving van die strijd. De ‘kleine’ Ierse grenskwestie zou, naast alle andere economische problemen voor de Britten, wel eens de nekslag (barst) voor Brexit kunnen betekenen.
