Politiek links is in crisis. Neoliberalisering van de sociale voorzieningen blijft aanhouden en zelfs na de financiële crisis zijn de linkse partijen alleen maar de politieke verliezers. Hoe komt dit? Ewald Engelen betoogt dat links zich volledig verloren heeft in identiteitskwesties als genderneutrale rompertjes en Zwarte Piet. Links is daardoor de strijd voor de verliezers van de globale markteconomie uit het oog verloren en daarmee haar kiezerspubliek. Hij stelt dat we daarom opnieuw de klassenstrijd nodig hebben als verbindend narratief. Polariseert identiteitspolitiek inderdaad de linkse partijen alleen maar en moet links daarom opnieuw op zoek naar een gemeenschappelijk belang? Of gaan antiracisme en feminisme hand in hand met klassenstrijd?
Wat gaan we doen?
- We openen de avond met een inleidende column van Ewald Engelen, met aansluitend een interview waarbij we gaan verder praten over een links dat zich opnieuw inzet voor de klassenstrijd en niet meer voor identiteitskwesties.
- Daarna gaan we naar een column van Jazie Veldhuyzen, die het punt maakt dat je de strijd tegen kapitaal helemaal niet los kan zien van de strijd tegen racisme.
- Vervolgens een column van Marian Donner, waarbij ze een pleidooi houdt voor een politiek die racisme niet op micro–niveau aanpakt en oproept voor de persoonlijke bewustwording van wit privilege, maar een politiek die de werking van racisme op macro – niveau oplost.
- Daarna een interview met Renske Leijten over de toekomst van links en specifiek gezien de visie van de SP.
- We sluiten af met een algemeen panelgesprek tussen Jazie Veldhuyzen, Marian Donner en Renske Leijten.
Identiteitspolitiek is dé strategie dat het politieke kader van nu bepaalt. Waar links vroeger vooral aandacht had voor de rechten van de arbeiders, rust het nu op het expliciet benoemen van diverse identiteiten: LHBT, vrouwen, personen met een migratieachtergrond, mensen van kleur, witte Nederlanders, … Opvallend is dat al deze identiteiten berusten op persoonlijke eigenschappen die onveranderbaar zijn en dus expliciet mensen verdeelt. Ewald Engelen houdt het pleidooi dat we dus terug moeten naar een politiek gebaseerd op professionele activiteiten, aangezien in het klasseverschil mensen met een verschillende achtergrond zich wel gezamenlijk kunnen verbinden.
Ook Mark Lilla, professor of Humanities Columbia University, duidt in zijn opiniestuk “The end of identity liberalism” , geschreven na de overwinnning van Trump, aan dat identiteitspolitiek links hopeloos verdeelt. Hij zegt wel dat de emancipatiestrijd en de benoeming van identiteit door een beweging zoals Black Lives Matter zeker zijn waarde heeft in het veranderen van de normen van onze samenleving. Maar wanneer politiek links zich ook bedient van deze identiteiten dan voelt een groot deel van het electoraat zich niet aangesproken. Dit verklaart dan waarom voornamelijk witte Amerikanen niet gestemd hebben voor Hillary.
Als repliek op het pleidooi van Ewald Engelen schrijven sociologen Willem Schinkel en Rogier van Reekum in hun opiniestuk “Wat links nu te doen staat” dat antikapitalisme niet de antiracisme beweging moet uitsluiten, maar dat net die emancipatiestrijd en klassenstrijd hand in hand gaan met de strijd tegen het kapitaal. Volgens hen is de politieke werking van kapitaal intrinsiek verbonden met de onderdrukking van personen van kleur en vrouwen. Willen we een authentiek, politiek links discours maken dat werkelijk een antikapitalistische beweging kan inzetten, dan moeten we dus beide verenigen, en niet korte metten mee maken.
Ewald Engelen brengt het boek: ‘Het is klasse suffie, niet identiteit!’ deze maand uit. Tijdens het programma leggen de sprekers hem het vuur aan de schenen.
– Overgenomen van De Zwijger
