In Brussel, België, zijn al sinds 23 mei 375 ongedocumenteerden in hongerstaking in de Begijnhofkerk, de Vrije Universiteit Brussel en Université Libre de Bruxelles. De Belgische federaal staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi probeert van meet af aan de hongerstaking te depolitiseren door persoonlijke afhandeling van hun dossiers voor te stellen. Wie weet krijg je dan wel papieren, dus stop er maar mee.
Terwijl de gezondheid van de hongerstakers nu onherstelbare schade oploopt wordt aldus met het voorhouden van individuele kansen op regularisatie getracht de hongerstakers tegen elkaar uit te spelen en te doen opgeven. Daarnaast wordt gewezen naar de mensen die in solidariteit met hen staan en in actie komen: zij zouden de hongerstaking aanmoedigen. Dat soort strategie degradeert in het publieke discours de hongerstakers tot willoze slachtoffers van een stel gewetenloze linksextremisten, alsof ze niet zelf tot deze actie hebben kunnen komen.
De hongerstakers zijn verenigd in de USPR (Union des Sans-Papiers pour la Régularisation) en eisen al langer regularisatie van mensen zonder papieren. Al jaren werken zij voor een loon variërend van 3 tot 7 euro per uur, worden dus uitgebuit en betalen daarvoor wel belasting. Ze zijn verpleger, bouwvakker, schoonmaker, serveerster, loodgieter, kok… Op hun arbeid draait een groot deel van de Belgische economie. Als altijd draait immigratiepolitiek niet om het tegenhouden van mensen, maar om bevolkingspolitiek: het gebruiken van mensen als wegwerpartikel. De vraag is niet of mensen ‘teveel’ zijn en of het ‘het land vol’ is, maar of mensen gebruikt kunnen worden. Geef hen vooral geen rechten, geen zekerheid, maar wel een heel klein sprankje hoop dat al die moeite misschien individueel beloond wordt. Zet daartegenover de voortdurende dreiging van arrestatie en deportatie en je hebt gewillige arbeiders die niet snel zullen protesteren. Het houdt zo ook de lonen over de hele linie laag en speelt de ongedocumenteerden uit tegen het ‘eigen volk’, de laagbetaalde arbeiders die in België geboren zijn. ‘Voor jou in plaats hebben we zo een illegaal voor minder in dienst, dus hou je mond maar.’ En telkens weer trappen mensen erin en wijzen naar de uitgebuite arbeiders in plaats van naar de baas. Overigens is dit mechanisme niet exclusief voor België, het gebeurt in Neederland en de andere EU landen ook. Wereldwijd, je hoeft maar naar de VS te kijken, ook ten tijde van Obama en Biden. Het gebeurt overal waar mensen noodgedwongen ver van hun geboortegrond een bestaan proberen op te bouwen. In alle stilte.
Nu is het zover gekomen dat 375 mensen het niet meer pikken om als derderangsburger behandeld te worden. Ze zetten de laatste troef in die hen ter beschikking staat: hun leven. Dat zal niemand voor hen bedenken.
Tot nu toe zijn er in solidariteit meerdere demonstraties geweest, is de Dienst Vreemdelingenzaken bezet geweest en is er een bezetting gaande in een universiteitsgebouw in Gent, de Ugent. De situatie van de hongerstakers vraagt om actie. Intussen heeft tijdens de hongerstaking iemand al twee keer scheermesjes doorgeslikt, een ander batterijen, een aansteker. Er zijn vijf zelfmoordpogingen gedaan. Op dit moment hebben vier mensen hun lippen dichtgenaaid, ze drinken door een rietje. De Begijnhofkerk waarin 200 mensen zitten, is van binnenuit door hen afgesloten.
Staatssecretaris Mahdi roept dat de hongerstaking chantage is. Een bekende truc. Maar nee, het is de illegalisering van mensen die chantage is. Het is de Europese migratiepolitiek die chantage is, de militarisering van de grenzen, het opsluiten van mensen in gevangenissen die dan niet zo heten maar namen dragen als ‘gesloten centra’ (in België) of ‘detentiecentra’ (in Neederland). Hoe durven politici vol te houden dat het migranten zijn die de boel chanteren, terwijl zij machteloos staan tegenover dat machtsblok Fort Europa met zijn hekken en muren en grensleger Frontex? Migranten zijn ruilmiddel, of wapen om medewerking van een ander land of van de EU af te dwingen. We zagen Erdoğan de grens naar Griekenland al eens open zetten om de EU onder druk te zetten, hetzelfde doet nu Lukashenko in Wit-Rusland aan de grens met Litouwen. De Europese lidstaten schreeuwen vervolgens moord en brand en pompen alleen maar meer geld in het opleiden en uitlenen van grenswachten, de aankoop van apparatuur en schepen, en in push back deals met landen als Turkije en Libië.
De lijst met misdaden van de Westerse wereld, de landen die het kolonialisme nog altijd niet verleerd zijn maar nu anders vormgeven, is onuitputtelijk. De regeringen van de staten hebben geen enkel recht mensen hun vrijheid van beweging te ontzeggen, voorwaarden te stellen en verdeel en heerspolitiek te voeren. Ze hebben alleen maar een rechtvaardiging: de economische neoliberale orde moet ‘coûte que coûte’ in stand worden gehouden. Het ‘eigen’ volk dient een rad voor ogen gedraaid terwijl ongedocumenteerden onder mensonwaardige omstandigheden blijven ploeteren, of dat nu is in België, in Neederland of in een land ver weg, alles ten gunste van de welvaart van het rijkste schuim der aarde, het kapitalisme dat zonder nationalisme en racisme niet kan bestaan.
Dat alles is waarover die hongerstaking in Brussel gaat. Met het aanbieden van individuele behandelingen van aanvragen tot regularisatie wordt een fooi uitgedeeld die voor velen alsnog in de cel en de boeien eindigt, een wortel voorgehouden, een poging tot depolitisering gedaan die zo doorzichtig is als de schoongewassen ruiten van het Europees Parlement in datzelfde Brussel.
De hongerstaking gaat vandaag, 13 juli 2021 de 52e dag in. Afgelopen weekend werd er gedemonstreerd voor de Begijnhofkerk. Bij het universiteitsgebouw in Gent, Ugent, kwamen de afgelopen avond van 12 juli neonazi’s de nog altijd voortdurende solidariteitsbezetting aldaar provoceren.
Fort Europa stuurt aan op nog meer doden, ditmaal in de stad vanwaaruit de EU bestuurd wordt. Fascisten likken hun vingers erbij af. Maar hoeveel verschil is er tussen hun ideologie en de bij wet geregelde institutionele racistische grenspolitiek van Fort Europa?
