Hier en nu, daar en toen

Een paar weken geleden schreef ik ter gedachtenis aan mijn zwager de serie “Van nollen en kluften“, over dierbare planten en dieren van het duin. Ik ben zelf nauwelijks met mijn zwager in het duin geweest, wel in jonge jaren met mijn zuster en hoewel wij er niet meer samen zijn geweest sindsdien delen wij de herinnering aan dit landschap van onze jeugd. Zij heeft haar man er het wandelen aangeleerd, zoals ik diverse verloofden heb doen wandelen over het Infiltratieveld naar het strand, of daaromtrent. Bij wat het laatste uitje van mijn Nijmeegse lief zou blijken kwam ik zowaar mijn vorige, eerste lief tegen. We spraken af en namen onze draad op waar die afgebroken was. Het landschap is mag ik wel zeggen innig verweven met mijn liefdesleven. Met mijn huidige – definitieve – Lief ben ik er het meest geweest. We hadden tenslotte ons huisje aan de duinrand, Nol & Kluft geheten.

Ook als ik alleen wandel of fiets door het gebied heb ik altijd degenen bij mij met wie ik het landschap heb gedeeld. Daarnaast kan ik de situaties voor de geest oproepen, zoals ik voor de serie “Van nollen en kluften” heb gedaan. Een zelf beleefde situatie is blijvend doordat je haar kunt oproepen in gedachten. De ander met wie je verkeerde is er doordat je aan hem of haar denkt en weet dat zij of hij er was. Is dit vanzelfsprekend? Het lijkt mij van wel, maar wellicht is dit niet zo in een wereld waarin mediagestuurd Alzheimer de aanbevolen of gestandaardiseerde situatie is.

Een Engelse makker beschrijft dit, waarvan ik mij afvraag of het voor u het intrappen van een open deur is, als de basis voor de herovering van de ziel der mensheid. Deze is ons ontnomen door de machtigen die besloten hebben dat zij rijk dienen te worden en dat alles en iedereen moet worden uitgedrukt in geld. Deze zienswijze is de eenvoudigste omschrijving van mystiek, een woord waarachter vaak veel meer gezocht of gedacht wordt dan nodig is. Het gaat om het schouwen van niet alleen het hier en nu, maar ook van het daar en toen.

Over luttele weken organiseer ik met deze Engelse makker een werkgroep waarin wij hopen de mystieke ader die door het anarchisme loopt verder te verkennen. Ik heb u hierbij een eerste kijkje gegeven op de grond waarop het werk van het veranderen van de wereld uitgevoerd zou kunnen (volgens Makker: moeten) worden. Ik moet er voor aan het werk, overmorgen bij wijze van vervolg wat de aanleiding tot dit stuk, iets wat besproken is in het redactielokaal van Krapuul.