Politiek verandert, en in ons deel van de wereld is die verandering al driekwart eeuw een zaak van kleine stapjes. Tot wanneer de cumulatie van dergelijke kleine stapjes een soort kantelpunt bereikt, waarop de gehele structuur, incluis de fundamenten ervan, plots in vraag worden gesteld. Het is mogelijk dat we dit kantelpunt nu bereiken; daardoor moeten we de vraag stellen: zitten we voor eeuwig in een democratisch bestel?
Ik geef enkele opmerkingen hierbij.
West-Europa kende in de periode 1950-1990 een relatieve politieke stabiliteit waarbij drie grote politieke families de zaak domineerden: Christendemocraten in het conservatieve “centrum”, Sociaaldemocraten op “links” en Liberalen op “rechts”. Wanneer men sprak over “verandering”, en dat gebeurde bij zowat alle verkiezingen, dan ging het om een verandering in de onderlinge verhoudingen tussen deze families (waardoor zelfs Tindemans de slogan kon hanteren “met deze man wordt het anders”).
Vanaf de jaren 1990 zien we echter, stapje voor stapje, geheel nieuwe politieke formaties opstaan en aan electoraal belang winnen, in zoverre dat ze nu grote politieke krachten zijn geworden. Denk aan het Vlaams Blok/Belang en de N-VA in België, De Lijst Fortuyn en de PVV van Wilders in Nederland, het Front National in Frankrijk, de Vijfsterren Beweging in Italië, Alternative für Deutschland in Duitsland, en zo voort. Deze nieuwe formaties stelden zich doorgaans rechts van het centrum op, maar ook links van de sociaaldemocratie zien we nieuwe tendensen; deze zijn electoraal kleiner (behoudens een paar uitzonderingen) maar niettemin belangrijk: denk aan de Socialistische Partij van Roemer in Nederland, de PVDA in België, het Front de Gauche van Melenchon in Frankrijk, Die Linke in Duitsland, Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje. Ook de ecologische partijen moeten we tot deze vernieuwingsgolf rekenen. Zowat al die nieuwe formaties zijn van bij aanvang aangeduid als (rechts dan wel links) “populistisch” en vaak “extreem”, en hun doorstoot is in niet geringe mate mogelijk gemaakt door de opkomst van een nieuw medialandschap in de jaren 1990, incluis het internet – waarover verder meer. (Noteer dat ook de verkiezing van Trump in de VS als zodanig kan gezien worden).
(Lees verder bij de bron van dit artikel)
Via:: dewereldmorgen.be
