Het gevaar van de dalende Noorse Kroon en stijgende kosten van de JSF

Hieronder volgt een commentaar op een berichtje uit het Noorse tijdschrift Klassekampen over de stijgende kosten van de JSF als gevolg van de verzwakking van de Noorse Kroon. Klassekampen bestaat al meer dan 100 jaar. Nu er geen klassen meer bestaan is Klassekampen  een  ‘mainstream medium’ met een wat linksige signatuur. De kosten van de JSF zijn een dankbaar onderwerp, maar de strategische analyse ontbreekt.

Welnu, enkele jaren terug hebben de Noren 52 JSF-toestellen besteld bij de Amerikanen. U weet wel, dat logge ding dat geen jager is en geen bomber, dat niet ‘stealth’ is en af en toe onbestuurbaar. Op het moment van aankoop had de Noorse kroon een waarde van NK 6,47 tegen 1 USD. De NK is nu verzwakt naar rond  8,70  tegen 1 USD. Een verzwakking van 20%. De JSF is ondertussen ook nog een stuk duurder uitgevallen en vliegen doet het ding ook nog niet echt. Maar dat terzijde. Klassekampen meldt alleen maar dat de verzwakking van de Noorse kroon de Noren NK 13,5 miljard gaat kosten. Het gaat niet alleen om de JSF maar ook om allerlei goederen en diensten die de Noorse krijgsmacht afneemt in de VS en in dollars moet betalen. Als die kostenstijging van 20% neerkomt op extra uitgaven van NK 13,5 miljard dan is de totale rekening van de Amerikanen aan de Noren dus 5 keer dat bedrag, te weten NK 67,5 miljard. Jawel, het kost een paar centen om hun bondgenoot te mogen zijn en voorpost te worden in het Ruslandspel van de Amerikanen.

De ironie hiervan is dat, vanwege de extra druk op de uitgaven van het Noorse Minsterie van Defensie, bepaalde militaire taken niet meer uitgevoerd kunnen worden, zo meldt Klassekampen. Volgens bronnen in de Noorse krijgsmacht waarmee Klassekampen heeft gesproken zal wellicht de Orion, die verkenningstaken heeft boven de Barentszee en Noord-Atlantische wateren,  aan de grond moeten blijven en blijven er straks marineschepen aan de kade liggen. Notabene kort nadat de Noorse NATO secretaris-generaal Jens  Stoltenberg de militaire luchtbasis Bodø heeft bezocht om daar te verklaren dat deze basis niet alleen belangrijk is voor Noorwegen, maar voor de hele NATO. Dit heeft  te maken met de vermeende dreigende houding van Rusland. Het zal u niet ontgaan zijn dat, terwijl NATO voor Ruslands drempel staat in Noorwegen, Polen, de Baltische staten, Oekraïne en het Zwarte Zeegebied, Rusland om die reden als dreiging wordt voorgesteld.

Maar dit gaat niet over Amerikaanse cum NATO-machtspolitiek. Ik heb er alle vertrouwen in dat de Russen een gepast antwoord zullen hebben op deze omsingeling, maar dat is een ander onderwerp. Dit gaat over de soevereiniteit van Noorwegen. Vanwege de zwakke Noorse kroon en de hoge JSF-kosten komt dat land zonder ‘eigen’ bescherming te staan. De Amerikaans-Saoedische olieprijsdumpingspolitiek, bedoeld om Rusland te schaden, heeft ook desastreuze gevolgen voor de magere Noorse economie, die vrijwel geheel afhankelijk is van de olie-  en gasindustrie. Het regent ontslagen in die sector. Maar ook daar gaat dit berichtje niet over.

Waar het over gaat is dat Noorse plaatsjes als Vardø, NATO’s luisterpost aan de Barentszee,  Andenes, NATO’s ICBM-lanceerbasis aan de Noord- Atlantische Oceaan, en het militaire vliegveld van Bodø directe tegen-doelwitten zullen zijn voor Rusland in de warme oorlog die door de NATO wordt voorbereid tegen Rusland. OK, Vardø en Andenes zijn dunbevolkt (ieder leven telt), maar het vliegveld van Bodø ligt midden in de beperkte ruimte van dat stadje aan de zee, vlak naast het lokale kerkhof, of all places.

Tot nu toe zijn de temperaturen in die delen van het land, maar ook in omgeving waar ik nu verkeer, nog niet boven de 10 graden gekomen. Maar dat wil niet zeggen dat de Noren zitten te wachten op een warme oorlog en de daaropvolgende nucleaire winter. Ze weten niet eens wat hen te wachten staat. Let wel, de Franse oud-premier Fillon heeft er al voor gewaarschuwd dat Europa niet zelfstandig optreedt en door de Amerikanen in een oorlog tegen Rusland wordt geduwd. 

Nou, dit geldt voor Noorwegen in de eerste plaats. Maar dan wel met een aanzienlijke verzwakking van de capaciteit van de Noorse strijdkrachten die op een cruciaal onderdeel van NATO’s omsingeling van Rusland moeten optreden. Maar geen zorgen. Terwijl de Noren dokken voor de JSF zullen we zien dat de Britten en Amerikanen de taken van de Orions en die paar Noorse boten graag zullen overnemen. Daarmee komt dan een einde aan de Noorse soevereiniteit, voor zover die al bestond. Het land heeft ooit vanaf 1340 tot 1906 onder Deens en Zweeds juk geleefd en was nog maar even vrij toen de Duitsers langskwamen in 1940. We zien eigenlijk hetzelfde scenario als hetgeen zich afspeelde aan de vooravond van WOII, toen de Britten overwogen om Noorwegen te bezetten voordat de Duitsers dat zouden doen. Toen waren ze te laat, maar dat zal niet nog een keer gebeuren.

Ondertussen worden de belangen van de JSF-bouwers en die van NATO mooi op elkaar afgestemd.  Of men dit bij Klassekampen ook beseft weet ik niet.