Berichten in mainstream media kenmerken Syriza veelal als eurosceptisch. Hoe komt men aan die kwalificatie? Mijn hypothese is dat wikipedia hier debet aan is. Journalisten gebruiken wikipedia vaak als bron en als check voor beweringen.
De Nederlandse versie van wikipedia geeft over Syriza aan:
‘De partij is niet tegen de euro of de EU maar wel tegen de bezuinigingen en overige maatregelen opgelegd door de EU en het IMF.’
Dat is vrij neutraal; Syriza lijkt pro noch anti. De hypothese schijnt dus verworpen. Maar laten we voor een extra check nog naar de Engelstalige versie van wikipedia kijken. Daar staat:
‘Although Alexis Tsipras clarified that Syriza “does not support any sort of Euroscepticism”, the party is seen as a mildly Europsceptic force.’
Dus Tsipras kan nog zo vaak uitleggen dat Syriza niet eurosceptisch is, dat doet er niet toe, het gaat erom wat het oordeel van de gevestigde orde is. En die ziet Syriza blijkbaar als mild eurosceptisch. Dat houdt enige evidentie voor mijn hypothese in.
Wikipedia geeft overigens referenties voor ‘mildly Eurosceptic’. Om die na te kijken gaat voor de gemiddelde journalist veel te ver, maar als je dat doet is er onder meer de verwijzing naar: Party Euroscepticism in Greece during the Financial Crisis, the Cases of SYRIZA and Chrysi Avgi. Auteur Aggelos Zikos schrijft in zijn paper (p. 30):
‘SYRIZA is a founding member of the Party of the European Left (KEA), which is a political party at the European level; it was founded in 2004, after an initiative of 11 parties, including SYRIZA.’
Als Syriza een van de initiatiefnemers is van een Europese partij, duidt dat niet op euroscepticisme maar veeleer op enthousiasme voor het Europese project. Hoe verklaart Zikos dit? Hij concludeert (p. 59):
‘SYRIZA puts forward a softer form of Euroscepticism, by not opposing to the idea of European integration (“we consider that the position and future of Greece is within the united Europe,”) but rather by proposing a different direction than the current, neoliberal one, towards a socialist Europe (“the unification of Europe needs to restart,” Election Programme, May 6 2012). Then, it is up to us to describe this kind of Euroscepticism, either as Soft, or as Reformist, Europhile, Europragmatist, EU-Revisionist, depending on the theory of our choice.’
De aap komt aardig uit de mouw: euroscepticisme houdt dus in dat je niet kwijlend achter het neoliberale model voor de EU aanloopt. Als je in een andere vorm pro-EU bent, krijg je niettemin sowieso het stempel eurosceptisch opgedrukt.
De kwalificatie eurosceptisch voor Syriza komt daarmee gedeeltelijk op het conto van wikipedia, dat in de Engelstalige versie kritiekloos een zeer bepaalde definitie van euroscepticisme overneemt. Euroscepticisme blijkt een voor de heersende macht aanvaard begrip te zijn voor degenen die tegen de huidige neoliberale koers van de EU zijn. Ook Tsipras heeft het niet goed begrepen: euroscepticisme heeft weinig met pro- of anti-Europese integratie te maken maar vooral met pro- of anti-neoliberalisme.
Pingback: Het ‘euroscepticisme’ van Corbyn | Krapuul