Als je Rachel Maddow moet geloven (vanaf 7.03) heeft het Witte Huis het gezondheidsrapport over Trump naar aanleiding van diens onderzoek afgelopen vrijdag vervalst. Het is inderdaad wel heel merkwaardig dat de arts van het Witte Huis zijn eigen naam niet eens zou kunnen spellen (‘Ronnie’ in plaats van ‘Ronny’). Bovendien, zo las ik elders, is het gebruik onder medici in de Verenigde Staten om in officiële stukken niet Dr. vóór hun naam te zetten, maar M.D. erachter.
Ook de formulering van het rapport heeft inderdaad een hoog Trumpinessgehalte, zoals Maddow raak observeert, met veel te veel superlatieven.
De gezondheid van de Amerikaanse president is niet onbelangrijk – en al helemaal niet als het de mentale gezondheid betreft, maar die is hier niet getest – maar wat veel erger en nu al een jaar lang duidelijk is, is dat de Verenigde Staten opgescheept zitten met een president die ALTIJD en OVERAL over liegt. In elke normale democratie zou zo’n politicus allang naar huis gestuurd zijn, maar de Verenigde Staten zijn in dat opzicht, zeker voor een westerse democratie, nogal een geval apart.
Natuurlijk betreft het in het geval Trump wel een president, en geen premier, dat maakt ook al een verschil. Wat dat betreft, als Obama een Nederlandse premier was geweest, was zijn regering drie jaar geleden ook al afgetreden wegens onvoldoende steun in de Staten-Generaal. In het Franse presidentssysteem ligt het weer anders, daar worden de president en regering asynchroon afgewisseld, dus daar zijn die enigszins onafhankelijk van elkaar.
Een ander verschil met onze democratie is, dat de president in de Verenigde Staten ondanks minderheden in het Huis van Afgevaardigden en/of de Senaat middels Executive Orders op tamelijk ondemocratische wijze wel degelijk enigszins door kan regeren, zoals Obama dat dan ook gedaan heeft. In Nederland kan dat vertaald worden met een Bestuurlijk Besluit, maar die worden veel minder verregaand gebruikt, en zijn er eigenlijk vooral om de gevolgen van bepaalde nieuwe wetgeving in allerlei daaraan ondergeschikte wetten soepel door te kunnen voeren. Men voert er geen compleet nieuwe regelgeving mee in. Nadeel is dat die Executive Orders door een volgende regering met één pennestreek (ja, pennEstreek) ook gelijk weer afgeschaft kunnen worden, zonder tussenkomst van het Congres. Wat door Trump dan ook met grote ijver gedaan is. Als iemand de naam Obama op een van zijn gebouwen zou plaatsen zou hij daar waarschijnlijk ook de sloopkogel tegenaan laten gooien.
Het probleem, in de Verenigde Staten maar vaak ook wel in andere landen, is dat de president vrijwel alleen politiek aangepakt kan worden, en meestal niet gerechtelijk. Het gevolg daarvan is dat in de huidige situatie, waar er een meerderheid in het Congres vooralsnog bereid is een gevaarlijke, sociopathische en narcistische kleuter in het zadel te houden zolang zij hun belastingvoordelen en dereguleringen ten gunste van hun sponsoren maar krijgen, er van die geroemde checks and balances vrijwel niets overblijft. De Republikeinen saboteren bijvoorbeeld al een jaar lang de commissies in het Huis en de Senaat die betrokken zijn bij de diverse onderzoeken naar Trump en consorten.
Nu blijkt dan ook dat er in de VS heel veel regels zijn die alleen uit fatsoen nagevolgd werden maar die helemaal niet afgedwongen kunnen worden, zoals de bekende kwestie van het openbaar maken van zijn belastingaangiften, en zijn weigering zijn zakelijke belangen op te geven. Het is vooral onbegrijpelijk dat dat laatste gewoonweg zonder gevolgen blijft. Er is wel geprobeerd daar een rechtszaak tegen aan te spannen, maar die werd geseponeerd omdat de klagende organisatie volgens de rechter geen zogenaamde standing had, dat wil zeggen niet voldoende directe schade leed ten gevolge van Trumps belangen.
Ik dacht aanvankelijk dat een motie van wantrouwen in ons land niet per se opgevolgd hoefde te worden, maar dat blijkt met betrekking tot leden van de regering toch wel degelijk zo te zijn. Alleen hoeft men meestal niet zo ver te gaan dat helemaal expliciet uit te spreken. Natuurlijk was het een rechts-extremist die daarvan afweek, namelijk Rita Verdonk, die domweg bleef zitten in vak K na een dergelijke motie. Het werd nooit helemaal duidelijk of die motie nu letterlijk dwingend was, maar duidelijk was wel dat het de bedoeling was dat ze op zou hoepelen. Aangezien het kabinet al demissionair was heeft men het mens maar gewoon laten zitten, vermoed ik.
Maar dat hebben we hier in principe dus toch beter geregeld dan in de Verenigde Staten, waar er een meerderheid nodig is in het Huis om eerst tot een impeachmentprocedure te komen, en die dan inderdaad beoordeeld en bekrachtigd te zien worden met een tweederde meerderheid in de Senaat. Het is een moeilijk begaanbare weg, en er is dan ook nog nooit een president daadwerkelijk gedwongen af te treden door een impeachment. Het is slechts twee keer geprobeerd, met Andrew Johnson in 1868 (een enigszins vergelijkbare hufter als Trump, schijnt het) toen men één stem in de senaat tekort kwam, Nixon werd ermee bedreigd en dermate onder druk gezet dat hij zelf aftrad en het impeachment van Bill Clinton kwam ook niet door de senaat.
Ik ben niet helemaal zonder hoop, maar een impeachment onder de huidige verhoudingen in het Congres zal alleen kunnen plaatsvinden als wat Speciale Aanklager Rober Mueller naar buiten brengt héél, héél erg is, en ontegenzeggelijk meer schade aan de Republikeinse partij zou toebrengen dan het handhaven van Trump zou doen. De regering treedt daarmee overigens nog steeds niet af, dus ze zouden onder Mike Pence best verder kunnen gaan met cadeautjes geven aan het groot-kapitaal. Dat is immers de fundamentele weeffout in de Amerikaanse democratie: de onontkoombare invloed van het grote geld erop. De gemiddelde Amerikaan zal er weinig mee opschieten, maar de wereld zal wel degelijk een veiligere plek zijn zonder het Stabiele Genie Trump aan de nucleaire knoppen.
