Harry Jacob de Winter. Lange tijd was dat vooral een een naam en een schaduw. Hij stond in 2001 met Anneke Mouthaan aan de wieg van Een Ander Joods Geluid. Hij fungeerde voornamelijk als financier, terwijl Anneke het werk deed. Zo nu en dan deed ze een beroep op hem en dan was er weer wat geld. Maar om eerlijk te zijn, erg duidelijk was het allemaal niet. Anneke was niet mededeelzaam. En ik was weliswaar één van de ondertekenaars van het eerste manifest van EAJG geweest, maar hield me er in het begin verre van. Een soort overblijfsel uit de tijd dat journalisten geacht werden niet tot één bepaalde partij te behoren. Aangezien ik altijd over het Midden-Oosten schreef wilde ik dat zo houden.
Maar dat veranderde toen ik werd gevraagd als lid van een groepje dat zich ”klankbordgroep” van EAJG noemde. Wie me gevraagd heeft weet ik niet meer, maar het was een interessant clubje mensen. Theo de Graaf, die ooit hoofd-psychiater van het Israelisch leger was geweest. Hajo Meyer, voormalig hoofd van het Natuurkundelaboratorium van Philips, Jaap Hamburger oud-medewerker van het UWV en nu de voorzitter van EAJG, Joyce Hes, oud-docent aan de universiteit van Maastricht, Ies Monas, oud-docent aan het Conservatorium, Milo Anstadt, journalist-regisseur, jurist en schrijver, Andras Krahl, oud-lid van een Israelische tank-bemanning en medewerker van het Institute of Social Studies in Den Haag, en ikzelf. Het groepje evolueerde langzaam, naast Jaap Hamburger werd ook Ies Monas gevraagd in het bestuur van EAJG. En net voordat het uit elkaar viel zorgde Milo Anstadt ervoor dat er in 2004 een boekje uitkwam met stukken van dit groepje, aangevuld met andere EAJG-prominenten als Hedy d’Ancona, Dieuwertje Blok en Harry de Winter.
Zijn bijdrage is interessant. Hij werd geboren in Oss als kind van ouders die in de oorlog beiden hun partners verloren. Zijn vader zijn vrouw en een kind, zijn moeder een verloofde die Harry heette. Hij werd naar hem vernoemd.Toen hij 17 was wilde hij weg uit Oss en vertrok naar Israel. ”Laat ik niet beweren dat ik dat deed omdat er zo’n warm zionistisch hart in mij klopte,” schreef hij. “Eigenlijk had ik met een studentengroep naar Amerika willen gaan, maar ik was te laat geweest met de aanmelding.” Hij verbleef in een kibboets waar hij Hebreeuws leerde en de tijd van zijn leven had met drank, drugs en sex, en later een andere kibboets. Tot de Zesdaagse oorlog uitbrak en hij snel moest kiezen. Het werd Amsterdam. Hij ging nog een keer terug, in ’69, vond Israel toen al niet meer te genieten en sloot zich terug in Nederland aan bij een groepje ”kritiese tzionisten” die de zionistische beweging van binnenuit wilden aanpakken. Tot hij in de jaren ’70 besloot dat het hopeloos was en hij zich stortte zich op waar hij bekend en rijk mee zou worden: IDTV.
De kentering kwam in 1993 met “Oslo”. Dat was een moment waarop hij met een schok dacht dat het toch mogelijk was. En toen in 1995 Yitzhaq Rabin werd vermoord werd hij zo kwaad dat hij weer actief werd. ”Ik nam de verwording van de bezetter waar, zijn volstrekte onverschilligheid en verblinding, zijn overtuiging dat het hele Palestijnse volk uit terroristen bestaat en genadeloos uit de weg moet worden geruimd. Daar werd ik uitermate fel over. Het ergerde me mateloos dat de media in Nederland maar één spreekbuis kenden die hen over Israel informeerde en dat was Ronny Naftaniel van het CIDI, een uitermate nationalistische club die alles wat krom was in Israel recht praatte. Dat mocht niet zo blijven, en daarom heb ik samen met Anneke Mouthaan, die ik al kende en steunde sinds ik betrokken was geraakt bij het Steuncomité Israelische Vredesgroepen en Mensenrechtenorganisaties, het initiatief genomen tot de oprichting van Een Ander Joods Geluid. Wat alleen maar bedoeld was als een adres en een telefoonnummer waar men voor kritische informatie over de gebeurtenissen in Israel terechtkon, werd een beweging en een ongehoord succes. Anneke en ik zaten vijf minuten bij NOVA en wat daarna gebeurde was voor ons een enorme verrassing, zowel positief als negatief. We hadden kennelijk een snaar geraakt. Aan de ene kant bij de conservatieven van de joodse diaspora in Nederland. Ze vielen over ons heen met ware scheldkanonnades: ‘Verraders’! Aan de andere kant honderden die ons hun adhesie betuigden, die riepen: ‘Eindelijk, eindelijk een ander joods geluid.’
De Winter is nooit een man op de voorgrond geworden voor EAJG. Hij werd een enkele keer gevraagd om op de tv om commentaar te geven, maar in de club zelf was en bleef hij de onzichtbare man op de achtergrond die nog jarenlang tekorten op de begroting aanvulde tot hij er op een bepaald moment genoeg van had. Ik heb hem in die jaren maar één keer gesproken. Iemand had bedacht dat het een goed idee was als ik de communicatie van EAJG zou doen en toen hebben we op zijn kantoor vrij lang gesproken. Het was wat je noemt een prettig gesprek, al kreeg ik de indruk dat Israel toen al niet meer zo’n favoriet onderwerp van hem was. Er zat teveel Sharon en Netanyahu in het verhaal, het vredeskamp was te veel geslonken naar zijn smaak. Kort daarop nam een ander de communicatie over. Maar ik ben nooit het gevoel helemaal kwijtgeraakt dat Harry de Winter toch niet definitief heeft afgehaakt.
– Uitgelichte afbeelding: Door HMG – Archief Beeld en Geluid, catalogusnummer 87890, fotonummer 4, CC BY-SA 3.0 nl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=79497910
