Katowice staat van 3 december tot 14 december in het teken van de jaarlijkse klimaatconferentie, COP24 ditmaal. Het is aanleiding om klimaatveranderingsperikelen weer van begeleidend commentaar te voorzien.
Huiveringwekkende klimaatverandering
Wie ontkent klimaatverandering? Die vindt al ruim vier miljard jaar plaats. Het is onzinnig dat te willen negeren. Maar het gaat er natuurlijk om in welke mate het klimaat tegenwoordig verandert. In de laatste honderd jaar is de temperatuur bijna 1 graad Celsius gestegen. En om de mate van verandering voor de nabije toekomst te voorspellen maken we gebruik van klimaatmodellen die de ontwikkeling met de nodige bandbreedte aangeven. Deze brede band is voer voor alarmisten. Er bestaat zoiets als een voorzichtigheidsbeginsel: ga bij optreden van veranderingen maar uit van een worstcasescenario.
De wet van Murphy met betrekking tot klimaatverandering komt in de publiciteit dan ook veelvuldig tot uiting. Over voorspelde zeespiegelstijgingen van een meter of meer tot aan de volgende eeuw kijken we niet meer op. Wat de 80 centimeter meer veroorzaakt in vergelijking met de bijna 20 centimeter van afgelopen eeuw wordt hoogstens afgedaan met een verwijzing naar de klimaatmodellen. Tja, die bandbreedte. Verdroging is een ander thema dat schrik aanjaagt. Zo meldde DeWereldMorgen: ‘Klimaatakkoord onvoldoende om toename droogte tegen te houden.‘ In de eerste zinnen kwam evenwel naar voren dat 25 procent van de aarde droger zou worden bij een opwarming van 2° C. Tegelijkertijd – maar niet genoemd – houdt dat in dat 75 procent waarschijnlijk natter zal worden. Een prachtig staaltje framing door het artikel derhalve. Meer regen overall valt overigens te verwachten. Opwarming zorgt voor meer verdamping van zeewater, dat 70 procent van het oppervlak van onze planeet uitmaakt, en wat meer neerslag tot gevolg heeft.
Groen
De grotere hoeveelheid neerslag in combinatie met een toename van koolstofdioxide in de lucht zorgen voor vergroening. Svante Arrhenius, de ‘vader’ van de klimaatwetenschap, had dit overigens meer dan een eeuw geleden al voorzien. Voor de geplande klimaatmaatregelen is deze vergroening slecht nieuws. GroenLinkser en milieu-econoom Krispijn Beek begrijpt dat. Hij erkent: ‘Het klopt dat de aarde groener wordt ten gevolge van hogere CO2-emissies.’ Maar je bent tenslotte GroenLinkser en derhalve verzin je een list. Op ‘groen is niet zo groen als je denkt’ komt zijn redenering neer.
Zijn argumentatie begint er ten eerste mee dat de hogere landbouwopbrengst in vergelijking met honderd jaar geleden maar voor een gering deel valt toe te schrijven aan CO2 doch veeleer te danken is aan kunstmest, zaadveredeling en irrigatie. Omdat CO2 weinig bijdraagt aan de landbouwopbrengst, heeft vergroening volgens Beek dus nauwelijks waarde. Ten tweede neemt de fotosynthese wel toe, maar de uitademing van CO2 door planten ’s nachts niet. Dit is helemaal een onbegrijpelijk argument. Het zou betekenen dat er extra CO2 wordt opgenomen. Ten derde kunnen planten door hogere CO2-concentraties lagere concentraties voedingsstoffen zoals stikstof, koper en kalium bevatten. Maar de echte vragen hierbij zijn: hoeveel lager en is dat problematisch? Ten vierde absorberen planten slechts een kwart van de extra CO2-uitstoot; de andere driekwart van de uitstoot bouwt op in de atmosfeer en de oceaan. Dat de extra uitstoot niet wordt geabsorbeerd kun je vervelend vinden maar is geen argument dat op voor- of nadelen van vergroening betrekking heeft.
Omslag
Beeks argumentatie rammelt aan alle kanten. Maar het is in ieder geval positief dat hij zich het hoofd breekt over vergroening. Dit is namelijk een krachtige indicator van de staat van het klimaat. Alarmerende berichten over verdorde aarde of verwoestende orkanen kunnen daar niet tegenop vanwege hun casuïstische karakter. Hoewel ik op Krapuul zeven jaar geleden al in Blij met een groene kerst? de komende vergroening heb aangekaart, is die kennis nog niet breed aanwezig. Maar er komt een ’tipping point’ in kennis. Hoelang duurt dat? De omslag in de visie op klimaatverandering komt voor 2025, heb ik eerder voorspeld.
