Het was geen goed weekend voor antifascisten. Niet in de VS en ook niet in Groot-Brittannië. In beide landen kunnen rechtse, fascistische knokploegen gewelddadig succes vieren. In Londen behaalden ze dit zelf. In Portland hadden ze er een immense agressieve politiemacht voor nodig. Het is nauwelijks te zeggen wat griezeliger is, de kracht die ze zelf op weten te brengen of de nauwe samenwerking met de gewapende staatsmacht waar ze van profiteren.
Eerst Londen. Daar viel afgelopen zondag een twaalftal agressievelingen de socialistische boekwinkel Bookmarks aan (1). Ze riepen Alt Right-leuzen, ze vernielden spullen en maakten boeken kapot, zo vertelt de boekhandel. Ze hadden het met name gemunt op uitgaven waarin stemmingmakerij en haat tegen moslims gehekeld werd. O ja, en “een van hen droeg een Donald Trump-masker”, vertelt Bookmarks nog. De fascisten haalden ook het boek “The Jewish Question” van Abram Leon van de schappen en wezen erop als “bewijs” van het “antisemitisme van links”. Dat is een issue momenteel in Engeland, waar Labour-aanvoerder Corbyn ervan beschuldigd wordt zich daaraan schuldig te maken of minstens een oogje dicht te knijpen. Wat mensen die Corbyn antisemitisme verwijten hem vooral kwalijk nemen is dat hij scherp afwijzend staat tegenover de Israelische onderdrukking van Palestijnen, al komen slordige, antisemitische formuleringen rond deze kwestie – waarin ‘joods’ en ‘Zionistisch’ niet helder worden onderscheiden en dergelijke – ook in Corbyns club ongetwijfeld – en helaas – voor. Maar er wordt in dit verband toch vooral ‘antisemitisme!’ geroepen om daarmee antizionisme in diskrediet te brengen en een relatief linkse Labour-leider uit het zadel te lichten. Kennelijk probeerden de fascisten die Bookmarks belaagden hier een beetje op in te haken.
Leons “Jewish Question” als bewijs van antisemitisme aanduiden is overigens een macabere dijenkletser. Het boek – ik heb het gelezen, al is het nogal een tijd geleden – is een marxistische analyse van de wisselende positie die joden door de eeuwen heen in de Europese maatschappij innamen, en de wisselende vormen van antisemitisme die zich tegen deze bevolkingsgroep richtten. Het is theoretische munitie tegen racisme en antisemitisme, een poging om te snappen hoe dit soort zaken werken. Terzijde: Leon was joods, aanvankelijk zionist, later trotskist, hij is opgepakt tijdens de nazi-bezetting en in in 1944 in Auschwitz om het leven gekomen. Vermoord dus, rechtstreeks of indirect. (2) Ook een nare dijenkletser is natuurlijk het feit dat een fascistische knokploeg wie dan ook waar dan ook van antisemitisme komt beschuldigen. We zijn toch hopelijk niet helemaal vergeten in welke antisemitische traditie fascisten staan?
De aanval kwam niet uit het niets trouwens. Voor het zover was, had uiterst rechts in Londen gedemonstreerd “tegen de censuur tegen de conspiratisme-website Infowars”, zo vertelt Aljazeera. Opvallend: “Demonstranten zijn gezien terwijl ze borden droegen die ook vastgehouden werden door degenen die de winkel aanvielen.” Het is een klassiek fascistisch patroon. Eerst gaan ze gezellig demonstreren met zijn allen, ongetwijfeld keurig beschermd door de politie, want demonstratierecht, want vrijheid van meningsuiting, nietwaar? Aangemoedigd door hun optocht vallen deelnemers vervolgens mensen uit bevolkingsgroepen die ze haten en hun trefpunten, tegenstanders, plekken van samenkomsten van tegenstanders en dergelijke aan. Laat ze demonstreren, deze fascisten, dan geef je ze de gelegenheid om zelfvertrouwen op te doen voor dit soort intimidaties. Zover is het nu dus in Londen al gekomen.
In Portland in de Verenigde Staten scoorden fascisten helaas ook. Een rechtse groepering, Patriot Prayer en de ermee verbonden Proud Boys, hield daar afgelopen zaterdag een samenkomst gevolgd door een optocht. Patriot Prayer heeft als chef een zekere Joey Gibson. Die man staat als Republikein kandidaat voor de senaat van de staat Oregon. Patriot Prayer hoedt zich voor rechtstreeks racisme. Maar ze heeft een reeks agressieve straatacties op haar naam staan, en schuwt het bepaald niet om zij aan zij te marcheren met openlijker witte-suprematisten en nazi-types. Een prominent Patriot Prayer-figuur nam ook deel an Unite the Rigfht, de fascistische manifestatie vorig jaar augustus in Charlottesville waar een fascist Heather Heyer doodreed.(3) Patriot Prayer had nu doodleuk opgeroepen om met vuurwapens zichtbaar gedragen te komen manifesteren (4).
Gedetailleerd verslag ga ik hier niet doen (5). Wat hoofdzaken. Enkele honderden, mogelijk 400 aanhangers van Patriot Prayer waren op komen dagen. Zeker 1000, mogelijk 2000 tegenstanders waren er ook: allerlei antifascisten, antiracisten, mensen van de Democratic Socialists of America, anarchisten, actievoerders die als black block opereerden. In de opzet van de tegendemonstranten was expliciet ruimte voor verschillende vormen van actie. De gezamenlijke boodschap was: dit agressieve fascistische tuig is in Portland niet welkom.
Antifascisten en fascisten stonden dus tegenover elkaar… met een grote, uitdagende politiemacht er tussen. Die scheidde de twee kampen, maar deed dat op de gebruikelijke, partijdige manier. Met het Proud Boys-kamp overlegde de politie steeds: als jullie nou daarginds gaan staan, dan is dat best, maar als je hier gaat staan, dan gaan we op wapens controleren. Allemaal heel minzaam en redelijk, ouwe jongens krentenbrood.
Tegenover de antifascisten – een veel grotere groep, zoals we al zagen – was de houding van de politie heel anders. Omdat enkelen van de antifascisten ook wapens zouden hebben – aldus de politie -, omdat ze soms ook met dingen gooiden, keerde de politie zich keihard tegen de antifascisten. Oproerpolitie viel de antifascisten aan met knalgranaten en pepperspray. Fascisten scandeerden, verwijzend naar de antifascisten: “Sluit ze op! Sluit ze op!” (6) Ook waren er vechtpartijen tussen fascisten en hun tegenstanders.
Intussen is bekend dat er minstens een antifascist in het ziekenhuis ligt. In het achterhoofd geschoten met een “niet-dodelijk wapen”, zoals dat officieel heet, kennelijk zo’n knalgranaat (7). Proud Boys-types vielen na afloop van hun mars ook nog eens tegenstanders aan, met pepperspray. Bij de afsluitende bijeenkomst van het fascistische tuig bedankte een aanvoerder de politie voor de aanval op hun tegenstanders (8). Dat is de vrijheid van meningsuiting en van organisatie die fascisten voor ons in petto hebben: politieterreur, massa-arrestaties, pepperspray in het gezicht, het ziekenhuis in geschoten worden van achteren.
De fascisten hebben in Portland helaas gewonnen. Maar dat hebben ze dus te danken aan de politie die openlijk hun kant koos en het veel grotere antifascistische contingent gewelddadig verdreef. De bereidheid van de deelnemers aan dat contingent om de fascisten te trotseren en daarmee het risico van politierepressie te nemen, is bewonderenswaardig. Het is een bereidheid die we keihard nodig hebben. En niet alleen in Portland, USA.
Noten:
1 “ UK bookstore attacked by ‘ mask-wearing fascists’”, Aljazeera, 5 augustus 2018
3 Zie voor uitvoerige informatie over Patriot Prayer en wat er zoal omheen en aan vast zit, “ Unite the Right, Patriot Prayer, Joey Gibson, & the Proud Boys”, It’s Going Down, 2 augustus
4 # AllOutPDX on August 4th : What You Need to Know”, It’s Going Down, 3 augustus
5 zie daarvoor “IGD Portland: Mass Community Mobilization Against Far Right”, It’s Going Down, 4 augustus 2018 en Unicorn Riot, “Patriot Prayer and Anti-Fascists Face Off in Portland”, 4 augustus 2018 en Jason Wilson, “Portland far-right rally: police charge counterprotesters with batons drawn”, Guardian, 5 augustus 2018
6 Jason Wilson in de Guardian, zie noot 5.
7 Unicorn Riot, zie noot 5.
8 It’s Going Down, zie noot 5.
Eerder verschenen via Ravotr.
Bovenstaand stuk verscheen al op Konfrontatie, op onderdelen miniem anders. Sowieso is het de moeite waard om ook eens op de website Konfrontatie rond te kijken: er staan tal van belangwekkende stukken van allerhande auteurs. En Konfrontatie kan financiele steun goed gebruiken. strong>Konfrontatie.nl, dus.
