Eenzaam

Er is niks aan en je gaat eerder dood. Dit laatste is zelfs onderzocht: mensen sterven eerder als ze geen partner ( meer) hebben of kinderen. Ook zou een sociaal netwerk je letterlijk langer op de been houden. Maar aan al die onderzoeken heb je niet veel als er niets anders wordt gezegd dan: bel eens aan bij je buren, doe eens gezellig, kijk eens of hij of zij niet aan het mummificeren is, want dat willen wij immers niet in deze samenleving, wij zijn zorgzaam.

Aan (het ontstaan van) eenzaamheid zitten verschillende kanten denk ik, politieke en humanitaire om er eens twee te noemen. Het leven brengt verdriet met zich mee. Je geliefden worden ziek en overlijden. Vreselijk, ik ken niets dat zo afschuwelijk is als het afgescheiden zijn van de Ander dan door de dood van die geliefde. Of het nu je broer, vader, moeder of minnaar is dat maakt niet uit.
Het is onbeschrijflijk, en dit ga ik dus ook verder niet proberen te duiden. Je moet het hebben meegemaakt om het te kunnen voelen en te begrijpen. Maar het hoort bij het leven, het kan je ook milder maken. Het laat je als nooit tevoren beseffen wat echt belangrijk is, wat er toe doet. Je leert ook het geraas van de wereld misschien makkelijker naast je neer te leggen.

Soms denk ik wel eens dat er in de politiek en in de uitvoerders van het beleid te weinig wijze mensen zitten, mensen met levenservaring. Als ik politici hoor kakelen over ziekte en gezondheidszorg, over hulp die je maar ergens bij een buurbel moet gaan zoeken, over soldaten die naar de oorlog moeten, over uitlaatgassen die je maar wat méér moet inademen denk ik wel eens: kom nou nog eens terug als je een jaar of 65 bent. Dan ben je waarschijnlijk zelf ziek geweest, zijn je ouders overleden en kijk je echt anders tegen de dingen aan. O, en laat ik vooral de hartvochtigheid niet vergeten waarmee er met vluchtelingen wordt omgegaan.

Soms zijn het net kleuters in de politiek. Je mag best spelen hoor, dat is het recht van kinderen. Maar niet zo laconiek over zulke ingrijpende zaken doen als leven, ziekte en dood. Daar hebben jullie geen kaas van gegeten, dus misschien past bescheidenheid de meesten van jullie beter dan al dat geschreeuw.
Ik wil de dingen die aan het leven eigen zijn en waar ik mijn handen al vol aan heb, proberen moedig te dragen. Maar maak ze svp niet moeilijker  dan ze al zijn door jullie hardheid en onbekendheid met het leven. Dit is eigenlijk de kern van mijn bezwaar tegen de huidige politiek: leven is al moeilijk genoeg, help mensen met leven in plaats van leven nóg zwaarder te maken.

Op deze zondag zou ik mijn preek af willen sluiten met een stukje uit een Psalm. Nee hoor, ik geloof niet in een Heer die op een wolkje zit enzo. Ik heb het ooit geleerd, en het heeft me al heel vaak geholpen. Iedereen die rouwt, kinderen heeft die moeten vechten in een oorlog, verdriet heeft, ik wens jullie veel innerlijke kracht en hulp waar dat kan en nodig is van anderen. De politici wens ik vooral veel levenswijsheid. Wat is het mooi om ouder geworden dit op te kunnen schrijven.

Wat de toekomst brengen moge,
mij geleidt des Heren hand;
moedig sla ik dus de ogen
naar het onbekende land.
Leer mij volgen zonder vragen;
Vader, wat Gij doet is goed!
Leer mij slechts het heden dragen
met een rustig, kalme moed!