Een zwerm dooie mussen

Jan Zwaaneveld14

ecoGisteren presenteerde de Europese Commissie haar nieuwe klimaatdoelstellingen voor 2030. Voorzitter José Manuel Barroso noemde die ‘een overwinning voor het klimaat’ en verdedigde de naar zijn zeggen ‘grote ambities van het Europese klimaatbeleid’.

De werkelijkheid is, dat er op geen stukken na schot zit in het Europese klimaatbeleid. Waarmee we eigenlijk te maken hebben is de zoveelste dooie mus, of beter gezegd: een hele zwerm dooie mussen. Op papier ziet het er allemaal niet onaardig uit en de doelstellingen worden uiteraard gepresenteerd alsof we er de wereld mee gaan redden, maar waar het werkelijk om gaat is wat er uiteindelijk van die mooie praatjes en rapportjes terechtkomt. Welnu, iedereen met een gezond stel hersens kan bedenken dat het op deze manier, met deze doelstellingen en de manier waarop ze gerealiseerd moeten worden, helemaal niets gaat worden.

Om te beginnen: 40% reductie van de broeikasgassen in 2030, dat klinkt niet slecht, hoewel die reductie, wil er echt schot in de zaak komen, volgens milieuorganisaties zeker 55% had moeten zijn. Maar zelfs die 40% klinkt veel mooier dan hij werkelijk is. Er is namelijk sprake van een groot overschot aan emissierechten, waardoor de prijs voor uitstoot van CO2 veel te laag blijft. En voor dit probleem draagt de EC geen oplossing aan.

Het gedoe met emissierechten, een uitvloeisel van het Kyoto-akkoord uit 2007, is tamelijk ingewikkeld, maar in het kort komt het hierop neer. Door emissierechten uit te geven hoopte men een grens te stellen aan de uitstoot van broeikasgassen. Bedrijven en landen kunnen deze emissierechten onderling verhandelen. Het probleem is al ontstaan bij de verstrekking van de rechten door de EU. Ze zijn destijds gratis uitgegeven aan bedrijven op basis van hun toenmalige uitstoot. Vanaf dat moment was er dus een bepaalde hoeveelheid rechten in omloop, en die is er nog steeds. Als een bedrijf ertoe besluit om de uitstoot van broeikasgassen te reduceren, kan het (een deel van) zijn rechten verkopen aan bedrijven die juist meer willen uitstoten. Zodra veel bedrijven gaan investeren om hun reductie te verminderen, ontstaat er een overschot aan emissierechten waardoor de prijs ervan daalt en het tegelijkertijd reuze aantrekkelijk wordt voor andere bedrijven om deze rechten aan te schaffen en nog meer broeikasgassen uit te gaan stoten dan men al deed.

Maar dat is nog niet het hele verhaal. We hebben ook te maken met de crisis, waardoor veel bedrijven minder zijn gaan produceren en dus minder zijn gaan uitstoten. Gevolg: een nog groter overschot aan nog goedkopere emissierechten op de markt en steeds minder prikkels voor bedrijven om te investeren in reductie. Omdat overheden bovendien zeer terughoudend zijn met het stellen van een plafond voor de totale emissies van bedrijven, bang als ze zijn om de belangen van deze bedrijven te schaden, is het hele systeem van emissierechten tot nu toe nog het beste te omschrijven als een enorme populatie dooie mussen in verregaande staat van ontbinding.

Dan doelstelling nummer twee. Die betreft de zogenaamde energiemix, het deel van de totale hoeveelheid op te wekken energie dat in 2030 duurzame energie moet zijn. Dit percentage heeft men vastgesteld op 27% op Europees niveau. Dat is al minder dan waarop de EC aanvankelijk inzette, namelijk 30%. Maar die 27% is wel bindend, aldus klimaatcommissaris Conny Hedegaard. Dat zou mooi zijn, denk je dan. Maar ook achter deze doelstelling ligt een enorme populatie overleden mussen te rotten. Wat is namelijk het geval? Deze 27% is bindend op Europees niveau, dat is juist. Maar diezelfde 27% is voor geen enkele individuele lidstaat juridisch bindend, zodat er straks, als de doelstelling niet wordt gehaald, niemand aansprakelijk is. Iedereen kan straks quasi-verontwaardigd naar elkaar gaan zitten wijzen, van welke mogelijkheid ongetwijfeld gretig gebruik zal worden gemaakt.

Tegen de tijd dat er werkelijk iets aan de klimaatproblematiek gedaan gaat worden, zijn de mussen ongetwijfeld allang uitgestorven.

Jan Zwaaneveld

14 gedachten over “Een zwerm dooie mussen”

  2. Le Roi danse zegt:

    Eén van de weinige beleidsterreinen waarop de EU noodzakelijk is laten ze dus ook al liggen ten faveure van het Grootkapitaal.

  3. sjaax zegt:

    Uitstekende analyse over het gesjoemel met emissierechten. Bovendien is er niet eens sprake van klimaatproblematiek. De laatste vijftien jaar is er niet of nauwelijks opwarming geweest.

  4. Wil zegt:

    Dit en nog veel meer over emissierechten stond vorige week in een uitgebreide en diepgravende analyse te lezen op de website van “De Correspondent” in één van de artikelen die zij geregeld gratis beschikbaar stellen. De hyperlink heb ik zo gauw niet voorhanden maar misschien kan Jan die ons nog geven?

  7. Le Roi danse zegt:

    Sjaax:

    Opwarming is dus DE ENIGE graadmeter vpor de gesteldheid van het klimaat? Nee hoor, er is geen klimaatproblematiek. Gaat u allen rustig slapen, er is immers de EU.

  13. Jan Zwaaneveld zegt:

    @sjaax: interessant, zeker. Maar toch. Ik ben geen klimaatdeskundige, maar ik kan gerust zeggen dat ik veel van – met name – vogels en insecten weet. En ik zie al jarenlang een niet te stuiten trend dat vogels en insecten uit het zuiden van Europa naar het noorden opschuiven en dat vogels die voorheen beperkt waren tot Afrika ook in Spanje gaan broeden. Dat zegt mij toch wel iets, hoewel het, geef ik grif toe, op zich niets bewijst. Zolang wetenschappers op dit punt lijnrecht tegenover elkaar staan, kijk ik met veel belangstelling toe en hoop dat het allemaal goed afloopt. Maar ik heb mijn twijfels.

  14. sjaax zegt:

    @Jan,

    Het is ook zinloos hier een welles-nietes discussie te voeren. Daarvoor zijn klimaatfora beter geschikt. Mijn insteek is om altijd kritisch te zijn, wie wat ook zegt. Er bestaat t.a.v. de ontwikkeling van het klimaat nog veel onzekerheid, we moeten inderdaad nog even afwachten hoe het verder gaat.

Reacties zijn gesloten.