De Samische zangeres Sofia Jannok spreekt van de komst van de witte mensen die haar volk hebben overweldigd. Het vormen van rijken is ook als kolonisatie te zien binnen Europa. Als men een bleekhuidige blonde vrouw met blauwe ogen die term hoort gebruiken leert men dat “wit” een machtsverhouding inhoudt, een aanduiding voor hen die de baas komen spelen in jouw land en die hun “beschaving” komen brengen.
De eigen godsdienst, althans het uiten ervan, werd in de Lutherse landen verboden. Officieel waren en zijn de Samen dan ook luthers. Maar als verdrukten in eigen land hielpen zij zich met sterke drank naar andere toestanden, zoals dit ook in andere overweldigde landen waar te nemen is.
Dan komt er een lutherse dominee uit eigen kring die predikt tegen drankgebruik en motieven van de eigen godsdienst in de christelijke dienst weeft. Zijn naam is Lars Levi Laestadius, hij is de stichter van een tegelijk opstandige en conservatieve stroming in de lutherse Kerk, Laestadianen, die niet alleen onder Samen is aangeslagen. Een verhaal over deze prediker kan men hier vinden.
Op 8 november 1852 breekt in Guovdageaidnu (Kautokeino) een opstand uit tegen het in alcohol gedrenkte Noorse bestuur. De opstand komt niet ver. Het is misschien wel de redding van de Samen, nu ze in opstand kwamen.
Een speelfilm over de opstand is in het Samisch te zien op het net.
Mocht u het Samisch niet machtig zijn, hier is de film met Spaanse ondertitels. De opstand wordt wel sterk als christelijk gepresenteerd bij deze versie voor een Spaanstalig publiek.
Hier is de film met Servische ondertitels:
Er is een versie met Engelse ondertiteling, maar die staat op een site die ik niet helemaal vertrouw. U vindt hem desgewenst wel.
De soundtrack wordt geleverd door Mari Boine.
Elle, 2008
– Uitgelichte afbeelding: By http://posters.motechnet.com/title/tt0479937/, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=23191666
