Discussie? ‘Scheppen banken geld of niet?’

Reactie op bijdrage J.J.C. Saal

Misschien moet ik het anders benoemen (ben ook geen kenner) maar als ik krediet zeg dan bedoel ik dus een lening. Als ik een lening met de bank aanga dan kan ik die opnemen/overmaken. Op dat moment heeft de bank dus (fysiek) geld als schuld gecreëerd (krediet/deposito). Verder is de bank wel gelimiteerd aan hoeveel liquiditeit zij kan creëren. Dit wordt bepaald door de centrale bank maar uitgevoerd door de private banken. Zij krijgen dan te horen dat er meer geld de economie in moet en zij gaan meer uitlenen (meer winst door rente!). Dit leidt dan weer vaak tot een bubbel (en vice versa tot recessie).

De private banken kunnen dus wel zeker liquiditeit creëren, maar met beperkingen. Zij moeten het vertrouwen behouden dat zij haar uitbetalingen/overmakingen kunnen nakomen. Maar zolang de bank dus het vertrouwen van de samenleving behoudt door liquide/solvabel te blijven kan zij net zoveel digitaal geld (als schuld) creëren als de centrale bank toestaat. Het probleem is dat de banken al heel veel digitaal geld gecreëerd hebben (95% digitaal/5% fysiek!) waardoor alles in waarde gestegen is, maar daardoor is de schuldenberg ook enorm gegroeid. En de rest van de samenleving moet daar dus enorme bedragen in de vorm van rentelasten over betalen. Leuk voor de aandeelhouders, maar ze hebben het zo bont gemaakt (bubbels/recessie) dat de samenleving bij het minste of geringste het vertrouwen verliest in de economie.

Daarbij komt de angst voor een bankrun waardoor ‘het kaartenhuis’ van liquiditeit/solvabiliteit van de banken en daarmee het hele bankensysteem snel zichtbaar wordt. We hebben wel depositogarantie maar misschien is dat ook wel een probleem, want nu is de prikkel om de banken beter te monitoren weg. Iedereen kijkt alleen nog maar naar de rente.

Fractioneel bankieren zag ik inderdaad verkeerd. Maar dat neemt niet weg dat de bank maar +/-10% aan eigen vermogen hoeft aan te houden om de rest uit te kunnen lenen. Lijkt me weer zo’n kaart in het kaartenhuis, niet echt een gezonde verhouding.

Het verhaal van Griekenland laat goed zien hoe fragiel het systeem is en hoe het gebruikt wordt om de soevereiniteit van landen te ondermijnen. Maar dat is waarschijnlijk een andere discussie.
Verder ben ik het volledig met u eens dat de banken een maatschappelijke dienstverlenende rol moeten innemen en dat daarbij het bewustzijn van die rol en een zekere persoonlijke ontwikkeling behoort. Een politiek onafhankelijk orgaan lijkt mij dan ook de weg om te gaan.