Het omslag is in de stijl van de tijd waarin stenografen tekenden voor de inhoud van boekwerken – met slappe kaft, niet te dik. Schrijfmachineletter. De colleges van Bolland waren vaak gestenografeerd door zekere Willem Drees, die het later nog ver zou schoppen.
De Politieke stenogrammen van Willem Schinkel zijn te lezen als dagboekaantekeningen over de afgelopen paar jaren. Stijl en titel zijn geïnspireerd door socioloog/filosoof Günther Anders, schrijver van onder andere Die Antiquiertheit des Menschen en dan ook van Philosophische Stenogramme.
Een betoog opbouwen in de vorm van korte notities is in ieder geval een traditie, gevormd in de afgelopen eeuw, Wittgenstein is waarschijnlijk het bekendste voorbeeld. Maar die kun je niet straffeloos in willekeurige volgorde lezen. Schinkel naar eigen zeggen wel.
Maar je leest het bijna in een teug uit, juist omdat de korte stukken bij elkaar aansluiten.
Een van de laatste is al een tijd mijn biotekst op twitter, maar bij Schinkel dan in het Nederlands:
Dat het “zo verder” gaat is de catastrofe – Walter Benjamin
De inleiding levert tevens de verantwoording:
(I)k zie [deze politieke stenogrammen] liefst als munitie in wat een politiek gevaarlijke tijd is. In plaats van een klaagzang op het gevaar van die tijd is het zaak goed voorzien ten strijde te trekken. Dat is op links tot nog toe niet gelukt. Links is volstrekt gemarginaliseerd, en wel mede als gevolg van de waanvoorstelling dat links oppermachtig is. Er is een zeker nominaal links, een reëel bestaand links, en dat is tot nog toe een sta-in-de-weg voor een leven met minder geweld, minder planetaire plundering, minder meerwaardecreatie, minder seksisme, minder racisme. (…) Aan rechts heb ik niets te melden.
Terecht stelt Schinkel dat “extreemrechts” een pleonasme is. En het is geen nieuws, al mag het in Nederland nauwelijks meer gezegd worden, dat bijna alle partijen, rechts of zogenaamd links, genegen zijn tot collaboratie met het zich gestudeerd voordoende FvD en desnoods met het plebejische PVV (er zijn nu twee smaken fascisme in de volksvertegenwoordiging). Links van links zou ongeveer BIJ1 en de Partij voor de Dieren zijn, maar ook hiertegen zijn behoorlijke bezwaren in te brengen. Het fascisme is het volgende stadium van het liberalisme, dat in feite door alle partijen onderschreven wordt. En hoe het valt bij al deze cenristen of liberalen als je iets links te berde brengt hier en nu in Nederland blijkt wel uit de reacties van de weldenkenden die noch Theorie van de kraal noch Politieke stenogrammen hebben gelezen en dus zeker weten dat Schinkel een stalinist is.
Laat ik verwijzen naar de drie voorgaande stukken over de “nieuwe Schinkels” van de afgelopen tijd: hier, hier en hier.
En u zult ons links van links aantreffen, ook het komende jaar.
– Willem Schinkel, Politieke stenogrammen. Amsterdam: De Bezige Bij, 2019. 320p. €21,99
