‘Het tijdschrift dat de arbeidersbeweging niet observeerde, maar ermee leefde’, draagt de titel La Révolution prolétarienne (De Proletarische Revolutie). Het bestaat inmiddels een eeuw. Dit heeft geleid tot de uitgave van een bundel onder die titel, met teksten uit het tijdschrift, samengesteld door Stéphane Julien en Christian Mahieux (Syllepse, Paris, 2025, 280 blz.). Ik vertaalde een aantal wetenswaardigheden erover uit het Frans betreffende dit tijdschrift. [ThH]
La Révolution prolétarienne werd in januari 1925 opgericht door Pierre Monatte, een belangrijke figuur in het vakbondsleven aan het begin van de 20e eeuw. Al een eeuw lang draagt de organisatie haar credo uit: vakbondseenheid, autonomie van de vakbeweging ten opzichte van de partijen, antikolonialisme en strijd tegen kapitalisme en stalinisme.
In de 827 gepubliceerde nummers zijn theoretische artikelen, gedocumenteerde studies over stakingen en beroepssectoren te vinden, naast verslagen van vakbondscongressen, teksten over feminisme, kolonialisme, het milieu, leesnotities, commentaren op culturele evenementen, enzovoort. Van de Russische Revolutie van 1917 tot de Spaanse Revolutie van 1936, van de Moskouse processen tot de stakingen van juni 1936, van de dekolonisatie van Algerije tot het antiracisme en de kwestie van het secularisme: alle grote momenten van de afgelopen eeuw zijn terug te vinden in De Proletarische Revolutie. Het tijdschrift – dat vandaag de dag nog steeds wordt uitgegeven – streeft er nog immer naar een ‘intellectuele coöperatie’ te zijn, die geen ‘kant-en-klare artikelen’ of ‘ideologisch medicijnen’ verkoopt. [Van de uitgever van de bundel]
Een aanmoediging
[Het tijdschrift] wil werknemers de middelen verschaffen om hun eigen mening te construeren, hun eigen oordeel te vormen, vrij en vrijwillig de voorwaarden van hun autonome actie te bepalen… […] Wij vragen de werknemers die ons lezen niet om ‘in ons te geloven’ en ons te volgen. Wij vragen hen, vandaag net als gisteren, om ‘in zichzelf te geloven’ en de beslissingen van hun eigen geweten te volgen…De toon is gezet, aldus Phillippe Barre die op de site ReSPUBLICA van 9 februari 2025 aan de bundel aandacht besteedt. Dit tijdschrift van de vakbeweging maakt onderdeel uit van ons kamp met ‘klassenstrijd’ en zelf-organisatie. Dit essentiële tijdschrift van de vakbeweging – klassenstrijd – is nog steeds springlevend. Momenteel wordt het kwartaalblad georganiseerd door vakbondsleden van de CGT, FSU en SOLIDAIRES. Dit tijdschrift, dat in 1925 werd opgericht door vakbondsleden die waren uitgesloten van de Franse Communistische Partij (PC; sommigen van hen waren daarvan nog medeoprichters), was aanvankelijk ‘communistisch syndicalistisch’, later werd het ‘revolutionair syndicalistisch’. Tegenwoordig presenteert het tijdschrift zich als ‘opgericht door Pierre Monatte’.
Voor de jongere generaties is het niet onbelangrijk dat de vakbeweging, zoals belichaamd in dit overzicht, op verschillende manieren wordt gekarakteriseerd. Revolutionair syndicalisme: dagelijkse strijd en perspectieven voor revolutionaire transformatie van de samenleving; de weigering van de Heilige Unie en de Oorlog van 14; debatten over vakbondsvereniging; feminismen; zeer snel kritische blik op de Sovjet-Unie; antifascisme zit in het lichaam; de Spaanse revolutie, mei 36 juni in Frankrijk; antikolonialisme; de Algerijnse oorlog; Internationalisme; China; secularisme; de autonomie van het vakbondswezen, het vakbondsbeleid, etc.
Dit tijdschrift liep vaak ‘vooruit’ op de vakbeweging, niet als een verlichte avant-garde, maar, net als gisteren, als een ruimte voor debat en uitwisseling tussen vakbondsleden in het veld. Ruimte voor verschillende persoonlijkheden die daar spraken: vakbondsleden ‘bekend of niet’ (Monatte; Rosmer, Marthe Bigot, Ida Mett en zovelen anderen…), maar ook persoonlijkheden zoals: Albert Camus, Ante Ciliga, Daniel Guérin, Jean Maitron, Marceau Pivert, Victor Serge, Boris Souvarine, Simone Weil. Het is onmogelijk om ze allemaal te noemen.
Om meer te weten te komen over dit tijdschrift kan men zich abonneren op hun kwartaaloverzicht (zie hier).
[ThH]– Eerder verschenen bij Libertaire Orde
