De gitaarnatuurkracht Eddie Van Halen

Ik ben bepaald geen Eddie Van Halenkenner, maar ik ben wel een gitarist en heb me ook wel eens door “Jump” heen moeten faken in een feestband. Dus ik weet wel wat hij kon (en wat ìk niet kan; ik heb geen last van valse bescheidenheid en durf dus echt wel te zeggen dat ik een technische en behoorlijk snelle gitarist ben, maar er zijn ordes van grootte).

Ik moet dus toegeven dat Ik geen andere nummers van hem ken dan de overbekende hits als Jump, Eruption, zijn solo in Michael Jacksons Beat It, en Running with the Devil natuurlijk, ik meen de eerste hit die ze in Nederland hadden.

Eddie van Halen werd vooral bekend vanwege zijn spectaculaire tappingtechniek met zijn rechterhand. Voor de niet-gitaristen: normaal gesproken sla je een snaar aan met een vinger of plectrum met je rechterhand, terwijl je een snaar indrukt met een vinger van je linkerhand.
Met de tappingtechniek ’tik’ je echter met een vinger van je rechterhand op een positie op de gitaarhals, waardoor je noten kunt spelen die je niet zo snel met je linkerhand zou kunnen bereiken. Gecombineerd met andere linkerhandtechnieken kun je hiermee razendsnelle series van noten spelen.

Eddie heeft deze techniek niet bedacht; in elk geval Frank Zappa en Steve Hackett pasten deze al toe in de vroege jaren zeventig, zij het dat ze hun plectrum gebruikten om de snaren aan te tikken (zie hier hoe Steve Hackett het toepast). Maar hij heeft het wel naar een veel hoger plan gebracht (zie Eruption hier beneden) en als zodanig mainstream gemaakt binnen de heavy metal. Er zijn beslist gitaristen die hem erin geëvenaard hebben (Steve Vai, Ingwie Malmsteen), maar overtroffen zou ik niet durven zeggen.

Een opname als Eruption; zoiets bestond helemaal niet tot die tijd (eind jaren zeventig), het was iets compleet onmogelijks. Daar is echt een technische mijlpaal geslagen, wat elektrische gitaar betreft.

Maar ook Allan Holdsworth gebruikte deze techniek. Typisch voor hem was dat je dat nauwelijks kon onderscheiden van zijn ‘normaal’ (als je daarvan kan spreken bij Holdsworth) gespeelde noten, wat ook precies zijn bedoeling was.

Eddie Van Halen; ik ben wel eens een album gaan luisteren in de platenzaak, maar de composities konden me niet bekoren. Wat wel – vooral in de heavy metal context – voor mij eruit sprong was zijn mooie, heldere en gedefinieerde toon (in tegenstelling tot Ingwie Malmsteen bijvoorbeeld). Geen brij van vervormde gitaren of dunne krijsende melodieën. Dat geluid klopte helemaal; helder, gedefinieerd en toch niet koud.

Kenner, fan of niet; er is een natuurkracht in de gitaarwereld heen gegaan.

De enige die Arnold kent, de eerste hit:

Favoriete nummer van Pyt (althans, Eddies solo erin):

Laat ik als demonstratie van zijn techniek dan Eruption noemen, een opname waarin je kunt zien dat hij ook zonder tapping al onmogelijk snel was:

(Foto: By Carl Lender – Flickr: Eddie Van Halen, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24578034)