De Columbia Universiteit in New York, meer bepaald Union Theological, bood het Institut für Sozialforschung, meer bekend als Frankfurter Schule, gastvrijheid aan als schuilplaats tegen de nazistische dreiging. Nog was West-Europa niet bezet door nazi-Duitsland, maar men kon voorzien dat het zou gebeuren. Het verhaal hoe de Schule in New York terechtkwam is te lezen in The dialectical imagination van Martin Jay – heerlijke lectuur. Lees het boek beslist als u een historische en filosofische inleiding over de Schule zoekt.
Dan beveel ik verder van Michael Löwy Redemption and Utopia. Libertarian Judaism in Central Europe aan, het gaat niet alleen over de Schule, maar die wordt wel in een bijzonder licht geplaatst dat mij nogal bevalt. Voor de liefhebber het Franse origineel: Redemption et utopie: Le judaisme libertaire en Europe centrale : une étude d’affinité élective.
Is het gepast dat ik twee beproefde boeken aanbeveel, terwijl er een nieuw Nederlands boek over de Schule is verschenen in de reeks Elementaire deeltjes, die misschien als Nederlandse tegenhanger van de befaamde reeks Que sais-je van de Presses Universitaires de France zou kunnen gelden? Het Nederlandse taalgebied heeft hiermee in elk geval een actuele inleiding op de school, waarvan het voortbestaan tot op heden ook aan de orde komt. Marcuse, Fromm, Adorno, Horkheimer en Benjamin worden speciaal behandeld.
Aanbevolen voor degenen die toch al vermoedden dat het niet klopte, dat de Schule alles predikt waar ultrarechts tegen zegt te zijn. In die hoek valt toch niets te leren, valt te vrezen. Zal ik nog even vermelden dat Adorno en Horkheimer achter Israël stonden (“zionist” waren, in het spraakgebruik van de dag)? Dit in verband met waarom Columbia University nu in het nieuws is…
Op de auteur Thijs Lijster kom ik binnenkort wel terug.
– Zie ook hier
– Thijs Lijster, Frankfurter Schule. Serie Elementaire Deeltjes nr. 62. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2024. 148p, €15,-
– Uitgelichte afbeelding: Door Wolfram Huke, http://wolframhuke.de – Verplaatst vanaf en.wikipedia naar Commons door ojs., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3546577
