Donald Trump’s enorme ego heeft gisteren in Iowa een flinke deuk opgelopen. Tijdens de voorverkiezingen in de Amerikaanse staat werd hij ruim verslagen door de ultraconservatieve Ted Cruz en wist hij zich mainstreamkandidaat Marco Rubio maar net van het lijf te houden. Bij de Democraten lijkt Hillary Clinton de sociaal-democraat Bernie Sanders nipt verslagen te hebben. Martin O’Malley kreeg slechts 0,6% van de stemmen en verlaat de race.
| Republikeinen | Democraten |
| Ted Cruz 27, 7% | Hillary Clinton 49, 9% |
| Donald Trump 24, 3% | Bernie Sanders 49, 5% |
| Marco Rubio 23, 1% | Martin O’Malley 0, 6% |
De meest recente poll gaf Trump nog een voorsprong van 5%, maar de merkwaardige procedure die in Iowa bij de voorverkiezingen wordt gevolgd maakt peilen erg lastig. De pollbureaus valt dan ook weinig kwalijk te nemen.
Iowa is een conservatieve plattelandsstaat en derhalve allesbehalve representatief voor het Amerikaanse electoraat. De kwade en gefrustreerde arbeiders van het type Archie Bunker waar Trump op steunt zijn in deze staat zwaar ondervertegenwoordigd. Bovendien levert Iowa slechts 1% van de kiesmannen. Dat Trump hier verliest is op zich weinig verrassend, het sociaal-conservatieve deel van het Republikeinse electoraat vertrouwt de New Yorker Trump voor geen cent en denkt – terecht – dat Trump zijn kiezers op punten als abortus en het homohuwelijk uit opportunistische overwegingen maar wat voorliegt. Dergelijke onderwerpen interesseren Trump geen zier en zijn ook voor het rechtse deel van de arbeidersklasse waarop Trump zich richt op zijn best van secundair belang.
Verontrustender voor Trump – en ook voor Cruz – is de goede score van Marco Rubio. Het Republikeinse establishment heeft een hekel aan Trump en verafschuwt Cruz. Trump is een ongeleid projectiel en op sociaal-economisch gebied veel minder rechts dan het Republikeinse establishment graag zou zien. Bovendien is hij vermoedelijk onverkiesbaar.
De afkeer die het establishment koestert voor Trump verbleekt echter bij de haat die men koestert voor Cruz, een haat die niet alleen politiek, maar vooral ook persoonlijk is. Voor de keuze gesteld tussen Cruz en Clinton – Sanders is mogelijk een stap te ver – zal een deel van het establishment waarschijnlijk kiezen voor Clinton, daar waar men zich morrend achter Trump zou scharen.
De top van het Republikeinse partij-apparaat had zich waarschijnlijk al neergelegd bij een overwinning voor Trump of Cruz, maar kan nu nieuwe hoop ontlenen aan het succes van Rubio in Iowa. De andere mainstream kandidaten – Jeb Bush en John Kasich – slaagden er niet in een deuk in een pakje boter te schoppen. Wanneer die trend zich voortzet zullen ze vroeg of laat afhaken. Vermoedelijk zal de overgrote meerderheid van hun achterban dan overstappen naar Rubio. Bovendien wordt het voor Rubio nu veel eenvoudiger fondsen te werven. Dé man om de komende tijd in de gaten te houden lijkt me Rubio, niet Cruz.
