In Syrië is basisvoedsel zoals brood voor velen amper nog verkrijgbaar. Na tien jaar oorlog zijn graanvelden vernietigd, is tarwe schaars en wordt het brood gerantsoeneerd. Het falen van het Syrische regime is compleet, zegt Human Rights Watch.
Tien jaar gewapend conflict in Syrië heeft niet alleen de infrastructuur vernietigd. De economie ligt in puin en er heersen ernstige voedseltekorten. Sinds enige tijd gelden er in Syrië regels over de distributie en de aankoop van brood. Die zijn vaak discriminerend en zetten aan tot corruptie, zegt Human Rights Watch (HRW).
“Syrische functionarissen zeggen dat genoeg brood voor iedereen een prioriteit is, maar de acties laten iets anders zien”, zegt Sara Kayyali, Syrië-onderzoeker bij HRW. “Miljoenen mensen lijden honger, grotendeels omdat de regering er niet in is geslaagd om de broodcrisis aan te pakken die ze mee heeft helpen creëren.”
Basisvoedsel
Human Rights Watch heeft overheidsverklaringen rond de beschikbaarheid van brood onderzocht, posts op sociale media geanalyseerd en rapporten van hulporganisaties doorgenomen. Daarnaast sprak de mensenrechtenorganisatie met bakkers en hulpverleners. Allemaal verklaarden ze dat er moeilijkheden zijn om aan brood en ander basisvoedsel te geraken.
Tot in 2011 heeft Syrië altijd genoeg tarwe geproduceerd om het hele land van brood en andere graanproducten te voorzien. Brood is voedzaam en goedkoop en was daarom een belangrijke basis in het dagelijkse leven van de Syriërs, zeker voor de meest arme gezinnen. De oorlog heeft het mes gezet in de graanproductie en op die manier meer mensen in armoede gedreven. Zij werden daardoor nog meer afhankelijk van brood als dagelijks voedsel, maar tegelijk wordt brood steeds schaarser.
Verlies van graanvelden
Volgens een studie uit 2020 van de Humboldt University heeft Syrië 943.000 hectare landbouwgrond verloren tussen 2010 en 2018, waaronder veel graanvelden. Veel boeren moesten vluchten en hun landerijen achterlaten, maar ook de massale luchtbombardementen door Syrisch-Russische troepen hebben areaal vernield. Volgens HRW werden op die manier ook verschillende bakkerijen verwoest.
Het afgelopen jaar heeft de Syrische overheid problemen ondervonden om tarwe te importeren uit het buitenland en uit verschillende binnenlandse regio’s die onder Koerdische controle staan en waar wel nog graan te vinden is. Ook de waardevermindering van de Syrische munt maakt dat de koopkracht in het land gedaald is.
Russisch graan aan banden
Bondgenoot Rusland, tevens de grootste importeur van tarwe in Syrië, heeft de uitvoer van de graansoort sterk aan banden gelegd, inclusief voor Syrië. Ook Amerikaanse unilaterale sancties hebben geleid tot een indirecte impact op de crisis, zegt HRW.
Volgens het Wereldvoedselprogramma (WFP) is het voor 12,4 miljoen van de in totaal 16 miljoen Syriërs onzeker of ze elke dag wel voldoende voedsel kunnen krijgen. De Voedsel- en landbouworganisatie van de VN (FAO) zegt dat naar schatting 46 procent van de gezinnen minder eet dan vroeger en dat 38 procent van de volwassenen zelf minder eet, om er zeker van te zijn dat hun kinderen geen honger hebben.
Gesubsidieerd brood
De Syrische regering levert gesubsidieerd meel en brandstof aan openbare bakkerijen, die vervolgens gesubsidieerd brood verkopen. In september vorig jaar kondigde het Syrische Staatsnieuwsagentschap, SANA, een nieuwe maatregel aan die de hoeveelheid door de overheid gesubsidieerd brood koppelt aan de grootte van een gezin. Eind oktober verdubbelde de Syrische regering de prijs van het gesubsidieerde brood.
Mensen die al kampen met ernstige voedseltekorten, vertelden aan medewerkers van HRW dat dit beleid de zaken heeft verergerd. Het aantal maaltijden per dag is voor de meeste gezinnen verminderd en ouders lijden vaker honger om hun kinderen te kunnen voeden.
Ook zijn er meldingen van discriminatie bij de verdeling van het brood. Sommigen getuigen over aparte rijen voor militairen en veiligheidsagenten, voor burgers en voor binnenlandse vluchtelingen. Deze laatsten krijgen de laagste prioriteit. Ook zijn er meldingen over de verkoop van brood op de zwarte markt en het feit dat niet-gesubsidieerd brood, dat enkel door de rijkere families kan worden gekocht, van betere kwaliteit is. De prijs op de zwarte markt zou 150 procent hoger liggen dan voor gesubsidieerd brood.
- IPS-bericht, ontleend aan De Wereld Morgen
- Uitgelichte afbeelding: Par Gilabrand — Travail personnel, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11601892
