Het geloof van de anderen

De man in de rij voor de kassa komt duidelijk aandacht tekort in het leven. Hij spreekt de vrouw voor hem zodanig voortdurend aan dat ik de indruk krijg dat ze bij elkaar horen, een conclusie die vergemakkelijkt wordt doordat ze beiden duidelijk van Surinaamse afkomst zijn. Zij schaterlacht steeds vriendelijk maar maakt zich snel uit de voeten terwijl hij nog iets af te rekenen heeft. Niet dus. Nu wil hij aandacht van de beeldschone caissière, alleen al gênant door het leeftijdsverschil. “Jij doet toch niet aan ramadan,” weet hij stellig. Met haar vriendelijkst-mogelijke vermoeide glimlach knikt zij: “Dat doe ik wel.” De man is hoogstverbaasd maar gaat gelukkig niet op het onderwerp door. Waarom zou hij überhaupt een gedachte besteed hebben aan het vasten van het mooie meisje achter de kassa en ook nog conclusies hebben getrokken en die uitspreken? Vanwege haar losse haren? Zou hij een blonde caissière ergens in februari of maart aangesproken hebben over haar vasten? Hij zou waarschijnlijk evenmin als de meeste blonde caissières geweten hebben waarom ik die vraag nu stel.

Vreemd is dat, nietwaar. Christelijk vasten levert televisiebeelden op van hossen, zuipen en liefst heel wat weelderig bruin bloot van voluptueuze dames (Brazilië doet het altijd goed). Op Aswoensdag wordt niet het on-nieuws vermeld dat voor een kleine twee miljard christenen nu de veertig dagen vasten begint. Daar zijn verscheidene redenen voor.

In de eerste plaats doen protestanten er “van huis uit” niet aan. Ik ben opgegroeid met een ingebouwd gevoel van minachting voor carnaval – dat is voor “hun” – en inderdaad, dat het een zich uitleven ter voorbereiding op vasten is, is mij zelfs nooit verteld. De uiterst dubieuze etymologie dat het woord carnaval van een Latijnse kreet “Carni vale” (Vaarwel vlees) komt had ik wel eens gehoord. Dus ze aten dan geen vlees? Katholieken waren toch maar raar, ze aten vis op vrijdag.
Daar doemt de tweede reden op: het tweede Vaticaans Concilie heeft de vastentijd voor de roomse gelovige geïnterpreteerd als een tijd van geestelijke bezinning die niet per se met het zich onthouden van voedsel samengaat. Je concentreren op het niet-eten leidt af van waar het eigenlijk om gaat. Een prachtig standpunt dat evenwel de gemiddelde godsdienstige weinig tot niets zal zeggen (de geestelijke verdieping van moslims zal als de vasten in de volle zomer valt ook flink achterwege blijven lijkt mij zo).
En de orthodoxen van allerlei snit doen ook niet aan carnaval, houden er nogal eens een andere liturgische kalender op na en hebben andere vastenregels. Dus geen nieuws-dat-geen-nieuws is op Aswoensdag.

En de vierde reden, vooral geldend voor een deel van West-Europa, is dat de enige boodschap die het publiek in de openbaarheid heeft aan het christendom is: geen boodschap. Of alleen: inkopen voor Sinterklaas of Kerst. Ondanks alle gebalk over wat de achtergrond is van “onze” cultuur is er – afgezien van dat “onze” – helemaal geen achtergrond die als gewenst gevoeld wordt. “Joods-christelijk” is een honende uitvinding om die anderen terecht te wijzen. Een vlag om je te beroepen op de arbeidsplicht voor moeders, het recht om minirokjes te dragen en het lachen-gieren-brullen om prethomo’s. Met christendom – om van het joodse maar te zwijgen – heeft het niets te maken. Vaak wordt het stempel aangevuld met “humanistisch”, daarvan weet eigenlijk echt niemand wat het betekent. Het klinkt goed. Seculier misschien.

De rare consequentie is dat niet-moslims beter op de hoogte zijn van het vasten van moslims dan van hoe het “eigenlijk” zou horen in eigen kring. Is er een eigen kring? Ja, want die is gedefinieerd door de “anderen” die wel vasten. Maar begin niet over christendom, want dan kun je jammerklachten krijgen over de SGP die vrouwen discrimineert, over priesters die niet van jongetjes kunnen afblijven en enge Amerikanen die abortusklinieken beschieten. Wie zou tegensputteren dat dit het christendom niet is zal meewarig bekeken worden als iemand die juist niet op de hoogte is.
Wat “de anderen” vooral verweten wordt is dat zij er (nog) een geloof op nahouden dat zij in de publieke ruimte niet afleggen. Een geloof dat echter niet noodzakelijk in de uiterlijke vormen waar lekker over gekankerd kan worden tot uiting komt. Denk je eens in: de christelijke verworvenheid van de minirok leidt nooit tot de conclusie dat de draagster christen is (in de Arabische wereld is – of was, langzamerhand – dit juist wel zo…). Maar een boerka betekent: moslim. Het heeft even weinig met de islam te maken als de minirok met christendom maar sinds wanneer zouden we ons daar mee bezighouden?

In de hoogtijdagen van het Nederlands kolonialisme – ruim honderd jaar geleden – was links Nederland (vooral de anarchisten) verliefd (zo lees ik het) op Kartini, een devote Javaanse prinses die een verlichte islam voorstond, vrouwenemancipatie nastreefde en die de brute koloniale overheersing afwees. De bekendste “moslima” van Nederland (het woord bestond nog niet in het Nederlands toen) – zij deelde het lot van andere feministische voorbeelden als Mary Wollstonecraft en Clara Meijer-Wichmann door aan de geboorte van een kind te overlijden. Ik heb haar hier als illustratie gekozen om te verwijzen naar tijden waarin Nederlanders in de openbaarheid zich wel verdiepten in de “ander”.

3 gedachten over “Het geloof van de anderen”

  1. “ In de hoogtijdagen van het Nederlands kolonialisme – ruim honderd jaar geleden – was links Nederland (vooral de anarchisten) verliefd (zo lees ik het) op Kartini, een devote Javaanse prinses die een verlichte islam voorstond, vrouwenemancipatie nastreefde en die de brute koloniale overheersing afwees”

    Ik had nog niet eerder van prinses Kartini gehoord en heb uit gebrek aan kennis en interesse wat meer over haar gegoogled.
    Ze was op jonge leeftijd al zeer belezen in de nederlandse literatuur en geïnspireerd door zowel de opkomst van het Europees feminisme als door Mulatuli’s. Max Havelaar. over koloniale overheersing .
    .
    Naast haar verdieping in Ned. literatuur en ook wetenschappen speelden Rosa Abendanon . Spaanse vrouw van de toenmalige Ned. Directeur voor industrie, on derwijs en godsdienst een meer dan voorname rol als haar tutor, vertrouwelinge en moederfiguur in haar leven.
    Ze was op allerlei manieren actief betrokken bij de Nederlandse (Europese) opkomst van het feminisme, onderhield briefwisselingen, schreef bijdragen etc. De tragiek wil dat zij met verdriet en tegenzin wel instemde , dit om haar zieke va der te plezieren, om als 3e vrouw van een veel oudere notabele man uitgehuwelijkt. te worden en te sterven kort na de bevalling van hun 1ste kind.

    Ik heb understaande brief Stella Zeehandelaar dit als ontroerend en treffend geplukt:
    : .
    Kartini schreef en sloot zich aan bij Multatilu met de woorden: “” Ook zonder vroom te zijn kan je nog weleen goed mensch zijn , niet waar Stella ?

    Bron De Minotaurus Onzer Zeden: Multatuli Als Heraut Van Het Feminisme Door Myriam Everard,Ulla Jansz,Ulrika
    Quote ” Ondanks alle gebalk over wat de achtergrond is van “onze” cultuur is er – afgezien van dat “onze” – helemaal geen achtergrond die als gewenst gevoeld wordt. “Joods-christelijk” is een honende uitvinding om die anderen terecht te wijzen.”

    Ik vind dit zo makkelijk, afgeven op ‘’ onze’’ cultuur is zooo nederlands en daarbij links trendy
    Het leek me dat Kartini een bijzondere en begiftigde vrouw was en dat genoemde cultuur, schrijvers en mensen uit haar tijd als haar inspiratie- en bevrijdings bron voor haar ambities en haar wensen voor de inheemse bevolking had gediend en dat deze cultuur, ondanks de opkomst van reli politiek, een inspiratie bron voor gelovigen onder een juk, on topic moslima/s en moslims nog steeds kan dienen? .
    Is het niet eerder zo dat omdat Kartini uit een bevoorrecht milieu kwam , vanaf jongs af aan goed geschoold was , . liberaal gestemde ouders in dit geval voor neerlandse scholing binnen de strenge wetten, ik las iets over een ’ adat’’ wet van de islam , , zij zich als moslima kon verdiepen en verenigen met neerlands / westers intellectueel en cultureel gelijk gestemde mensen en doelen?

    En dat levens voorwaarden zoals persoonlijke afkomst ., educatie en intellect als gemene deler aan de basis van mens ontwikkelings wegen liggen en dat dit niet voor iedereen als begaanbare dan wel acceptabele ontwikkelings weg weggelegd is.?
    “’ Christelijk vasten levert televisiebeelden op van hossen, zuipen en liefst heel wat weelderig bruin bloot van voluptueuze dames (Brazilië doet het altijd goed).

    Ja hoor , natuurlijk zullen de elite zich daar niet aan bloot geven maar wat is mis mee of is er iets mis gegaan tijdens conceptie of zo ?Ik . bedoel maar dat je met gezuip en gehos en met de huidskleur van dansende vrouwen met grote billen en borsten komt alsof er iets mis de huids kleur, het temperament van een volk, dat op zijn latijns confessioneel 3 dagen grandioos met schitter , satire dans en ritme tijdens carnaval lijfelijk uitpaktkend volk om daarna 3 dagen gebedjes of zo te doen
    Tribale dansers sierden zich groots en zweepten zich zelf met drums en dans op om de goden te plezieren , gebruikten daarnaast ’ stofjes’’ ; de in trance mee dansende vrouwen hebben soms ook van die grote bruine billen en borsten……

    Dat veelal tengere jonge moslima’s die aan de ramadam doen en/of hoofddoekje of strenger dragen om naar hun idee Mohammed te plezieren, zich vromer laten zien om zich in eigen kringen aan een suikerfeest laven maakt ze toch ook niet tot een quote Kartini een goed mensch?

    Een beetle googlen near de vrouw Katrini en ik kwam zoveel meer – ze zag godsdienst als grotere zonde dan de zonden die mensen begaan , werd in haar tijd vegetarisch – op politiek , volkeren kunde , kortom verdere expertises waar ik me niet aan wil of kan wagen en dit neerlands erebetoon tegen met:

    .
    Martini prijs 2004 focus op tegen: Ieder jaar wordt door de gemeente Den Haag de Martini prijs uitgereikt aan een persoon of organisatie die met aantoonbare initiatieven duidelijk bijdraagt aan de belangenbehartiging en positieverbetering van allochtonen vrouwen en meisjes in multicultureel Den Haag
    Martini prijs 2013 in bredere beweging focus op
    De Kartini-prijs is de emancipatieprijs van de stad Den Haag die jaarlijks wordt uitgereikt. Iedereen die bijdraagt aan een gelijkwaardige positie van mannen en vrouwen in Den Haag kan die prijs winnen. Zeker als die bijdrage vernieuwend en origineel is.
    Bijvoorbeeld een bedrijf dat bewust streeft naar meer vrouwen in de top… Een vrouw die een garage begint… Een wijk die een convenant sluit tegen huiselijk geweld… Een groepje allochtone vaders dat de strijd aanbindt tegen eerwraak… Meiden die rolpatronen doorbreken… En ga zo maar door.

  2. Overigens heb ik bemerkt dat ik geïntimideerd ben over het geloof van anderen.. Ik ben nl nauw betrokken bij een theater productie dat zich in een RK kerk af gaat spelen.
    De kerk is actief , ze houdt oecumenische diensten voor haar gemeenschap en ze verhuurt de ruimte voor concerten en theater
    De productie zelf heeft niets met godsdiensten of culturele manifestaties daarvan in onze samenleving te maken
    Toch heb ik het tijdens een rondleiding door te af te huren betaalbare ruimte ivm. met de vele heilige beelden gepresteerd om te vragen of het afdekken daarvan met flyers , bouw plastic en steigers wel OK ivm met heilig schennis was.

Reacties zijn gesloten.