‘We moeten ons blijven verzetten tegen nazisme, fascisme en racisme’. Dat zei antifascist Arthur Graaff maandagavond bij de herdenking van de studentenstaking tegen de Jodenvervolging in Delft.
De herdenking vond plaats op de plek waar de staking begon, aan het Oostplantsoen in Delft. Daar hangt nu een plaquette. Aanwezig was ook een neef van de Joodse professor Josephus Jitta wiens illegale ontslag door de nazi’s destijds in 1940 de aanleiding voor de unieke staking vormde.
Bij de herdenking waren vanwege corona 4 mensen uitgenodigd van de TU, de gemeente, de studentenvereniging en de antifascisten. Er kwamen echter 12 mensen en de aanwezige politieman gedoogde dit. In zijn toespraak prees de president van het Delfts studentencorps Bart van ’t Geloof de grote moed van Frans van Hasselt en de ongeveer 700 studenten die hebben gestaakt – destijds éénderde van ale studenten.
Graaff: ‘Antisemitisme en fascisme groeien steeds verder. Binnen de FvD, maar ook in rustige buurten zoals bij ons Bussum, waar in een doodrustige middenklassewijk drie Joodse buren uit angst hun Joodse symbooltjes van hun deurposten hebben gehaald. Synagoges zonder forse bewaking zijn ondenkbaar geworden. De handel in nazispullen op nazibeurzen, vooral op Marktplaats, groeit verder. Er zijn net weer twee gruwelijke neofascistische boeken te krijgen, in Nederland: Grijs Verleden en De SS’ers. Maar de Deltse studenten protesteerden als eersten in heel Europa openlijk tegen de Jodenvervolging en de groei van het fascisme. Dat kostte de stakingsleider Frans van Hasselt zijn leven.’
Graaff heeft gisteren bij Yad Vashem van de Israëlische regering erkenning voor de studentenstaking van Delft en diens organisator aangevraagd. Volgens de Vrienden van Yad Vashem Nederland is het een terechte aanvraag.
Initiatiefnemer in 1940 was Frans van Hasselt, student weg- en waterbouwkunde. Hij riep op tot protest toen de Joodse prof. Josephus Jitta opeens ontslagen bleek. Aan de staking namen 500 tot naar schatting 1.000 studenten deel. De nazi’s sloten vervolgens de toenmalige technische hogeschool. De dag erop staakten de Leidse studenten.
Op 25 februari 1941 brak de grootste staking tegen de Jodenvervolging in Europa uit in en om Amsterdam, georganiseerd door de toen verboden CPN, met 500.000 deelnemers en 9 doden. In geen enkel ander bezet land vonden zulke stakingen plaats.
Van Hasselt leefde van 1913 tot 1942, toen de nazi’s hem vermoordden in concentratiekamp Buchenwald. Er is een jaarlijkse Van Hasselt-lezing van de TU, maar die ging dit jaar niet door.
– Uitgelichte afbeelding: Door Michiel1972 – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10549331
