Was er deze week nieuws rond Israel? Niet, eigenlijk. Premier Naftali Bennett ging naar Washington en had daar gesprekken met president Biden en minister van Buitenlandse Zaken Blinken. Minister van Defensie Benny Gantz ging naar Ramallah en had een gesprek met de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Beide gesprekken hielden verband met elkaar en in geen van beide gebeurden opzienbarende dingen. Samen leverden ze de bevestiging van de verwachtingen die er bestonden over wat deze regering zou gaan verrichten. Die waren niet hooggespannen, en dat bleek terecht. We weten nu wel ongeveer zeker dat zolang de regering Bennett in Israel op de winkel past, er op vredesgebied helemaal niets zal veranderen.
Het was natuurlijk best een prestatie dat deze regering er is gekomen. Na al die jaren waarin de gangleider Netanyahu het voor het zeggen had en alle concurrenten steeds te slim af was of wist weg te manoeuvreren, was er dan ineens deze regenboogcoalitie die Netanyahu’s vijanden Gideon Sa’ar en Avigdor Lieberman op onwaarschijnlijke wijze verbond met wat in Israel voor links doorgaat. En dat aangevuld met een door Netanyahu in één van zijn laatste machinaties afgesplitste Palestijnse partij, de islamistische ”Verenigde Lijst” en het geheel onder leiding van het rechtse tweetal Bennett en Ayelet Shaked. Maar het had wel zijn prijs. Het gezelschap was zo bont dat de eerste horde – de jaarlijkse verlenging van de wet die gezinshereniging van Palestijnen in Israel met Palestijnen van elders al heel lang verhindert – in juli niet werd genomen. Wat overigens niet betekent dat die gezinshereniging er nu ineens wel komt. Uiteindelijk is zoiets namelijk nog steeds afhankelijk van vergunningen.
Het gaf intussen aan dat als deze coalitie op rechts iets niet voor elkaar krijgt, dat vermoedelijk net zo min het geval zou zijn op links. En dat was dus ook precies de boodschap die Bennett afleverde in Washington. ‘Er zullen geen vredesbesprekingen komen, vertelde hij in een interview met de New York Times. ‘‘De Palestijnen zijn daar te stuurloos voor en te verdeeld.” En zijn coalitie, voegde hij eraan toe, zou in dat geval uit elkaar vallen, want er zitten voorstanders in zowel als tegenstanders van een Palestijnse staat. ”Zij zal niet het conflict oplossen. Deze regering zal noch annexeren, noch een Palestijnse staat vormen. Iedereen snapt dat.” aldus Bennett. ”Ik ben de premier van alle Israeli’s, en wat ik aan het doen ben is proberen het midden te vinden, hoe we ons kunnen richten op waar we het over eens zijn.”
Dit was ook de boodschap aan Biden. En Biden, die op dit moment de Afghanistan ellende over zich heen krijgt, er niks bij wilde hebben en het trouwens toch niet zo oneens is met de hardliner Bennett, had geen commentaar. Voor de Palestijnen komt dat neer op pappen en nathouden, terwijl de uitbreiding van de nederzettingen ”in overeenstemming met de natuurlijke groei” gewoon doorgaat. Blijkbaar heeft niemand daar problemen mee in Bennetts regering. Wel zei Bennett stappen te zullen nemen op het gebied van de economie. En dat sloeg onder meer op wat Gantz intussen deed. Israel maakt zich zorgen over de houdbaarheid van de Palestijnse Autoriteit, die met een economische malaise te maken heeft, en bovendien ongekend onpopulair is sinds de gewelddadige dood van de criticus van Abbas, Nizar Banat, bij zijn arrestatie door agenten van de PA, en vervolgens door het oppakken van enkele tientallen mensen die daar sindsdien tegen wilden protesteren.
Gantz beloofde Abbas tijdens het gesprek in Ramallah een vooruitbetaling van 500 miljoen shekel (ongeveer 155 miljoen dollar) op de te ontvangen belasting die Israel voor de PA gaat inhouden. Verder krijgen 5.000 mensen (ook uit Gaza) die met inwoners van de Westoever zijn getrouwd alsnog rechten om zich daar ook legaal te vestigen, en zal Israel een aantal van 15.000 vergunningen om in Israel te werken gaan verlenen aan Palestijnen van de Westoever. Aan het lijstje cadeautjes voegde Gantz ook nog toe dat 1.000 bouwvergunningen zullen worden verleend voor Palestijnen in de zogenoemde (door Israel bestuurde) ”Area C ” van de Westoever waarbinnen bijna nooit iemand een bouwvergunning krijgt .
Of het zal helpen het prestige van de Palestijnse Autoriteit op te krikken valt sterk te betwijfelen. Dat is nog nooit zo laag geweest en bovendien stelt Israel ook de eis dat de door de Palestijnen gehate ”veiligheidscoördinatie” (die terecht als je reinste collaboratie wordt gezien) moet worden versterkt. Hamas en de Islamitische Jihad hebben niet voor niets heftige kritiek op het gesprek geuit. Maar voor de Israelisch-Amerikaanse verhoudingen was Bennetts bezoek, (tezamen met Gantz’ stappen) een groot succes. Bennett maakte een goede indruk, werd door Biden na afloop van het gesprek ”my close friend” genoemd, en kreeg ook nog eens te horen dat de VS volop achter Israels veiligheidseisen blijven staan. We kunnen ons dus maar beter voorbereiden op nog een paar jaar totale stilstand, verdere groei van de nederzettingen (en moeizame onderhandelingen met Iran, want Bennett is uiteraard tegen het vernieuwen van het nucleaire akkoord). Dat is jammer voor de Palestijnen, maar daar is helaas niets aan te doen. Of ziet iemand nog een mogelijkheid dat de EU ooit nog eens uit zijn Israel-lethargie zou kunnen ontwaken?
- Uitgelichte afbeelding: screenshot video Witte Huis
