In 1932 richt Oswald Mosley de British Union of Fascists (BUF) op. Mosley’s grote voorbeeld is dan niet Hitler, maar de Italiaanse fascistische dictator Mussolini. Vanwege het gebruik van zwarte uniformen komt de beweging bekend te staan als “Blackshirts”. In de loop van de jaren ’30 neemt de invloed van het nationaal-socialistische gedachtengoed binnen de BUF toe en krijgen uitgesproken nazi’s prominente posities binnen de beweging.

In eerste instantie kan Mosley op nogal wat steun onder de middenklasse rekenen. Ook de Daily Mail steunt aanvankelijk Mosley’s beweging, een kop in de Mail luidt: “Hurrah for the Blackshirts!”.  Dat verandert wanneer de beweging steeds militanter en  gewelddadiger wordt. Op een bijeenkomst in Londen in 1934 komt het tot een confrontatie met antifascistische betogers, waarbij diverse mensen ernstig gewond raken. Als gevolg hiervan verliest Mosley de steun van de Daily Mail en verlaten veel uit de middenklasse afkomstige leden de partij.

Halverwege de jaren ’30 probeert Mosley het tij te keren door zich uitdrukkelijker tegen “vreemdelingen” te keren. Anno 2015 zijn dat moslims, in 1936 zijn het joden. Ten tijde van de Grote Depressie met haar massawerkloosheid en minimale sociale voorzieningen weet Mosley met deze beproefde strategie enig succes te boeken. Mosley kondigt aan op 4 oktober 1936 een mars door de Londense East End te organiseren. De East End is in de jaren ’30 een multi-etnische wijk, waar veel joden en Ierse immigranten wonen.  De meeste Eastenders zijn straatarm en het werkloosheidspercentage is er schrikbarend hoog. De onderlinge solidariteit is er echter vaak groot en socialistische, communistische en anarchistische organisaties zijn er sterk vertegenwoordigd.

Een poging de fascistische demonstratie verboden te krijgen mislukt. Op 4 oktober komen zo’n 3000 fascistische betogers opdagen, beschermd door 10000 man politie. Aan de andere kant van de nabij Christian Street opgeworpen barricades bevinden zich ruim 100.000 antifascistische tegenbetogers. De politie probeert de barricades te verwijderen en wordt begroet met een hagel van bakstenen en flessen. Vanuit de ramen in de bovenwoningen langs de straat gieten vrouwen de inhoud van pispotten uit op de hoofden van de oprukkende agenten. Wanneer de agenten de barricades bereiken, gaat men hen met stokken en afgezaagde tafelpoten te lijf. Mosley kiest uiteindelijk eieren voor zijn geld en ziet af van een verdere opmars. De slag tussen de Eastenders en de politie gaat echter gewoon door.  Diverse agenten worden door de tegenbetogers gevangen genomen en pas later op de dag weer vrij gelaten.

Uiteindelijk worden er “slechts” 150 mensen gearresteerd, een opmerkelijk gering aantal gezien de omvang van de rellen. De meeste arrestaties mislukken echter doordat de arrestanten meteen weer bevrijd worden.

Cable Street wordt tot op de dag van vandaag gezien als een grote overwinning voor de antifascisten en als voorbeeld van succesvol militant verzet. Terecht, al moet er bij aangetekend worden dat Mosley later nog wel een aantal succesvolle demonstraties zal weten te organiseren.

Om dergelijke ernstige rellen in de toekomst te voorkomen wordt er een verbod uitgevaardigd op het dragen van uniformen tijdens demonstraties. Bovendien moet er voortaan voor demonstraties toestemming worden gevraagd.

Met Mosley’s beweging loopt het niet goed af. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt de BUF verboden en Mosley gevangen gezet. In 1943 wordt hij vrijgelaten. Na de oorlog probeert Mosley het nog een paar keer  in de politiek, maar hij en zijn beweging zijn door de gebeurtenissen tussen 1939 en 1945 te zeer besmet geraakt. Uiteindelijk verhuist hij gedesillusioneerd naar Frankrijk, waar hij in 1980 komt te overlijden.

Aanbevolen: documentaire over The Battle of Cable Street

De onvolprezen folkpunkband The Men They Couldn’t Hang schreef Ghosts of Cable Street als eerbetoon aan de antifascisten uit de East End.

England, 1936. 

The grip of the Sabbath day
In London town the only sound
Is a whisper in an alleyway
Men put on their gloves and boots
Have a smoke before they go
From the west there is a warning of
A wind about to blow

Like Caesar marching to the East
Marches Mosley with his men
Dressed in their clothes of deepest black
Like a gathering hurricane
This is the British Union
With its flag of black and red
A flag that casts a shadow in
Berlin and in Madrid

So listen to the sound of marching feet
And the voices of the ghosts of Cable Street
Fists and stones and batons and the gun
With courage we shall beat those blackshirts down

So mile by mile they come on down
To a place called Cable Street
And other men are waiting there
Preparations are complete
Mosley comes so close
They now can see his outstretched arm
A hand raised up that way
Never took the future in its palm

Listen to the sound of marching feet
And the voices of the ghosts of Cable Street
Fists and stones and batons and the gun
With courage we shall beat those blackshirts down

The battle broke as the fists and the batons fell
Through the barricades came the sound of the wounded yells
Jack Spot burst through with a chair leg made of lead
Brought down a crashing blow on Mosley’s head

And so we learn from history generations have to fight
And those who crave for mastery
Must be faced down on sight
And if that means by words, by fists, by stones or by the gun

Remember those who stood up for
Their daughters and their sons

Listen to the sound of marching feet
And the voices of the ghosts of Cable Street
Fists and stones and batons and the gun
With courage we shall beat those blackshirts down

Listen to the sound of marching feet
And the voices of the ghosts of Cable Street
Fists and stones and batons and the gun
With courage we shall beat those blackshirts down