Sluwe Thijs Berman is een tikje vergeetachtig

Thijs Berman is europarlementariër voor de PvdA. Op Joop heeft hij het artikel ‘Pak zieke financiële sector aan‘ gepubliceerd. Daarin verwijt hij de banken dat ze voor de grootste financiële problemen zorgen en niet de overheden. Dat klopt. Voor de kredietcrisis van 2008 voldeed de Spaanse overheid vrijwel aan de eurozone criteria wat betreft overheidsschuld en begrotingstekort. Doordat de Spaanse overheid gedwongen was de Spaanse banken te redden, zit ze in de problemen. Mede daardoor bevindt de Spaanse economie zich in een desastreuze neerwaartse spiraal.

Als de financiële sector de boosdoener is, moet die worden aangepakt. Dat is een logische conclusie. Berman trekt die ook. Hij schrijft: “Het financieringsprobleem van Spaanse banken heeft regeringsleiders gedwongen om na te denken over een structurele oplossing.” Vervolgens bedenkt hij welke stappen daarbij nodig zijn. Dat is eveneens logisch. Maar dan stokt het. Hij deelt nog een sneer uit naar Merkel en Rutte: “Rutte en Merkel hadden de banken en hun topmanagers minstens zo hard moeten aanpakken als de Grieken.” Dat verwijt is terecht. Maar… aanpakken, hoe dan? Op dat moment wordt het vaag. “Een andere politieke meerderheid in Europa is de enige weg voorwaarts,” meent Berman. Het had ook uit de pen van David Cameron kunnen komen, om maar een willekeurig persoon te noemen. Die wil een Europa als vrijhandelsassociatie. Ik bedoel ermee dat je met zo’n zinsnede als ‘een andere politiek’ alle kanten op kunt. Berman suggereert iets en is daarmee sluw. Zijn titel is daarbij typerend: ‘Pak…’. Maar hij vergeet, al dan niet bewust, concreet te maken hoe dat ‘pakken’ kan gebeuren.

Laat ik teruggaan naar de bankenunie. Dat is een goed idee. Maar wil die functioneren, dan zullen in alle lidstaten van de EU dezelfde regels voor de banken moeten gelden. Gebeurt dat niet, dan hebben de banken in landen met de soepelste regels ten eerste voordeel en ten tweede vergroten we dan een kans op herhaling van de huidige bankencrisis, waar banken op het randje van het toelaatbare opereren en er regelmatig overheen gaan.

Goed, laten we stellen dat er een bankenunie komt. Wie stelt de regels op en wie controleert de uitvoering? Is dat de Europese Raad, de verzameling van regeringsleiders van de EU? Als dat zo zou werken, zou dat betekenen dat de Europese Raad nog meer regerinkje gaat spelen dan ze nu al doet. Ze fungeert dan om zo te zeggen als regering van de EU.

Maar kan het de bedoeling van de Europese Raad zijn dat ze functioneert als een Europese regering? Dan is Mark Rutte premier van Nederland en tegelijkertijd een soort van minister in de Europese Raad. Voor zo’n constructie kun je kiezen. Het heeft niet mijn voorkeur. Als er een instantie moet functioneren als Europese regering, creëer dan echt een Europese regering met een controlerend parlement.

Al die overwegingen in de laatste alinea’s heeft Berman weggelaten. Wat wil hij nou, behalve slap ouwehoeren? Je kunt wel sluw willen zijn, maar soms word je dan iets te sluw en maak je jezelf verdacht.