>>> Bijna alle Nederlanders erkennen dat racisme zich in ons land voordoet <<<
Mensen hebben een fundamentele behoefte om bij een sociale groep te horen; die biedt geborgenheid. In die groep (gezin, familie, school, vrienden) worden mensen gevormd. Ze nemen cultuur, ideeën, waarden, normen over. Mensen leren onderscheid te maken tussen anderen die verwant zijn aan de eigen groep en die dat niet zijn. Dit geldt op kleine en grote schaal, voor inwoners van hetzelfde dorp tot diegenen die zich tot dezelfde beschaving rekenen.
Men dicht de eigen groep positieve kenmerken toe en de andere groep negatieve kenmerken. De eigen groep beschouwt men als de ‘beste’, omdat die het meest vertrouwd is, omdat men zich daar het meest in herkent. Dat wil niet zeggen, dat men altijd positief staat tegenover alle leden van de eigen groep, maar als het erop aankomt gemiddeld genomen positiever dan tegenover buitenstaanders.
Enkele onschuldige voorbeelden die ik uit persoonlijke ervaring ken. Op Terschelling wonen 4.700 inwoners. 2.500 daarvan wonen in het dorp West-Terschelling waar ook de haven is. De rest woont verspreid over diverse kernen. De afstand tussen het meest westelijke en het meest oostelijke dorp is minder dan dertien kilometer. West-Terschellingers kunnen zich nogal superieur uiten, als ze het over die ‘om oost’ hebben, maar wat de Terschellingers van west en oost weer bindt is, dat zij er niet aan zouden moeten denken om tussen die ‘geiten’ op Vlieland te wonen. De 1.150 inwoners van Vlieland op hun beurt zouden voor geen goud op Terschelling willen wonen. Zij vinden de Terschellingers arrogant. Vlieland heeft maar één dorp, Oost-Vlieland. Dit dorp bestaat in hoofdzaak uit de 800 meter lange Dorpsstraat en een nabijgelegen nieuwbouwwijkje. Het oosten van de Dorpsstraat ligt het dichtst bij de haven en dus het dichtst bij de rest van de wereld. Bij een van mijn bezoeken werd mij door een Vlielander uit het oostelijk deel van de straat heel serieus verteld, dat hij nooit ‘daar’ aan het andere eind van de straat tussen die mensen zou willen wonen, die waren anders.
Wist u trouwens dat bij de Europese verkiezingen 15,32% van de uitgebrachte stemmen Terschelling naar de PVV ging? Op Terschelling is de criminaliteit verwaarloosbaar en van islamisering is al helemaal geen sprake. Voor Vlieland geldt hetzelfde en daar stemde 12,13% op de PVV. In Friesland werd de PVV de derde partij. [http://www.leeuwardercourant.nl/nieuws/regio/article4785692.ece/PVV-derde-partij-in-Friesland]
Ik citeer uit het hoofdstuk Vooroordelen van Nederlanders? waar ik in aflevering 3 ook aandacht aan besteedde. Op pagina 346 staat te lezen: Wanneer iemand een bepaald kenmerk toeschrijft aan alle leden van een groep, ongeacht de verschillen tussen de leden van die groep, wordt dat stereotyperen genoemd. Een voorbeeld van een stereotyperende uitspraak is: ‘Turken hebben een snor.’ Zo’n oordeel is betrekkelijk neutraal. Het bevat evenwel een generalisatie die niet waar is. (…) Wanneer iemand nu een bepaald kenmerk, negatief of positief toeschrijft aan die groep als geheel, ongeacht de verschillen tussen de groepsleden, dan is er sprake van een vooroordeel. In het algemeen wordt verondersteld dat vooroordelen tegenover andere groepen, de zogenaamde ‘outgroups’, een overwegend negatief karakter dragen. Een voorbeeld van zo’n negatief vooroordeel zou een uitspraak zijn als: ‘Turken zijn lui.’ Maar minder bekend is wellicht dat men ook over de groep waartoe men behoort, de zogenaamde ‘ingroup’, vooroordelen kan hebben. Deze zijn overwegend positief van aard. Een voorbeeld van zo’n positief vooroordeel is het volgende cliché: ‘alle Nederlanders werken hard.’ Dergelijke vooroordelen bevatten eveneens een generalisatie. Maar wat het belangrijkst is: er schuilt een waarde-oordeel in en dat is het wezenlijke verschil met een stereotype-oordeel.
Er bestaan veel stereotyperingen en vooroordelen over allochtonen. Omdat de discussie over de Islam de laatste jaren het meest op de voorgrond treedt, wil ik mij hier op dit moment toe beperken. Op 3 juni 2006 kopte het Haarlems Dagblad: Kwart Nederlanders negatief over allochtonen. De krant had een representatieve steekproef laten houden door onderzoeksbureau Motivaction. In het artikel lezen we:
De helft van de Nederlanders is zeer negatief over de islam: zij zijn bang voor de invloed van moslims op onze samenleving en keuren de islam af. Die religie staat niet voor vrede, vindt 43 procent, en volgens 63 procent is de islam onverenigbaar met het moderne leven in Europa.
De multiculturele samenleving staat onder grote druk. Bijna 80 procent van de Nederlanders vindt de situatie tussen de verschillende culturen ‘gespannen’. De helft van die groep vindt dat men in Nederland niet samen, maar gescheiden leeft. Nederlanders voelen zich het minst op hun gemak bij Marokkanen.
Bijna alle Nederlanders erkennen dat racisme zich in ons land voordoet, volgens ruim tweederde zelfs op grote schaal. Racisme is de afgelopen jaren ook toegenomen, concludeert 80 procent. Van de ondervraagden geeft een derde aan de laatste jaren zelf racistischer te zijn geworden.
Mannen zijn racistischer dan vrouwen, blijkt uit het onderzoek. De harde-kern-racisten zijn doorgaans jong, tussen de 14 en 25 jaar, en hebben een lage tot middelbare opleiding. Ze zijn gevoelig voor status en behoudend in hun opvattingen, of behoren juist tot de groep mensen zonder vastomlijnde waarden en normen die streven naar een onbezorgd en zo comfortabel mogelijk leven. De mate van vreemdelingenhaat verschilt niet tussen steden en platteland.
[http://www.haarlemsdagblad.nl/nieuws/binnenland/article590239.ece]
De cijfers zijn al bijna vier jaar oud en ik zou op internet op zoek kunnen gaan naar recentere cijfers, maar die zijn voor mijn betoog niet essentieel. Ik zie – hoe vreemd het misschien ook moge klinken – enkele positieve aanknopingspunten in de uitkomsten.
1 : Bijna 80% vindt de situatie tussen de verschillende culturen ‘gespannen’ en de helft daarvan vindt dat men niet samen, maar gescheiden leeft.
2 : Bijna alle Nederlanders zijn er zich van bewust dat racisme zich in ons land voordoet en volgens ruim tweederde zelfs op grote schaal. 80% concludeert dat racisme de afgelopen jaren is toegenomen.
3 : De mate van vreemdelingenhaat verschilt niet tussen steden en platteland.
De eerste twee punten laten zien, dat het overgrote deel van de Nederlanders zich bewust is van de situatie en het blijkbaar liever anders zou willen., d.w.z. ontspannen samenwonen en – naar ik aanneem – minder racisme. Het derde punt maakt duidelijk, dat persoonlijke ervaringen niet doorslaggevend zijn voor de omvang van de potentiële aanhang van een partij als de PVV. Dat kan ook afgeleid worden uit de verkiezingsuitslagen op Vlieland en Terschelling. Ik vermoed, dat mensen die persoonlijk geen slechte ervaringen hebben er gemakkelijker van te overtuigen zijn, dat de PVV misschien niet de beste oplossingen heeft.
Blijft natuurlijk over, dat de helft van de Nederlanders negatief over de Islam is en bang voor de invloed van de moslims. Dat herinnert mij aan de twee volgende citaten uit aflevering 3: Onbekend maakt onbemind en Van vrees tot haat is een korte weg. Hoe kan men ontspannen samenwonen, als men elkaar niet kent, maar elkaar wel vreest?
In de volgende aflevering wil ik ingaan op de strategie van de PVV om Nederland leefbaarder te maken.
