Dierbare schrijvers in bruine handen

Eugène Marais heeft opmerkelijke observaties geschreven over dieren, al dan niet in sociale staat levend. Die siel van die mier – dat eigenlijk over termieten gaat – is een juweeltje van waarneming en interpretatie. Het voert te ver om er hier nader op in te gaan. Het volstaat dat dit boek als een van de klassieke boeken van het Afrikaanse continent gezien wordt, door panafrikanisten, een mooie erkenning voor een schrijver die uit een hoek van het continent komt die niet op handen gedragen wordt meestal.

Lees Die siel van die mier, het is in het Nederlands gemakkelijk antiquarisch te vinden onder de titel De wonderwereld van de termietenstaat, een Phoenixpocket. Anders is het wel in het Engels te vinden, of het oorspronkelijke Afrikaans.
Lees niet het plagiaat van Maeterlinck, die ermee vandoor is gegaan en al de Nobelprijs voor de literatuur op zak had en dus niet argwanend werd bekeken. Marais zag geen kans Maeterlinck te vervolgen en is van ellende aan de morfine gegaan, hetgeen zijn dood is geworden.

Marais heeft een klein poëtisch oeuvre nagelaten, deels ook getekend door observaties van dieren. Hij schreef in het Afrikaans en soms in het Engels. Ontroerende poëzie. We hoeven er niet over te discussiëren of het Afrikaans nu eigenlijk “ook” Nederlands is – Elisabeth Eybers heeft de P.C. Hooftprijs gekregen, het zegt iets maar niet alles.
Nou ja, misschien wel: Breyten Breytenbach is te weer gekomen toen bruine ideoloog Bosma in nog wel de Tweede Kamer de lof zong van Afrikaanse dichters, onder wie Marais, en daarbij stelde dat het om Nederlandse poëzie ging. Annexatie door belijdende racisten van de Afrikaanse literatuur, daar zitten we niet op te wachten. Handen thuis. Zou ik ook zeggen.

Maar goed, Marais is niet bekend genoeg in Nederland. Kafka is bekender. Wilders beriep zich op hem in zijn slotpleidooi vorige week. Nog ernstiger bruine diefstal dan Marais in de klamme handjes van Bosma. Hoe komt een mystiek ingestelde anarchistische Tsjechische Duitstalige jood, in ’s hemelsnaam in handen van een godsdienstbestrijdende cultuurloze nepliberaal annex goj die zijn hele werkende leven op het pluche heeft doorgebracht? Kan het contrast groter? Nauwelijks, als je weet dat de racist Wilders natuurlijk geen donkergetinte schrijver zou noemen bij deze gelegenheid. (Hij noemde wel de antisemiet Luther, ook een maatje te groot verder voor hem).

Iemand – misschien de blijkbaar onvermijdelijke Bosma – zal hem iets toegefluisterd hebben over Het proces van Kafka, en dat leek Wilders wel wat.

Ik kan het er lang over hebben of niet.
Handen af van mijn schrijvers, fascistengespuis.
Ik heb gesproken.
Howgh.