Tussen hoop en vrees

Dit stuk verscheen eerder op de website van GroenLinkser Hans Groen.

Een half jaar na het aantreden van de huidige coalitie wordt de onmacht en angst die dit kabinet in zijn greep houdt,steeds meer zichtbaar. De resultaten van de 1e kamer verkiezingen zijn a.s. maandag en de coalitiepartners houden hun hart vast. Veel geruststellende woorden kunnen niet verhullen dat deze coalitie beseft dat ze een onmogelijke koers varen. De coalitiepartners weten dat de basis van hun samenwerking niet is gebaseerd op stabiliteit maar gezamenlijke afkeer.

Waar velen voor waarschuwden werd met het debat over Griekenland overduidelijk. Het kabinet leeft elke dag tussen hoop en vrees. Ze kan niet uitgaan van de steun van haar gedoogpartner. De PVV voert een ‘De Hond’ politiek. Waar de electorale wind waait, draait de PVV net zo makkelijk bij. Het is het eerste echt moeilijke dossier dat op tafel kwam en direct vlogen de partners elkaar in de haren. Ook binnen het CDA is er verdeeldheid over de koers die het kabinet moet volgen als het gaat over het verlenen van financiele steun. In de politiek geldt: hoe harder men roept dat er niets aan de hand is, hoe groter de interne verdeeldheid. En ook binnen de VVD is daar het laatste woord nog niet over gesproken. Zeker als je bedenkt dat een jaar geleden, de VVD mordicus tegen elke steun was.

De verdeeldheid van het CDA wordt ook op een ander punt duidelijk. CDA prominent Herman Wijffels roept zijn partijgenoten op om niet op het CDA te stemmen, omdat het ontbreekt aan een duurzaamheidsagenda. Nu heb ik niet de illusie dat dit tot een ommekeer leidt. Het geeft wel aan dat het CDA nog diep in de problemen zit, als het gaat om eenheid en een gezamenlijke toekomstvisie. Het herstel van het CDA is nog ver weg. Wat ook in de peilingen duidelijk wordt. Het CDA blijft hangen tussen de 15-17 zetels.

Met het aantreden van Benk Korthals treedt ook voor de VVD een nieuwe periode aan. Korthals wil het liberale gedachtegoed van de VVD bewaken en openstaan voor interne kritiek. Maar het zijn juist deze zaken die de VVD overboord heeft gegooid. Het huidige coalitie – en gedoogakkoord is verre van liberaal. Het is een uiterst rechts conservatieve agenda die ook financieel aan alle kanten rammelt. De Jager zal de afgelopen weken een zucht van verlichting hebben geslaakt dat de economie aantrekt en daardoor de inkomsten hoger uitvallen dan begroot. Ook de versnelde terugbetaling van de leningen door de verschillende banken zoals ING en de hoge rente-inkomsten op deze leningen, zorgen voor verlichting. Het is niet het financiële beleid van dit kabinet dat ervoor zorgt dat de financiële situatie is verbeterd, al zal Rutte niet nalaten om dat wel als zodanig te presenteren. Op verschillende beleidsterreinen weet het kabinet niet de deksel op de put te houden en grote overschrijdingen zijn het gevolg. Al waren die overschrijdingen, zoals in de gezondheidszorg, voorspelbaar.

De parallellen met jaren van Deense politiek worden allengs duidelijker. Geen enkele toekomstvisie. Krampachtig vasthouden aan de status quo waardoor je als natie steeds verder achterop raakt. De harde lijn op het gebied van veiligheid blijkt nauwelijks effect te sorteren. Financieel wordt de afhankelijkheid steeds groter en de economische instabiliteit neemt toe. De grote woorden op het gebied van immigratie en integratie lossen geen enkel probleem op.

Het enige verschil is dat de Deense politiek de afgelopen jaren juist wel een duurzaamheidsagenda heeft gehad. In Denemarken wordt volop ingezet op duurzame energie om de afhankelijkheid terug te dringen. De investeringen in windenergie logen er niet om en vele molens zijn bijgeplaatst. De Nederlandse coalitie komt niet verder dan een 2e kerncentrale waarvan geeneens zeker is of deze ooit van de grond komt.

Indien de komende week het kabinet geen meerderheid haalt in de 1e kamer, is de kans op een breuk significant toegenomen. De agenda van Wilders, zoals verwoord in het gedoogakkoord, zal dan in de prullenbak verdwijnen. Daarmee verdwijnt een van de belangrijkste redenen van Wilders om dit kabinet te steunen. Vraag blijft dan hoe belangrijk Wilders het vindt om Jolande, Job en Alexander buiten de Trêveszaal te houden. Maar dat zal wel een kwestie van “De Hond” politiek zijn. De PVV daalt de afgelopen weken gestaag in de peilingen omdat Wilders zich niet meer kan onderscheiden. De VVD wint die wedstrijd glorieus van de PVV. De onkunde van de PVV op vele terreinen, vooral financieel, breekt Wilders op. In die zin hebben CDA en VVD wel een beetje gelijk. Laat de PVV meespelen en dan valt de partij vanzelf door de mand. Maar daar betaalt Nederland wel een zeer hoge prijs voor. Jaren van stilstand laat zich moeilijk corrigeren.