Voor grote graaiers is het geen crisis

Dit artikel verscheen eerder op de website van socialisme.nu.

In de media verschenen onlangs berichten dat bankdirecteuren vrijwillig hun bonus zouden inleveren. Dit gebeurde echter niet omdat ze opeens barmhartige samaritaan zijn geworden, maar vanwege de maatschappelijke onvrede over de alsmaar toenemende zelfverrijking. Jan Hommen, CEO van de door onze belastingcenten gesteunde ING, zag daardoor 1,3 miljoen euro aan zijn neus voorbij gaan. Ook het bestuur van ABN haalde bakzeil. Toch gaat het zakken vullen ongehinderd door.

Door John van Mullem

De PVV probeerde afgelopen maand een ‘sociaal gezicht’ op te zetten met een Kamermotie waarmee dit soort bonussen met honderd procent belast zouden worden. Maar de symboolpolitiek van Wilders is opvallend: deze motie bleek willens en wetens wettelijk onuitvoerbaar te zijn en is daarmee niets anders dan een Haagse truc om ‘Henk en Ingrid’ voor de gek te houden. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunde de motie en deed graag mee met het wassen van de handen in onschuld.

Het uitspreken van ‘schande’ over de bonuscultuur verandert echter niets aan de praktijk van alledag: terwijl de bankdirecties tijdelijk worden teruggefloten, is het bij de rest van de grote bedrijven business as usual.

Miljardairs

Iedereen moet meebetalen aan de crisis’. Een vaak gebezigde zin met weinig inhoud als je kijkt naar de feiten. Forbes Magazine meldde onlangs nog dat het aantal miljardairs wereldwijd met ruim 27 procent is gestegen tot 1011. Hun gemiddelde vermogen steeg met een half miljard tot 3,5 miljard. Bij elkaar hebben ze een -vermogen van 3,6 biljoen euro (twaalf -nullen).

Ook de Nederlandse rijken doen het schandalig goed. Met stip is de hoogst genoteerde Nederlander Charlene de Carvalho-Heineken die haar vermogen met 2,4 miljard zag stijgen tot een slordige 7 miljard euro. Als grootaandeelhouder is zij niet de enige die goed boert bij de gelijknamige biergigant.

Het ‘basissalaris’ van topman Van Boxmeer stijgt met 10 procent tot 1,05 miljoen euro en het bedrijf wil zijn bonus verder laten stijgen van 100 tot 140 procent van zijn salaris. De verbittering op de werkvloer, waar momenteel in de cao-onderhandelingen wordt gevochten voor een paar procenten loonsverhoging, is dan ook zeer begrijpelijk.

ING en Heineken zijn met de exorbitante winsten en bonussen geen uitzondering maar regel. Terwijl de normale man en vrouw het kind van de rekening worden, rijzen de winsten, de dividenden, de inkomens en de bonussen aan de top de pan uit. De totale nettowinst van de grootste 25 aan de AEX-index genoteerde bedrijven steeg in 2010 met 163 procent tot 39 miljard euro. Ook de aandeelhouders bleven niet achter. Zij ontvingen 11,1 miljard euro aan dividend.

Nullijn

De rest van de top van het bedrijfsleven vergat uiteraard ook niet zichzelf riante salarissen en bonussen toe te kennen. Bazenclub VNO-NCW hamert als vertegenwoordiger van de grote bedrijven al langere tijd op de hantering van de nullijn bij de cao-onderhandelingen, maar vindt het geen probleem dat het salaris van een topbestuurder in 2010 gemiddeld met 10 procent steeg.

Bij Philips maken ze het helemaal bont. Terwijl 60.000 oud-medewerkers een loer werd gedraaid door de pensioenen niet te indexeren zodat er een miljard bezuinigd kon worden, vingen de vijf bestuurders in 2010 ruim een miljard euro waarvan 599.000 euro aan pensioen.

En alsof dat nog niet genoeg was, besloot de raad van bestuur dat de nieuwe CEO Frans van Houten goed is voor een basissalaris van 1,1 miljoen euro. Hij ziet zijn bonus met 112,5 procent stijgen tot 200 procent van zijn salaris.

In totaal bezit de rijkste 10 procent van de Nederlandse bevolking de helft van al het particulier vermogen. Rekent u even mee: met een eenmalige vermogensheffing van bijvoorbeeld een kleine 3 procent op deze 700 miljard euro kunnen de bezuinigingen van 18 miljard eenvoudig geschrapt worden en kan de onderkant van de samenleving – die part noch deel heeft in het veroorzaken van de crisis – worden ontzien.