Maandagavond: 11-11-2024 op tv: Israëlische soldaten, vier, hebben een Palestijnse jongen in de greep en martelen hem door met een steen op hem te beuken, vooral zijn schouder wordt aan puin geslagen.
Het moet ongeveer 1968 zijn en er bestaan foto’s van die de wereldpers schokten. Er waren die dag Vlaardingse gementeraadsleden op bezoek in Nabloes, zoals Remi Poppe, van de SP, later jarenlang Tweedekamerlid. Hij en anderen laten in het programma diverse knipsels over hetzelfde zien. Nabloes is de grootste Palestijnse stad op de zg. West-Bank.
Ik heb zaterdagavond meegedaan aan de herdenking van de Kristallnacht bij de Stopera, Geen enkele wanklank. Heb daar gesproken en kreeg zelfs een applausje. Heen en teruglopend door de Jodenbreestraat, via de Nieuwendijk, geen enkele wanklank.
Uiteraard vind ik de aanvallen op Israëli’s – of het ook ‘Joden’ waren is vraag twee – in Amsterdam stuitend. Maar verbaasd ben ik niet, woedend evenmin, en Schoof, zielige populist die een wit voetje bij de Grote Popu- en PeeVauVauFührer wil halen – bewijst dat hij echt niet deugt. Ik heb in Amsterdam véél en véél ergere rellen meegemaakt. Lees verder!
De Telegraafrellen van 1966: ruim 80 gewonden, trams reden niet, winkels en CS dicht
Dus even dit: de Telegraafrellen van dinsdag 14 juni 1966. Ik was die ochtend aan het solliciteren in Amsterdam, vanuit Leiden, ik was 17. Rond elf uur wilde ik vanuit Buitenveldert weer terug naar het CS, maar er kwam geen bus. Ik kende Amsterdam niet, en ging richting centrum lopen waarbij ik merkte dat dichterbij geen enkele tram of bus meer reed. Geen enkele. Ook weinig auto’s.
De Telegraaf, toen nog vlak naast het Paleis op de Dam, werd die dinsdagochtend namelijk aangevallen door boze bouwvakkers, die begonnen te staken en te rellen. Bij de uitbetaling van vakantiebonnen was één van hen gestorven – De Telegraaf schreef dat hij was getroffen door een steen geworpen door een collega. De bouwvakkers geloofden dat niet.
Er ontstonden dagenlange ernstige rellen met 20 gewonde politiemensen en tegen de 60 burgers. Ik raakte er als 17-jarige, druipend achter de oren, geheel door verbijsterd. Ik moest op een gegeven moment zelfs rennen voor mijn leven toen op de Dam de marechaussees opeens achter me aan kwamen – ik in mijn zondagse sollicitatiepak-met-das én gepoetste schoenen.
Het kwam niet eens bij me op om even naar huis te bellen. Uiteindelijk rond drie uur bij het station gekomen, bleek dit dicht. Gesloten? Midden op een werkdag? Op dinsdag? Ik ben uiteindelijk op het Leidseplein beland en heb daar maar geslapen onder de grote rododendron bij de Stadhouderskade daar.
Ik citeer Wiki:
De ongeregeldheden duurden nog enkele dagen. Na de aanval op De Telegraaf werden ook enkele winkels in het centrum aangevallen en soms geplunderd. Onder politiemensen vielen ruim 20 gewonden tegen 60 onder burgers waarvan er twee door de politie waren neergeschoten. Het was de eerste keer dat de politie in Nederland traangas gebruikte. Jan Weggelaar, de bouwvakker die tijdens de rellen aan een hartaanval overleed, werd vrijdag 17 juni onder grote belangstelling van honderden bouwvakkers begraven. Er ontstonden geen nieuwe ongeregeldheden. “
“De politie werd versterkt met korpsen uit de omliggende gemeenten, en er werden karabijnbrigades ingezet. De politie voerde harde charges uit. Daarbij raakten mensen onder meer gewond door politiemotoren met zijspan, die een aantal malen met relatief hoge snelheid onverwachts door de smalle stegen tussen het Damrak en de Nieuwendijk en het Rokin en de Kalverstraat reden. Mensen in die stegen hadden geen uitwijkmogelijkheid en werden ofwel aangereden, ofwel met de wapenstok geslagen. De politie werd ook bijgestaan door een opgeroepen peloton van de marechaussee, voorzien van helmen, rieten schilden en lange wapenstok. Zij traden in groepjes op, en zonder aanzien des persoons. “
Ik werd overigens aangenomen.
Ik ging op kamers wonen in de Gerrit van der Veenstraat maar wist toen helemaal niets van het verzet en de leidende rol van GvdV – ja, mijn vader had erin gezeten en was drie jaar nazigevangene, maar hij woonde in Londen en ik zag hem zelden. Of dat de SS haar hoofdkwartier aan het begin van de straat had…
Toen brak de provotijd aan, met in het relseizoen wekelijks rellen, eerst rond ‘het huwelijk’ van Bea & Claus in maart 1966 was al een halve rel geworden, met de foto’s van een rookbom bij de stoet.
Nadien werd de burgemeester Gijs van Hall ontslagen, net als de politiechef. Ze hadden het totaal niet in de hand gehad. Op 1 maart 1967 kon ik bij de Volkskrant komen als redactiebediende/leerling. Een warm bad: daar bleken allemaal kennissen te werken.
Dus Telegraaf: hou op met die term pogrom. Xers: jullie weten niets van rellen. Joodse lobby: stop met zeuren en overdrijven. Ik heb zaterdagavond meegedaan aan de herdenking van de Kristallnacht bij de Stopera, Geen enkele wanklank. Niets, nul. Heb daar gesproken en kreeg zelfs een applausje. Er waren zo’n dertig mensen.
PS: wat ik vergat te melden in mijn toespraak, was dat de Kristallnacht Nederland volkomen ontstelde. Alle kranten hadden het. Uit Limburgse plaatsen kon je Duitse synagogen zien branden… Het bracht Truus Wijsmuller ertoe om een reddingsactie voor Joods kinderen op te zetten, ze zat op 10 december in Wenen, onderhandelde met Eichmann zelf (toen nog onbekend) en ze wist 10.000 kinderen uit nazi-Duitsland weg te halen en via Hoek-van-Holland naar het GB te vervoeren.
– Redactionele noot: er zijn nogal wat verkeerde dingen over de zogenaamde Telegraafrellen of het Bouwvakkersoproer van 1966 van redactiewege verbeterd – tot aan Wikipedia aan toe.
– Uitgelichte afbeelding: Door Steinmeier, Hans / Anefo – Fotocollectie Anefo. Nationaal Archief, Den Haag, nummertoegang 2.24.01.05, bestanddeelnummer 919-2543., CC BY-SA 3.0 nl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32313711
