Een jaar geleden verhuisde ik naar mijn huidige appartement. Echt een enorme klus, om zoiets er bewoonbaar en leefbaar te doen uitzien. Zo ziet mijn gang (ik had voorheen geen gang) er nog steeds wat kaal uit. Ik overweeg een poster van Jan Akkerman.
Jan Akkerman. Daar begon het voor mij namelijk, op de elektrische gitaar.
Was Jan Akkerman de briljantste gitarist van die tijd? Misschien binnen het rock-dioom wel degelijk. Er waren Eric Clapton, Jimi Hendrix, Jimmy Page en Jeff Beck.
Allen zwaar blues-georiënteerd
Dat was niet te negeren in die tijd en dat deed Jan Akkerman dan ook niet. Jeff Beck vind ik als gitarist de briljantste van de jaren zestig, terugkijkend. Maar technisch laat Jan Akkerman alle voorgenoemden achter zich, met de uitzondering van diezelfde Jeff Beck overigens. Die had een ongelooflijk subtiele techniek met de vibrato-hendel, die later wellicht minder subtiele metal-gitaristen heeft beïnvloed.
Door Thijs van Leer, toen Akkerman bij Focus ging, werd ook zijn klassieke opleiding gebruikt, en bovendien had Jan Akkerman altijd al een grote liefde gehad voor de “gypsy-jazz” van Django Reinhardt. En dat gaf hem een geheel andere muzikale vocabulaire dan de gemiddelde rockgitarist.
Alhoewel de relatie tussen Van Leer en Akkerman al vele jaren verstoord is, paste Akkermans veelzijdigheid perfect bij Van Leers even zo eclectische smaak, variërend van barok via klassieke muziek naar rock tot jazz. Focus was het medium dat Jan Akkermans talenten ten toon kon spreiden, hoe moeilijk die band voor hem in persoonlijk opzicht ook was.
Vaak is een te grote diversiteit in muzikale stijlen een probleem voor het commerciële succes van bands of muzikanten. Men kan immers geen duidelijk publiek vinden.
De oplossing kan bestaan uit het vinden van publiciteit, en pas dan je publiek met al je muziek confrontreren. Dat was wat er met Focus gebeurde; het jodelfragment van Thijs van Leer in Hocus Pocus trok zoveel aandacht dat het een grote hit werd.
Altijd een risico, dat je de rest van je leven die hit moet spelen en echt niemand je andere muziek wil horen. Die hit spelen zowel Thijs van Leer als Jan Akkerman dan ook tot heden ten dage. Maar behalve die jodel zat er wel degelijk genoeg muzikale inhoud in dat nummer.
De akkoorden volgen de traditionele kerkakkoorden op bepaalde momenten bijvoorbeeld, geen standaard bluesschema’s. Ook de gitaarsolo is compleet buiten de orde van die tijd; dat bestond gewoon niet.
Dit gecombineerd met Jan Akkermans extravagante virtuositeit op dat moment (er zijn snellere metalgitaristen heden ten dage, maar weinigen spelen zo ritmisch raak en effectief als Jan Akkerman op Dark Rose of Hocus Pocus) maakte hem uniek. Niemand deed dat destijds.
Ja, ik heb andere gitaristen gehoord sindsdien. Nog inventiever, nog virtuoser.
Maar Jan Akkerman toonde met Focus voor mij aan dat er ook nog iets anders dan larmoyante, quasi-mediterrane levensliederen dan wel zwakke imitaties van (de toen nog dominante) Britse pop geproduceerd kon worden in deze nietige rivierdelta van Duitsland, en dat je op de elektrische gitaar ook iets anders kon doen dan simpele patroontjes of akkoorden spelen binnen het rock-idioom.
En dat is waarom ik een poster van Jan Akkerman in mijn gang wil.
Foto: By AVRO – FTA001019309 020 con.png Beeld En Geluid Wiki – Gallerie: Toppop 1974, CC BY-SA 3.0 nl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17768976
