Tegen de nieuwe coronagolf: aan de slag!

Onderstaand artikel schreef ik voor Konfrontatie. Daar staat het dus al te lezen. (Hier op Krapuul is het evenwel gecorrigeerd – red.)

Nee, corona is niet voorbij. Het aantal besmettingen is weliswaar laag, maar de aanwijzingen dat dit aantal alweer toeneemt, zijn er. ‘De zomergolf lijkt serieus begonnen. En het is nog geeneens zomer”, concludeert zeer gewaardeerd twitteraar en cijfer-ordenaar Roel Griffioen uit een blik zulke cijfers.(1) Ja, de nieuwe coronagolf is een feit. Maar dat mogen we niet weten, want het testen is grotendeels afgebouwd, het monitoren van besmettingscijfers gebeurt nog maar mondjesmaat. O, wat is iedereen straks weer verrast als wat Maarten Steenhagen aanduidt als ‘een onzichtbare golf’(2) alsnog zichtbaar wordt in overvolle ziekenhuizen, uitpuilende ICs en stijgende sterftecijfers.

Alsof er nog niet genoeg mensen aan corona zijn overleden: 40.000 inmiddels, zo weten we inmiddels.(3) Veertigduizend mensen waarvan de overgrote meerderheid nog had geleefd als aan wat voorwaarden was voldaan:

– mondkapjes dragen op drukke plekken – winkels, kantoren, druk bemenste werkplekken en het OV,

– ventilatie op scholen andere gebouwen waar veel mensen samen zijn,

– het preventief schrappen van bijeenkomsten (van vergaderingen tot concerten) om virusverspreiding tegen te werken,

– thuiswerk waar mogelijk,

– werkzaamheden stilleggen waar coronaveligheid via ventilatie en mondkapjes niet kan worden gegarandeerd.

Was dit alles een beetje serieus aangepakt, dan hoorde corona tot het verleden, was Long COVID een hoogst zeldzame aandoening, en leefden van die 40.000 aan COVID overleden mensen er nog 19.700. Het is niet serieus aangepakt, althans niet als bescherming van onze gezondheid het criterium was geweest. Maatregelen kwamen te laat en werden te snel weer opgeheven. Omdat de hele aanpak top-down was, en doordrenkt van informatie die varieerde van twijfelachtig tot vaak hoogst misleidend, wekte het beleid extra wantrouwen in de hand. Wie desinformatie zaait, zal corona-ontkenning oogsten. Wie mensen met boetes en dwang in het gareel denkt te houden, zal agressie en protest oogsten. Naar rechts protest veelal, maar dat maakt de daartegen ingezette waterkanonnen niet minder verwerpelijk.

Het is zinloos om beterschap te verwachten van kabinet en RIVM. In de eerste plaats omdat het kabinet, maar ook de andere politieke partijen die varianten van hetzelfde te bieden hebben, hun corona-geloofwaardigheid kwijt zijn geraakt de afgelopen twee en een half corona-jaren. In de tweede plaats omdat de politieke nalatigheid geen onkunde weerspiegelt, maar neoliberale prioriteiten. Serieus coronabeleid grijpt diep in de ondernemersvrijheid in, en gaat in tegen de logica van de ongebreidelde vrije markt. Dat wil dit kabinet niet, en dat wil de oppositie in grote lijnen – een enkele uitzondering daargelaten – al evenmin. Serieus coronabeleid dat mensen tegen besmetting, ziekte en sterfte blijkt te beschermen, roept ook al gauw de vraag op: waarom doen we zulke dingen ook niet in de gezondheidszorg in bredere zin, huisvesting en openbaar vervoer: breken met de markt, breken met de ondernemersvrijheid, menselijke noden voorrang geven boven winst? Het hoeft weinig verbazing te wekken dat Rutte, maar evengoed ook Klaver, deze kant niet op willen. Ware gelovigen zien niet graag dat hun god demonstratief faalt, en dat andersdenkenden het aantoonbaar bij het rechte eind hebben.

Dus laat het kabinet het coronavirus onbelemmerd rondgaan, tot het straks weer zo uit de hand is gelopen dat de ziekenhuizen het niet meer aan dreigen te kunnen. Dan wordt er vast wel weer ingegrepen. Niet om jou of mij te vrijwaren van besmettingen, ziekte en dood, want dat kan Rutte en zijn collega-ministers feitelijk niets schelen. Wel om ‘de zorg te redden’ – waarbij ‘de zorg’ dan beschouwd wordt als een instituut dat voor het soepel draaien van de maatschappij – en daarmee van een winstgevende economie – onmisbaar wordt geacht. Zelfs het stilleggen van een stukje ondernemersvrijheid via gedeeltelijke semi-lockdowns – een echte lockdown heeft Nederland helemaal niet gehad, wie anders doet voorkomen stelt zich aan – wordt gemotiveerd als middel, niet om levens te redden maar om de maatschappij tegen ontwrichting te behoeden. En die maatschappij is hun maatschappij, een wereld van ondernemingen waar mensen slechts verschijnen als klanten en als werkkrachten in dienst van het kapitaal.

Het mag duidelijk zijn dat een beleid dat van bovenaf wordt opgelegd, een beleid waarin ondernemersbelang en een soepel draaiende economie voorrang krijgt boven gezondheid en mensenlevens, ons niet gaat beschermen. Nogmaals, dat is geen onmacht van het kabinet, en ook geen onwetendheid en incompetentie, al komen die bij beleidsmakers en uitvoerders wel voor. Het is onwil. Het is een kwestie van asociale en inhumane prioriteiten. Het is bewuste nalatigheid van Rutte en Kuipers, en ze weten wat de gevolgen zijn, ook in de toekomst. Kuipers houdt openlijk rekening met ‘misschien wel 10 miljoen besmettingen (…) van september tot april volgend jaar’.(4) Vervroeg ‘september’ maar tot ‘juni’. Want the fun has already begun, zoals we hierboven al zagen.

Hoeveel van die miljoenen besmettingen gaan uitmonden in mensen met langdurige gezondheidsklachten wegens Long COVID? Hoeveel van die miljoenen besmette mensen zullen wegens COVID overlijden? Gaat het zoveelste kabinet-Rutte voor de 100.000 doden? Natuurlijk: mensen zijn beter beschermd tegen corona dan in 2020: die vaccins helpen! Het is een schande dat de boosterprik niet allang beschikbaar is gemaakt voor iedereen die wil, het is een schande dat er intussen ‘overtollige’ vaccins dreigen te worden weggegooid. Maar vaccinatie beschermt maar gedeeltelijk: beter tegen ernstige ziekte, veel minder tegen besmetting op zichzelf. En intussen muteert het virus, en raken ook gevaccineerde mensen besmet, net als mensen die eerder corona hebben gehad. Waar het heen kan gaan zien we inmiddels in Portugal, waar een nieuwe variant intussen voor een explosie van besmettingen en oplopende sterfte hebben gezorgd.(5)

Het kabinet gaat ons niet beschermen tegen de naderende nieuwe ramp. Veel verder dan het overwegen van nog een vaccinatieronde, geruststellende taal over het desnoods weer opschalen van test-capaciteit en ‘preventie om te voorkomen dat het virus zich snel verspreidt’,(6) gaan de goede voornemens van minister Kuipers niet. Waar zij daarboven ons niet beschermen, zal het er weer op aan komen dat we dat zelf ter hand nemen. Dat kunnen we, maar het is zaak dat we dat nu ook eens in georganiseerd verband gaan doen.

Ik herhaal het lijstje dat ik hier boven al gaf. Dit is er nodig:

– mondkapjes dragen op drukke plekken – winkels, kantoren, druk bemenste werkplekken en het OV;

– ventilatie op scholen andere gebouwen waar veel mensen samen zijn;

– het preventief schrappen van bijeenkomsten (van vergaderingen tot concerten) om virusverspreiding tegen te werken;

– thuiswerk waar mogelijk,

– werkzaamheden stilleggen waar coronaveiligheid via ventilatie en mondkapjes niet kan worden gegarandeerd.

Al dit soort dingen kunnen we zelf propageren, zelf organiseren en via staking en boycotactie afdwingen ook. Wie houdt ons gezond? Wij samen houden ons gezond. Zij daarboven vertikken het immers, al twee en een half akelige jaren lang. Aan de slag!

Noten:

1 Roel Griffioen op Twitter, 2 juni 2022

2 Maarten Steenhagen, ‘Een onzichtbare golf’, Medium, 3 juni 2022

3 ‘Zeker 40.000 Nederlanders overleden door corona, meer dan RIVM doorkreeg’, Nu.nl, 3 juni 2022

4 ‘Minister houdt rekening met 10 miljoen coronabesmettingen vanaf najaar’, RTL Nieuws, 3 juni 2022

5 ‘Ineens weer opvallende stijging coronabesmettinen Portugal’, RTL Nieuws, 3 juni 2022

6 ‘Minister houdt rekening met 10 miljoen coronabesmettingen vanaf najaar’, RTL Nieuws, 3 juni 2022

Ook verschenen bij Egel