It looks like déjà vu all over again. De SP gaat zich sterk maken voor De Mense In De Buurte. Ik las ergens – je leest nog wel eens wat in het voorbijgaan – dat ze zich heel ouderwets op arbeid tegen kapitaal gaan concentreren en critici zeggen dat er zoveel meer aan de orde is. Het is een parade van keizers met gloednieuwe kleren.
Maar er is ook niet eens iets gloednieuws aan.
Een anarchistische kameraad die in ieder geval nog geboren was in de opbouwtijd van de Beweging zei kort voor zijn dood spijtig: vroeger had de arbeider een boekenplank.
Dat is één. Ideologisch getinte geschiedschrijving heeft het steeds over een Beschavingsoffensief van de bourgeoisie jegens de arbeidersklasse. Dat vond dan in het fin-de-siècle plaats. Het gaat geheel voorbij aan het in de socialistische beweging in de breedste zin geldende streven naar volksverheffing. Instellingen als bibliotheken werden opgericht door beter gesitueerde kameraden. Of door onderlinge fondswerving. Eigen woningbouwverenigingen of coöperaties. Sportclubs. Natuurstudie. Vrouwenemancipatie wat toen iets anders was dan feminisme, dat laatste was voor de Dames.
En na het onzedelijkste dat een regering ooit heeft kunnen verzinnen, de zedelijkheidswetgeving van 1911, een figuurlijk onderdak bieden aan de buiten de wet gestelde homoseksuelen. Antikolonialisme was in ieder geval in de anarchistische beweging vanzelfsprekend. Eerlijk gezegd hoef ik dat woord “intersectioneel” niet te horen, het geeft mij het gevoel dat er juist iets versluierd moet worden. De socialistische beweging, van de rechter- tot de linkerflank heeft zich altijd met meer bezig gehouden dan Jan met de Pet die zich verzet tegen de man met de bolle buik en de sigaar. Natuurlijk kwam dat voor, maar het was niet het enige. Er viel op veel fronten te strijden die in het streven samenkwamen.
“De Mense in de Buurte” gaat helemaal voorbij aan het feit dat “de buurte” inmiddels in grote mate bewoond worden door Ahmed en Fatima. Door Pavel en Marija. Het is dan ook hondenfluits voor “eigen volk eerst”, en o ja, dat hoort niet bij het socialisme waarvan dit lied getuigt, geschreven na het neerslaan van de Commune die dezer dagen haar 151ste verjaardag viert.
Leer of lees eens iets over de geschiedenis van de socialistische beweging, is het enige dat ik zou kunnen zeggen.
Maar zoals een makker van Bilwet ook alweer wat decennia geleden schreef: socialisme is perfect mogelijk, alleen willen de socialisten er niet aan.
Dit was het dan maar weer. Het lied dus. De tekst van Henriëtte Roland Holst is op het scherm geweld aangedaan, luister maar alleen.
