Het monsterlijke is gebeurd: De oorlog is definitief teruggekeerd in ons dagelijks leven in Europa. Momenteel zijn de grote steden in Oekraïne slagvelden aan het worden. Vreedzame mensen worden uiteengereten door granaten en raketten of bedolven onder het puin van hun huizen.
Zij die de barbaarse aanvallen in kelders of ondergrondse tunnels overleven, worden op de vlucht gedreven door honger, koude, gebrek aan water en duisternis. De barbaarsheid is weer terug.
Al meer dan 20 jaar is dit inferno aan het broeien en zich aan het verspreiden: Eerst in Tsjetsjenië en Joegoslavië, vervolgens in Afghanistan, Irak en tot vandaag in Jemen, Syrië en andere regio’s van het Midden-Oosten.
Nu heeft het Europa opnieuw bereikt en heeft het catastrofale proporties aangenomen met de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Bebouwde grootstedelijke agglomeraties, bewoond door miljoenen mensen, zijn de belangrijkste gevechtszone geworden voor de twee legers.
De brutalisering van militaire conflicten heeft vele oorzaken. Het was een uiting van de groeiende rivaliteit tussen de imperialistische grootmachten die zich de laatste decennia achter de façade van de mondialisering van de wereldeconomie heeft opgebouwd.
Het kapitalistische wereldsysteem toonde eens te meer zijn Janusgezicht. Enerzijds berustte zij op de winstgevende wereldvrede van geglobaliseerde goederenketens en informatiesystemen om de uitbuiting van de arbeidersklasse te relegeren en naar de uithoeken van de planeet te verplaatsen.
Anderzijds ontketende het een steeds gewelddadiger strijd om geostrategische invloedssferen. Typerend hiervoor is China, dat zijn project van de continent-verbindende Nieuwe Zijderoute heeft gecombineerd met territoriale aanspraken op Taiwan en de Zuid-Chinese Zee.
Maar de VS is hier ook typerend voor. Om zijn wereldhegemonie economisch veilig te stellen, heeft Washington zijn Oostaziatische tegenhanger tot de verlengde werkbank van zijn produktiepotentieel gemaakt.
Tegelijkertijd heeft Washington het Chinese Nieuwe Zijderoute-project op alle niveaus gesaboteerd en alles in het werk gesteld om een vreedzame economische relatie tussen China, Rusland en Europa te ondermijnen.
Parallel daaraan heeft de regering van de VS haar militaire alliantiesysteem, de NAVO, tegen de Russische Federatie opgezet om de integratie van de opvolger van het ter ziele gegane Sovjetrijk in een uitgebreid Europa met een stabiele vredesorde en wederzijdse veiligheidsgaranties te voorkomen.
De sabotage van North Stream 2 toont aan dat economische druk hier dezelfde betekenis heeft als bij de opstelling tegen China. Wat de VS Rusland wisten aan te doen, bleek in het geval van China een boemerang te vormen en bevorderde de opkomst van China tot een concurrerende wereldmacht.
De derde factor van barbaarsheid ten slotte was het islamitisch fundamentalisme, een diep regressieve variant van het anti-imperialisme dat streeft naar een patriarchale godsstaat.
Deze ontwikkelingen werden bedreigend voor de mensheid omdat alle bij het conflict betrokken partijen konden terugvallen op oorlogsmateriaal waarin de technologische stuwkracht van de kapitalistische ontwikkeling wordt gebundeld tot een steeds grotere vernietigende kracht van conventionele wapensystemen.
Alleen tegen deze achtergrond kan de agressieoorlog van Rusland tegen Oekraïne, die op 24 februari is ontketend, worden begrepen. Deze contexten verklaren ook de voorgeschiedenis.
Toen het Sovjet-imperium instortte, kochten de VS de Russische instemming met de opname van een verenigd Duitsland in de NAVO in ruil voor de belofte de NAVO niet verder uit te breiden naar Oost-Europa. In die tijd waren de kansen voor de democratisering van Rusland en zijn openstelling voor Europa vrij gunstig.
Deze kans ging echter na een paar jaar verloren. Vanaf 1997 begon de subliminale en uiteindelijk ook openlijk gepropageerde oostwaartse expansie van de NAVO en, in het kielzog daarvan, van de Europese Unie. De Russische machtselite en de meerderheid van de bevolking ervoeren deze uitsluiting als een vernedering.
Er waren ook tegengestelde tendensen tot overeenstemming, vooral in Frankrijk en Duitsland; deze werden echter tenietgedaan door de nieuwe speciale alliantie van de VS met de Oosteuropese staten.
Door deze hoogmoed werden in Rusland de externe voorwaarden geschapen voor de uitvoering van een imperialistische herzieningsstrategie, die sinds de val van de Sovjet-Unie door delen van de machtselite werd gepropageerd en vervolgens in het Poetin-tijdperk zijn hoogtepunt bereikte.
Ook de waarschuwingssignalen die van deze herzieningskoers uitgaan – de Georgische oorlog in 2008 en de annexatie van de Krim in 2014 – werden genegeerd. In plaats daarvan werd de bouw van NAVO-infrastructuur in Oekraïne doorgezet, hoewel het land sinds 2014 in burgeroorlog was met indirecte Russische betrokkenheid.
De gezamenlijke manoeuvres van de Oekraïense strijdkrachten met de Navo in september 2021 markeerden toen de overschrijding van de rode lijn.
De rechtstreekse opmars van de NAVO tot 1.200 km langs de westgrens van Rusland was ondraaglijk voor de Russische machtselite en militaire elite, en deze besloot een aanvalsoorlog tegen Oekraïne te voeren voordat het land formeel tot de NAVO zou toetreden.
Deze overwegingen mogen niet gezien worden als een rechtvaardiging van de redenering. De aanvalsoorlog tegen Oekraïne kan door niets worden gelegitimeerd.
Het is slechts een kwestie van verduidelijken dat deze catastrofale aanvalsoorlog werd voorafgegaan door imperialistische daden van agressie, ook van de kant van het Westen, die in Poetin-Rusland een geostrategische logica uitlokten die alle imperialistische machtselites gemeen hebben.
Stelt u zich eens voor dat de Russische Federatie een militair pact had gesloten met Cuba en Mexico en een militaire infrastructuur aan het opbouwen was die gericht was tegen de VS in het Caribisch gebied en vlak bij de zuidelijke grens van de VS!
Deze vergelijking maakt duidelijk dat wij niet aan dit rampzalige gepoker van de imperialistische mogendheden mogen meedoen. Wij veroordelen de Russische agressie met klem. Maar wij verwerpen ook resoluut de machtselites van het Westen.
In plaats van toe te geven dat hun buitensporige expansionistische doelstellingen zijn mislukt, voeren zij nu de escalatiespiraal op en bepleiten zij een alomvattende economische oorlog, alsmede verreikende militaire hulpoperaties en wapenleveranties.
Wij zijn ons ervan bewust dat wij met deze stellingname tegen alle directe en indirecte partijen en actoren in de oorlog in Oekraïne, momenteel slechts een kleine minderheid vertegenwoordigen.
Maar wij mogen onze identiteit, onze oriëntatie op de sociale en emancipatoire strijd voor gelijkheid en zelfbeschikking niet prijsgeven aan de logica van de imperialistische oorlog en het cynisme van de oorlogszuchtigen aan alle kanten.
Wij zijn er medeverantwoordelijk voor om onmiddellijk een einde te maken aan de militaire slachting, het doden van burgers, de bombardementen, de uithongering en de massale verdrijving van de Oekraïense bevolking en om de vernietiging van de sociale infrastructuur een halt toe te roepen.
Wij mogen niet toestaan dat de NAVO en het Westen Oekraïne tot de laatste inzetbare Oekraïner laat verdedigen en dat de Russische generale staf de dood van tienduizenden soldaten – meestal dienstplichtigen – accepteert.
Maar we willen ook niet dat onze kinderen en kleinkinderen ons later vragen waarom we niets hebben gedaan om te voorkomen dat het Oekraïne-conflict zou escaleren in een grote Europese oorlog of zelfs in een nucleair Armageddon.
Dit gevaar is gestaag toegenomen als gevolg van de massale militaire steun van de VS en de NAVO, alsmede de uitgebreide economische sancties. Wij zijn geen passieve toeschouwers. Als de escalatiespiraal nog verder wordt opgevoerd, zouden wij in de komende weken geconfronteerd kunnen worden met de verschrikkingen van de oorlog, net zoals de Oekraïense burgerbevolking dat nu is.
Wij eisen:
1. een onmiddellijk staakt-het-vuren en de terugtrekking van alle gevechtstroepen uit alle stedelijke agglomeraties.
2. de terugtrekking van de Russische troepen uit Oekraïne. De ontwapening en ontbinding van alle paramilitaire formaties op het grondgebied van Oekraïne.
3. onmiddellijke stopzetting van de levering van wapens en van de heimelijke betrokkenheid van de NAVO bij de oorlog.
4. de onmiddellijke opheffing van de sancties en het beëindigen van de economische oorlog.
5. het begin van vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne onder toezicht van de OVSE. Garantie van de neutraliteit van Oekraïne voor onbepaalde tijd en ontmanteling van de NAVO-infrastructuur in Oekraïne in ruil voor alomvattende en internationaal gewaarborgde Russische veiligheidsgaranties.
6. de instelling van Oekraïne als een onafhankelijke brugstaat tussen de NAVO/EU en Rusland onder de paraplu van de OVSE. Bilaterale wederopbouw en economische verdragen van Oekraïne met de EU en de post-Sovjet douane-unie.
Wij zijn ons er terdege van bewust dat deze eisen in de lucht zullen blijven hangen zolang zij niet worden afgedwongen door de sociale bewegingen, de arbeidersklasse en de kritische intelligentsia in een internationaal gecoördineerde inspanning.
Het is dus de hoogste tijd voor de mobilisatie van een breed antimilitaristisch verzet dat op een alomvattende en transnationale wijze in de sociale strijd wordt geïntegreerd. Deze benadering is geenszins kansloos, zoals blijkt uit de vervlechting van het verzet tegen de oorlog in Vietnam in de wereldwijde sociale revolte van eind jaren zestig.
Daarom stellen wij als eerste stappen voor om het verzet te mobiliseren:
1. alle wapenleveranties aan Oekraïne en de andere oorlogsgebieden in de wereld stop te zetten door middel van boycotacties
2. het starten van een campagne van weigering van militaire dienst in alle legers die direct of indirect bij de oorlog in Oekraïne betrokken zijn: Veronachtzaming van dienstbevelen, weigering bevelen op te volgen, desertie uit gevechtstroepen en bevoorradingseenheden van Rusland, Oekraïne en de NAVO. Het opbouwen van een brede solidariteitsbeweging voor gewetensbezwaarden.
3. deel te nemen aan de hulpacties voor alle vluchtelingen uit Oekraïne en de andere oorlogs- en burgeroorlogsgebieden, zonder enig onderscheid
4. het is de hoogste tijd om stelling te nemen tegen de desoriëntatie van de vredes- en protestbeweging. De massademonstraties overal ter wereld en de belangen van de arbeidersklassen zijn gericht tegen alle imperialistische machten en mogen geen eenzijdige kant kiezen.
Hun doel was en is het overwinnen van uitbuiting, patriarchale onderdrukking, racisme, nationalisme, vernietiging van de natuur en het doen gelden van de individuele en sociale rechten van de mens. Nu is daar de strijd tegen de herleefde barbarij bijgekomen.
Het is de hoogste tijd dat de tegenstanders van oorlog in alle landen zich verenigen voordat het te laat is. Het gevaar van het gebruik van kernwapens is reëel. We moeten alles doen dat we kunnen om het te voorkomen. Dit is onze verantwoordelijkheid tegenover onze kinderen en kleinkinderen!
Eerste ondertekenaars:
Sergio Bologna, historicus en logistiek adviseur, Milaan
Rüdiger Hachtmann, historicus, Berlijn
Erik Merks, gepensioneerd vakbondsafgevaardigde, Hamburg
Karl Heinz Roth, historicus en arts, Bremen
Bernd Schrader, socioloog, Hannover
– Oorspronkelijk verschenen bij noncopyriot, vertaling: GlobalInfo
