May you stay forever young… Het is dat ik het voor het laatst zo duidelijk binnenkomend hoorde bij een uitvaart, anders zou je de wens nauwelijks geloven. Dylan is tachtig, en wat scheelde hij eigenlijk weinig met mij, toen ik hem leerde kennen. Nu nog minder…
We gingen een reeks auteurs bij Krapuul langs om te vragen wat hun favorieten waren en het leverde een mooi gevarieerde lijst van lijsten op. Er komen er misschien nog wat bij maar hier heeft u al een staalkaart. We hebben de filmpjes beperkt tot de nummers 1 van de diverse inzenders, om het niet te druk te maken. Geniet er van! – AJvdK
Als kind werd ik gek van Bob Dylan, mijn vader draaide het grijs. Het
was pas later toen ik een jaar of 14 was dat ik de teksten begreep en
zag hoe briljant Dylan was en nog steeds is. Mijn politiek bewustzijn
in die tijd is zeker gevoed door zijn platen (die ik van mijn vader
pikte en op mijn kamertje zette).
In willekeurige volgorde:
- Visions of Johanna – gewoon omdat het zo vreselijk mooi is
- Hurricane – Kamperen met de kinderen en dan dit heel hard mee blèren
in de auto. Desire is een geweldig album. - Lay lady lay – Mijn vaders favoriet volgens mij, hij zingt het in
elk geval vaak. - Subterranean homesick blues – geweldige tekst, klassieker.
- It’s all over now baby blue – Ik had nog 30 andere liedjes erop
kunnen zetten maar ik laat het hierbij.
Gabrielle Jurriaans
De vijf nummers van Bob Dylan die het meest indruk op me maken, en daarom favoriet:
5. The Ballad of Donald White, 1962. Ten onrechte destijds niet op een album gezet, veel later wel in de Bootleg-series. De ik-persoon, ter dood veroordeeld, kijkt terug op zijn leve vol oneerlijk verdeelde kansen en maatschappelijke onverschilligheid. Hij ontkent niets, maar vraagt zich iets af over mensen zoals hij:
‘Are they enemies or victims
Of your society’
Hier was toen al een artiest aan het werk voor wie maatschappelijk betrokken teksten tegelijk poetische kracht en originele invalshoeken q\wist te vinden, en daarbij aan ieder pamflettisme wist te ontsnappen, dat hij de melodie, zoals vaker in zijn oeuvre, leende zonder dat er netjes bij te zeggen, nemen we voor deze gelegenheid maar even voor lief.
4 Dark Eyes, 1985. Ten onrechte vrijwel vergeten, vooral omdat het op een van zijn mindere albums stond: Empire Burlesque, in zijn hele oeuvre min of meer een niemendalletje. Maar dit is Dylan als vanouds, akoestische gitaar en stem, zelfs de harmonica ontbreekt niet. De angst voor zijn publiek is tegelijk de afschuw van een op hol geslagen wereld. Bevat een aantal van de prachtigste zinnen uit Dylans hele oeuvre. Dit slotcouplet:
Oh, the French girl, she’s in paradise and a drunken man is at the wheel
Hunger pays a heavy price to the falling gods of speed and steel
Oh, time is short and the days are sweet and passion rules the arrow that flies
A million faces at my feet but all I see are dark eyes
Ja, ook in 1985 was het roer al in dubieuze handen…
3 Tell Ol’ Bill, 2005. Ook nooit op een regulier album gezet, en dat is geen kwestie van gebrek aan oefening. Via Youtube kun je een hele reeks versies vinden, in majeur, in mineur, in countryrock-ritme en als blues-shuffle. Misschien kon hij gewoon niet kiezen?
Waar het over gaat? Geen idee, maar het is weer Dylan in nachtmerrie-modus. Overal loert dreiging en gevaar, en veel hoop is er niet. Hier:
I lay awake at night with troubled dreams
The enemy is at the gate
en hier:
They’’ll drag you down, they’ll run the show
Ain’t no telling what they’ll do
En dan die karakteristieke combinatie van berusting en opstandigheid aan het slot:
All the world I would defy
Let me make it plain as day
I look at you now and I sigh
How could it be any other way?
En het zingt zo lekker!
2 I Want You, 1966. Van het beste rock-album ever, Blonde on Blonde. Het ultieme liedje van liefde en verlangen. De titel is de boodschap. Maar denk niet dat de boze wereld dus weg is, die dient als contrasterend decor, vol van heilanden die in slaap zijn gevallen en politici met meerdere glaasjes op. Prachtig arrangement, met gitaarloopje, relaxed pianootje en alles.
1 Desolation Row. 1965, zonder serieuze concurrentie het allerbeste lied dat hij heeft geschreven. Tot nu althans, wie weet wat hij de komende tachtig jaar nog gaat maken. Een maatschappelijke en persoonlijke nachtmerrie, afstandelijk waargenomen door de ik-persoon en een verder niet toegelichte ‘Lady’. Een hele eenvoudige, folksy melodie, feitelijk een bluesschema, maar het ritme is eerder dat van een dodenmars. Eenvoudige akkoorden, subtiele gitaarloopjes van een solo-gitarist als tegenspel. En een paar hartverscheurende harmonicasolo’s. En dan heb ik het over de officieel uitgebrachte versie van Highway 61 Revisited. Er is een live-versie van zijn optredens uit 1966. Er is ook nog een bijna Velvet Underground-achtige studioversie, te vinden op de soundtrack van de documentaire No Directions Home.
En dan de tekst, een aaneenschakeling van ongeregelde taferelen, bewoond door literaire en historische persoonlijkheden die nogal drastische veranderingen hebben ondergaan.. Zeelieden in een schoonheidssalon, een oproerpolitie die staat te wachten tot ze iets te doen krijgen, de barmhartige samaritaan maakt zich klaar op naar het ‘carnival tonight on Desolation Row’ te gaan. Einstein is de weg kwijt, verplegenden dienen dodelijke medicijnen toe en schrijven tevens de rouwkaarten, en om middernacht duiken ‘all the agents’ en de ‘superhuman crew’ op, ‘to round up anyone that knows more than they knew’, waarna op de zinkende Titanic twee literaire figuren kibbelen over de vraag ‘Which Side Are You on?’
Het slotcouplet bevat een dramatische ontknoping: voor het eerst spreekt hij daar iemand rechtstreeks aan, maar voor er van echte communicatie sprake is, moet er wel wat gebeuren. Want als je niet net zo bereid bent de verschikkingen van de wereld recht in de ogen te kijken, heeft het dan wel zin.
Don’t send me no letters, no
Not unless you mail me from
Desolation Row’.
Daar kan de geadresseerde het mee doen. De luisteraar blijft intussen in lichte verbijstering achter. Maar het creëren van verwarring behoort nu eenmaal tot de core business van de jarige bromtroubadour.
Peter Storm
De keuze van Duif:
Een echte fan van Dylan ben ik niet, maar ja hij was wel behoorlijk aanwezig in mijn jongere jaren.
- Who killed Davey Moore?
- All along the watchtower. Bij voorkeur uitgevoerd door Jimi Hendrix
- Tears of Rage (Dylan ism Richard Manuel) The Band Music from Big Pink
- Hurricane (Desire)
- Tomorrow is a long time (Witmark Demos
Mijn door Dylan gezongen top-5, ik kan makkelijker een lijst bedenken van door hem geschreven nummers die door anderen gezongen worden. Maar sommige nummers moeten door de maestro zelf gedaan worden. Al is de versie van Solomon Burke van nr.
5. Maggie’s farm ook niet te versmaden. Een lied van werkweigering, speciaal voor Maggie en haar familie. Het nummer kreeg extra zwaarte in 1979-90 in het Verenigd Koninkrijk, maar het had zijn sporen in 1965 al verdiend.
4. Positively Fourth Street
You got a lot of nerve to say you are my friend – al bij de openingszin kan deze afrekening met een gluipkop niet meer stuk. 1965
3. One of us must know
Omdat er nu eenmaal iets van Blonde on Blonde bij moet. 1966
2. The times they are a- changin’
Eigenlijk een ex aequo-nummer 1, maar we hebben afgesproken niet te veel filmpjes te plaatsen, alleen de nrs. 1 en dan noteer ik daarvoor een andere.
Ik kende Dylan eigenlijk alleen als songschrijver voor anderen, en dit nummer in de rustige ingetogen versie van Peter, Paul & Mary. En toen ging Keith Skues het origineel draaien en nog steeds zeg ik: ik wist niet wat ik hoorde. Niks zoetgevooisd en rustig, een zwaar uitgesproken requisitoir tegen de bestaande orde, onderbroken en onderstreept door de heftige mondharmonica. Ik dacht nog alleen in termen van singles en het duurde eindeloos voordat deze Nederland bereikte, en dan gekoppeld aan Subterranean homesick blues, dat was in het VK al zijn tweede singlehit. Zo kan ik dus ook nog steeds boos zijn om dit releasebeleid. Anderen hadden inmiddels al wel de LP. We schrijven begin 1965 (nogmaals: het gaat om de single).
1 Ballad of a thin man
Stille dreiging, het vervolg op wat ik nr.2 heb genoemd. Please get out of the new road if you cannot lend a hand, en nee, mijnheer Jones, u begrijpt er niets van. Ook uit 1965.
Arnold van der Kluft
En dan was er Lytse Pier. Eigenlijk is alleen kritiekloze adoratie toegestaan, maar wanneer je gaat schrappen krijg je weer het verwijt naar je hoofd geslingerd dat je tegen de VVMU bent. Moeten we niet willen.
Nou, besef wel dat Bob grotendeels aan mij voorbij is gegaan. Volkomen oninteressant vanwege die zeurstem. Daarop haakt iedere redelijk mens af. Maar goed, we geven de man een kans.
Op 1. False prophet. Fijne tekst maar vooral omdat het bijna is alsof ik Lou Reed hoor. Dit is de favo strofe: I ain’t no false prophet I just know what I know I go where only the lonely can go Kortom: ondanks zijn gezeur wel iets van een soulmate. Tot zover nr 1.
2. Het anti-schijnheiligheidsnummer Goodbye Jimmy Reed
3. I contain multitudes. Het enige nummer van Dylan waardoor zelfs ik tranen in de ogen krijg. Het leven is niet simpel en mensen ook niet. Stukje realisme van een ouwe lul.
4- My own version of you. Als je dan toch moet gaan dan maar met my own version of you. Can you help me walk that good land mile? Can you give me the blessings of your smile?
5. Muse. Alles. Klaar.
Pyt’s keuzes:
5 Tangled Up In Blue
De openingstrack van Blood on the Tracks. Staat bekend als Dylan’s ‘scheidingsalbum’ maar volgens His Bobness heeft het niks met zijn scheiding van Sara Lowndes te maken: “an entire album based on Chekhov short stories. Critics thought it was autobiographical – that was fine”. Opvallend door het steeds wisselende tijdsperspectief; heden, verleden en toekomst lopen door elkaar. Fantastische melodie, dynamiek en delivery. Hét bewijs dat Dylan destijds een goede zanger was.
4 Like A Rolling Stone
De song die Dylan definitief transformeerde van folkzanger tot ruige rocker, zeer tot ongenoegen van de folkies.
3 Every Grain Of Sand
Een van de mooiste gospelsongs ooit en hoogtepunt alsmede afsluiter van Dylan’s christelijke periode: Don’t have the inclination to look back on any mistake/Like Cain, I now behold this chain of events that I must break/In the fury of the moment I can see the Master’s hand/In every leaf that trembles, in every grain of sand
2 Desolation Row
Alles wat Peter Storm hierboven al schreef.
1 Blind Willie McTell
Dylan’s reis door het getormenteerde verleden van de VS, een land waarover nog steeds de schaduw van de slavernij en de genocide op de Native Americans valt: “Seen the arrow on the doorpost/Saying, “This land is condemned/All the way from New Orleans/To Jerusalem”. Overal waar Dylan kijkt, wordt hij geconfronteerd met schaduwen uit het verleden. Zelfs de geur van de magnolia – zo kenmerkend voor het Zuiden – is onlosmakelijk verbonden met de gruwelijke beelden van de schepen waarin de slaven naar Amerika werden vervoerd: “See them big plantations burning / Hear the cracking of the whips / Smell that sweet magnolia blooming / See the ghosts of slavery ships“. Veel hoop op verlossing heeft de calvinist Bob Dylan niet: “Well, God is in His heaven/And we all want what’s His/But power and greed and corruptible seed/Seem to be all that there is”.
Bob Dylan favorieten van Joke Kaviaar
1. Masters Of War
Een dreinend lied, alleen gitaar, berustend op vrijwel een akkoord. Die muziek verbeeldt naar mijn idee het maar doorgaan van oorlog. Toch wordt het geen moment saai, het blijft je boeien. Je blijft luisteren naar deze aanklacht. De tekst is indringend en scherp, spreekt de Masters Of War persoonlijk aan. Dit is HET protestlied tegen al die bedrijven die geld verdienen aan wapenhandel. Nog altijd. “Let me ask you one question – Is your money that good – Will it buy you forgiveness – Do you think that it could?”
2. Ballad Of Emmet Till
Folklied, met alleen gitaar, geen refrein. De eenvoud versterkt het verhaal van de racistische moord op Emmet Till en hoe de daders er mee weg kwamen. Keihard en in your face, maar ook heel dichterlijk beeldend. “For the jury found them innocent and the brothers they went free, while Emmett’s body floats the foam of a Jim Crow southern sea”.
3. Hurricane
Zit muzikaal fantastisch in elkaar. Ben dol op de viool erin. Het gaat over de valse aanklacht om de zwarte boxer Robin “Hurricane” Carter voor moord op te laten draaien, en dat verhaal vertelt Dylan alsof-ie het je zit te vertellen waar je bij staat. “If you’re black you might as well not show up on the street”.
4. Tombstone Blues
Wat een heerlijke drive, dit soort gitaarrocktreinen mag van mij uren doorgaan. De moeilijk te doorgronden tekst is pure poëzie. “And the National Bank at a profit sells road maps for the soul”
5. Rainy Day Women #12 & 35
Meeslepend vrolijk. Heerlijke blazers, sfeervol Mardi Gras style feestnummer. Over de betekenis van de tekst wordt geloof ik nog steeds gediscussieerd. Ik hou het er maar op dat in overdrachtelijke zin ‘stenigen’ wordt bedoeld. Iedereen wordt wel eens door pech achtervolgd. Als een fact of life. “Everybody must get stoned”. Relativerend.
Joke Kaviaar, bij de tachtigste verjaardag van Bob Dylan 24 mei 2021
En tot slot Laurent’s keuze. Blijft bij één song, want “geen grote fan, maar dit is bloedstollend mooi”. Bob’s ode aan Sara Lowndes: “Stayin’ up for days in the Chelsea Hotel/Writin’ Sad Eyed Lady of the Lowlands for you”.
