Het geluid van de wind: Harold Budd (1936-2020)

Het geluid van de wind langs telefoonkabels. In de Mojave woestijn waar hij geboren werd. Dat zou componist Harold Budd geïnspireerd hebben om muziek te maken, aldus zijn Wikipedia-pagina. Dat wist ik natuurlijk niet in 1981 toen ik Harold tegenkwam in een uitverkoopbak. We liepen nog I-phone- en vrijwel informatieloos rond. Brian Eno stond in de kleine platenhoeslettertjes vermeld dus het moest wel iets zijn. Ik was een fan van die vreemde, statige Engelsman die zijn bizarre liedjes, lijzig en monotoon gezongen, van mysterieuze – en soms dreigende, paranoïde teksten voorzag:

I assume you understand that we have options on your time
And will ditch you in the harbour if we must:
But if it all works out nicely
You’ll get the bonus you deserve
From doctors we trust
(Brian Eno – The fat lady from Limbourg)

‘The Pavillion of Dreams’. Zo heette die plaat van Harold Budd. En Eno deed mee. Dus vooruit met de geit. Wat kon er misgaan voor een uitverkoopprijsje van vijf gulden en negenennegentig cent? Alles gelukkig.

In de vorige eeuw was het beluisteren van een plaat gekoppeld aan een zeker ritueel. Je nam plaats op een stoel, hoes op schoot, rookwaar binnen handbereik en dan ging je dus zitten luisteren. Een hele plaat lang. In het geval van ‘The Pavillion of Dreams’ was dat een dikke drie kwartier. Waar we die tijd vandaan haalden? Geen idee. Ik moet eerlijk zeggen dat Harold daar wel een handje bij hielp.


Vanaf de eerste klanken van – Jezus, hoor ik daar een harp? – gevolgd door Harold’s zacht sprankelende piano en de majestueuze saxofoon van Marion Brown, leek de tijd, nou ja, niet echt stil te staan maar zoals de wind de wolken een goedbedoeld zetje geeft terwijl je samen met een nieuwe geliefde op je rug in een weiland het leven zorgeloos ligt te verzinnen. Zoiets. Welkom in het paviljoen van dromen.

Het vergt iets bijzonders om een twintigjarige BowieLouPunk met staatsgevaarlijke hang naar wandelen op de Wild Side, op een stoel te houden met een harp, een piano en later op de plaat zelfs de klassiek geschoolde stem van mezzosopraan Lynda Richardson. Harold kreeg het voor elkaar. Ik weet dat ik de plaat nog een keer heb opgezet. Alsof ik niet helemaal geloofde wat ik zojuist zo mooi had gevonden.

Muziek was in die tijd nog een bevestiging van wie je was, wat je uitdroeg of liever gezegd: wat je vooral weigerde uit te dragen en dat was in mijn geval zo’n beetje alles. Harold Budd trok in mijn hoofd een compleet andere deur open. Never mind dat ik dankzij hem naar Gavin Bryars – luister in vredesnaam één keer in je leven naar diens ‘Sinking of the Titanic’ en dan de oorspronkelijke versie op het Obscure label uit 1975 – en een hele schoolklas toonkunstenaars en avantgardisten ben gaan luisteren. Dat is prettige bijzaak.

Harold Budd nam een door angst en woede opgejakkerde jongen mee in zijn muziek met het vriendelijke- en tegelijk dringende verzoek om in het weiland voor zijn eigen droompaviljoen te gaan liggen tot de wind de wolken uit de hemel geveegd had.

Dat wil zeker niet zeggen dat Budd ontspanningsplaatjes voor de terminaal rustelozen maakt. Valiumpiano voor opgeschroefde zielen. Yoganoga voor zelfontspannende zoetekauwen. Daarvoor huist er te veel mysterie in zijn muziek, te veel melancholie ook.

Het uitverkoopje staat nog steeds in mijn kast. Inmiddels beluister ik Budd streamenderwijs en heb ik geen tijd en geduld meer om dik drie kwartier op een stoel te gaan zitten om me door zijn muziek te laten omhelzen. Bovendien: met roken gestopt en ik ga al heel lang een straatje om zodra ik de Wild Sides van weleer dreig te ontwaren. Ach ja. Misschien is het toch beter om als een oud oorlogspaard in eeuwige weilanden te eindigen.

Ik hoop dat het Harold ook zo vergaan is. Op 84-jarige leeftijd gestorven aan de complicaties van fucking Covid-19. Ja, de angst is geweken maar de woede wil bij mij nog weleens de kop opsteken. Fucking tyfuscovid. Nou ja. Genoeg daarover. Want zo is het Harold niet vergaan, natuurlijk. Hij is met de wind, zoevend langs telefoonkabels teruggekeerd naar de woestijn van zijn geboorte. Zoek hem eens op, in zijn dromenpaviljoen. Ik zie je daar.

Elpee: By Source, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=7202437
Mojavewoestijn: By Silencetheshadows – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=77338381