Ik heb muziek te koop op internet. Zogenaamde royalty-free muziek. Dit betekent dat je één keer een licentie betaalt en het dan kunt gebruiken voor je eigen doeleinden (in plaats van het betalen van vergoedingen per keer dat je het afspeelt – royalties genaamd). Achtergrondmuziek, voor je video of presentatie, of voor een hele film. Het licentiebedrag hangt af van het soort gebruik, het komt zelden over enkele tientjes heen (op sommige platforms kan het naar rond de 100 euro oplopen als het betreffende nummer voor zaken gebruikt wordt die massaal verspreid worden, zoals commerciële films of zo).
Maar ook dat soort nummers, alhoewel relatief snel langs bepaalde sjablonen gearrangeerd, kosten nog tussen de 8 en 12 uur om een beetje fatsoenlijk op te nemen en af te mixen (als ik iets opneem dat een serieuze compositie van mijzelf is heb je het over 20 à 30 uur).
En ja, ik wil daarvoor betaald worden.
Maar u zult dus begrijpen dat ik op zijn zachtst gezegd enigszins pissig word als we dan een claim van ca. 500 euro ontvangen voor het gebruik van één foto die in elk geval in een deel van de gevallen ook door de eerste de beste amateur met zijn/haar telefoon genomen had kunnen worden.
Begrijp mij goed: het is absoluut niet onze bedoeling deze foto’s wederrechtelijk te gebruiken, de mensen die dit als beroep doen moeten er beslist voor betaald worden. Wij doen dit ook niet opzettelijk, maar er slipt wel eens iets tussendoor. En dan krijg je dus soms zo’n claim.
Maar wat voor een foto’s betreft het hier? Nou, het zijn regelmatig dusdanig normale foto’s dat er echt helemaal niemand 500 euro voor zou betalen. Ze zijn zo te zien meestal gemaakt gedurende een opdracht voor een reportage, die als geheel misschien een paar uur gekost heeft en als zodanig 500 euro zou hebben kunnen kosten, als de betreffende fotograaf dermate prominent is dat hij/zij 100 euro per uur kan vragen althans. Ik heb als medior IT-free-lancer in elk geval nooit 500 euro per middag verdiend. Maar nog afgezien daarvan, zou elke keer dat iemand die foto gebruikt dan ook 500 euro moeten betalen? Dat is trouwens ook meestal niet de prijs van een licentie voor zo’n foto, maar dat bedrag rekenen ze wel als je er per ongeluk een gebruikt hebt.
Het klinkt als mensen die een verdienmodel proberen uit te vinden in een gedigitaliseerde industrie waar er nauwelijks verdienmodellen meer zijn. Dat laatste is een slechte zaak ja, ik weet er alles van als muzikant. Maar dat rechtvaardigt nog steeds niet het aannaaien van oren aan nietsvermoedende gebruikers van die foto’s.
Wat deze fotografen hiermee gaan bereiken is dat hun foto’s helemaal nergens meer gedeeld gaan worden en dat zal hun naamsbekendheid alleen maar schaden. Als ze echt goede fotografen zijn leven ze van hun opdrachten, zouden ze willen dat hun werk met naam erbij gepubliceerd zou worden, zodat meer mensen zien wat ze kunnen en hen als fotograaf zouden vragen. Je wilt een fotograaf vanwege diens vakmanschap voor die specifieke situatie waar je foto’s van genomen wilt hebben. Daarom zetten muzikanten (zoals ik, maar ook echt bekende) bijvoorbeeld ook muziek op Spotify. Ik krijg daar 1/10 cent per keer dat iemand het afspeelt voor, wat natuurlijk belachelijk weinig is en wat ook anders zou moeten zijn. Maar het gaat me er in eerste instantie om dat men mij hoort en op Spotify ben je vindbaar. Met een losse website niet.
Ik begrijp dus de frustratie, het is geen volledig eerlijke situatie, maar niemand gaat die foto’s voor de bedragen die geclaimd worden kopen. En non-profit sites als de onze gaan al helemaal nooit 500 euro voor een foto betalen, dus het enige wat je bereikt met deze claims is dat je foto’s minder verspreid zullen worden. Ik zou altijd bereid zijn enkele tientjes te betalen voor een foto met auteursrechten, als ik die de moeite waard zou vinden of de auteursrechten gemist zou hebben. En die tientjes wil ik ook voor mijn muziek. Maar 500 euro? Flikker een eind op met je smartphone.
(Foto: by pixabay free images – https://pixabay.com/photos/money-money-tower-coins-euro-2180330/, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=88247655)
