Kijk, dit begint ergens op te lijken! Een echte staking, die de productie ontregelt en niet beperkt blijft tot de spreekwoordelijke symbolische 24 uur. Het kan dus wel, ook in Nederland, om precies te zijn in Beverwijk. Dat laten personeelsleden bij een Etos-distributie in die plaats zien. Goed zo.
Het gaat hierbij om een CAO-conflict.(1) Vakbond FNV stelde een looneis van 5 procent. Bepaald niet teveel, als je kijkt hoeveel directeuren en aandeelhouders bij elkaar graaien terwijl het personeel ploetert. Etos biedt 7,25 procent voor twee jaar, maar personeelsleden moeten in ruil vrije dagen inleveren. Bovendien, aldus FNV-woordvoerder Ali Aklalouch: ‘Daarnaast rekent Etos loonsverhogingen mee die al zijn uitgekeerd. Op 1 januari gaan de werknemers er dus maar 1,25 procent op vooruit.’ Dat is nog niet in de buurt van die gevraagde vijf procent.
Staken dus, en 100 van de 240 personeelsleden nemen er aan deel. Etos probeert de staking te dwarsbomen. De FNV spreekt zelfs van een poging tot ‘het breken van een staking’, door inzet van ‘medewerkers van het hoofdkantoor, van Etos-winkels, Albert Heijn-distributiecentra en van Gall & Gall’. Volgens een Etos-woordvoerder valt het wel mee, en wat er gebeurt ‘valt allemaal binnen de wet’.(2) Zelfs als dat laatste zou kloppen, dan betekent dat alleen maar dat een beetje stakingsbreken wettelijk gezien mag. Dat is helemaal geen reden voor arbeiders om zich daar zomaar bij neer te leggen. Die wet is een wapen van de baas.
De FNV wil dan ook de druk opvoeren. De staking zelf duurt al vijf dagen (3) en heeft effect: Etos kan haar winkels niet meer onbeperkt bevoorraden en stelt een limiet aan wat die filialen kunnen bestellen.(4) De acties worden al uitgebreid. ‘Nog eens honderd medewerkers van een Albert Heijn-distributiecentrum dragen rode sjaals als teken van solidariteit.’(5) Etos valt onder het Ahold-concern, net als de AH. ‘“De actie bij Albert Heijn is dan ook een eerste waarschuwingsactie naar Ahold” , aldus de FNV’. Er is meer op komst: ‘Wij beraden ons nu op andere vormen van acties, zodat het enige distributiecentrum van Etos van binnenuit wordt ontregeld’, zo maakt de FNV ook nog bekend.(6)
Het is een actie van belang, deze staking. Het is een doodgewoon loonconflict, maar het wordt relatief scherp uitgevochten. Het zal er op aan komen om vol te houden, de staking uit te breiden naar het hele Ahold-concern als Etos niet snel bakzeil haalt en de inzet van stakingsbrekers actief tegen te werken, ook als de stakers daarmee wettelijke grenzen – ‘je mag werkwilligen niet hinderen’ – moeten overschrijven.
Het zal er ook op aankomen dat personeelsleden – en niet de onderhandelaars en bestuurders van de FNV – maximale greep op hun staking hebben en houden, en dat beroepbestuurders van de vakbond niet wegkomen met het sluiten van een of ander akkoord dat dan als overwinning of eervol compromis word gepresenteerd maar aan de eisen van de stakers nauwelijks recht weet te doen. Die volle vijf procent is wel het minste, zonder mitsen en maren en met een flinke dosis respect. Succes, stakers!
Noten
1 ‘Staking bij distributiecentrum Etos verhardt’, NOS, 27 december 2019
2 idem.
3 ‘FNV wil acties uitbreiden bij Ahold’, Nu.nl, 27 december 2019
4 als noot 1
5 idem
6 als noot 3
Eerder verschenen bij PeterStormt
