Haha! Dat werd uiteindelijk een geweldige avond! Een demonstratieve samenkomst van vluchtelingen en andere solidaire mensen bij het gemeentehuis in Gilze-Rijen werd uiteindelijk een glorieuze optocht, vluchtelingenkinderen voorop. Dat was de climax van een protest waarmee deelnemers de eis kracht bijzetten om Gilze-Rijen officieel tot kinderpardongemeente uit te roepen.
Het idee voor deze actie ontstond in contact tussen bewoners van de gezinslocatie Gilze-Rijen – een soort AZC waar vluchtelingengezinnen met kinderen die volgens de staat uit Nederland dienen te verdwijnen – en actievoerders van de groepering Geen Kind aan de Kant (GkadK). Die groep, waarbij ik betrokken ben, vraagt aandacht voor de positie van vluchtelingenkinderen en hun gezinnen en wil dat deze kinderen niet langer voor uitzetting in aanmerking komen en niet langer worden gedeporteerd. Dat verlangen is vervat in de leus: “Voor een eerlijk kinderpardon”. Dat is er nu overduidelijk niet.
In het contact tussen bewoners van de gezinslocatie en mensen van GkadK bleek dat de gemeenteraad van Gilze-Rijen had besloten om zich niet uit te roepen tot Kinderpardongemeente. De mensen uit de gezinslocatie wilden dat de gemeenteraad dat besluit terugdraaide en zich alsnog tot Kinderpardongemeente uitriep. Geen Kind aan de kant ondersteunde dit initiatief, en samen werd een actie op poten gezet die afgelopen avond – rond een raadsvergadering – plaats vond bij het gemeentehuis.
Veel ging er mis. Mensen die eerst zouden komen, waren op het laatste moment verhinderd. Mensen van Theaterstraat, die het geluid zouden verzorgen, stonden in de file, net als mensen van GkadK die van buiten de omgeving kwamen. Toen ik uit Tilburg per trein en voet aankwam, samen met een medestander, was er echter al wel een groep van pakweg vijftien vluchtelingen en medestanders bijna ter plekke.
Al snel was er ook wat pers. We ontrolden vast een spandoek dat ik had meegenomen: “Vluchtelingen welkom, Geen mens is illegaal”. Ik stond een verslaggever te woord, en verder was het: wachten. Gelukkig arriveerde Theaterstraat alsnog, en enige tijd later ook de andere GkadK-mensen. Intussen was de groep sowieso aangegroeid. Dertig tot veertig mensen waren het sowieso, met uiteindelijk drie spandoeken. GkadK had er één met – je raadt het – “Geen Kind aan de Kant” er op, een tweetal jonge activisten had er één met “Refugees Welcome”, en er was het al genoemde spandoek dat ik bij me had.
Intussen stond de geluidsinstallatie klaar en nam iemand van GkadK het woord. Hij lichtte de bedoeling toe en nodigde met name bewoners van de gezinslocatie uit om hun zegje te doen. Er stapte een meneer naar voren: “Ik wil wel wat zeggen…” Dat bleek… een PvdA-gemeenteraadslid te zijn. Grrr. Hij zei dat hij zijn best had gedaan om de gemeente tot Kinderpardongemeente uit te roepen, samen met D66, maar de meerderheid wilde niet mee. En ja, een derde keer het voorstel in stemming brengen leek hem niet vruchtbaar. Later nam ook een D66-gemeenteraadslid het woord. Ik geloof meteen dat ze via hun kanalen op hun manier hun best hebben gedaan, zoals me achteraf werd verteld. Maar ik vond het helemaal niet okay dat ze zoveel ruimte namen met hun politieke profileringsdrang. Dit was niet hun actie. Een volgende keer dienen we daar op te anticiperen en te voorkomen dat zij de show stelen.
Gelukkig kwamen ook anderen aan het woord. Een tienjarige jongen uit de gezinslocatie die aangaf dat hij het leven niet meer zag zitten indien hij uitgezet zou worden. Nog anderen, waaronder een oudere vrouw die met grote oprechtheid haar zorg voor deze vluchtelingen uitsprak, en een docent die les gaf aan vluchtelingenkinderen en vanuit die betrokkenheid sprak.
Op een gegeven moment verscheen er ene oudere man met ketting om zijn nek… jawel hoor, de burgemeester. Ja hoor, die wilde ook wel wat zeggen. Hij prees de demonstranten, hij gaf hoog op over de inzet die de gemeente had voor vluchtelingen, maar zei ook dat we eigenlijk aan het verkeerde adres waren: de gemeente ging er eigenlijk niet over. En de gemeente was al kindvriendelijk, een officiële verklaring die richting uit waren slechts woorden… Hij beantwoordde ook nog enkele vragen van aanwezigen.
Ik was intussen goed boos, ik vroeg het woord en zei iets van: als het dan alleen maar woorden zijn, waarom dóét u dan niet gewoon die oproep? Waarom u niet duidelijk uitspreken en de oproep om Gilze-Rijen tot Kinderpardongemeente te maken ondersteunen? Ik keek om – ik richtte me tot de burgemeester, dacht ik… – maar de burgemeester was al weer weg! Erg onbeleefd, to say the least. Ik was nu nog wat bozer, en rondde mijn praatje af door nog eens het punt te maken dat geen kind gedeporteerd diende te worden.
Achteraf begreep ik dat ook deze burgemeester achter de schermen op zijn manier zijn best deed. Het maakt mijn ergernis over zijn ontwijkende, zalvende optreden niet minder. Wel denk ik dat de aanwezigheid van burgemeester en gemeenteraadsleden een indirect compliment aan de actievoerders was: politici voelen zich kennelijk genoodzaakt om te reageren en ons onder ogen te komen. De actie deed er dus kennelijk toe. Ja, ze proberen ons in te pakken – maar er wás dus kennelijk iets wat volgens politici ingepakt moest worden
Kort na het burgemeesterlijke gedoe werd de manifestatie bij het gemeentehuis afgesloten. Maar we waren nog niet helemaal klaar. We waren namelijk door de aanwezige pastor van een plaatselijke kerk voor de koffie uitgenodigd in de pastorie. Daar gingen we dus heen, in demonstratieve optocht. Maar voor het zover was, had een actievoerder ook nog sterretjes uitgedeeld aan aanwezige kinderen om te ontsteken. Feestelijke lichtjes in de donkere kille avond.
Naar de parochie dus. In optocht, met de drie spandoeken, het Geen Kind aan de Kant-spandoek in handen van groep kinderen zelf, een bij GKadK-activiteiten inmiddels vertrouwd beeld. De vriendelijke pastor ernaast die de boel aanvuurde, en ons aanmoedigde om toch vooral op straat en niet alleen op de stoep te lopen. Haha, zo doe je dat! Hopla, daar liepen we, van het gemeentehuis naar de kerk. Een heuse demonstratie! Geheel onofficieel, en geen agent te bekennen. We liepen luid roepend: “Hand in hand! Geen kind aan de kant!”, afgewisseld met: “Wat willen we? KINDERPARDON! Wanneer willen we het? NU!” Geweldig. Auto’s moesten wachten terwijl wij midden op straat demonstreerden, maar ik heb geen ongeduldig getoeter gehoord. Twee jongens stonden toe te kijken en sloegen het tafereel vermoedelijk met nieuwsgierige verbazing, maar zo te zien niet onvriendelijk, gade.
Ik vond het een zegetocht, met name ook omdat ik me realiseer dat als je zoiets in Den Haag probeert, op zijn minst door agenten wordt gevolgd en omringd, mogelijk tegengehouden en zelfs opgepakt. Geen hint die richting, zelfs de schijn van een ‘faciliterende’ politierol ontbrak. Er was simpelweg geen politie te zien. We faciliteerden onszelf en dat ging uitstekend, dank u vriendelijk. Deelnemers straalden zeer opgewekt, terwijl de kinderen voorop met grote ernst scandeerden. Nogmaals, ik vond het glorieus. Dat ik vlak voor de kerk waarbij de pastorie was we heen gingen, nog even struikelde over een laag muurtje dat ik niet zag, deed daar niet wezenlijk aan af.
Vrij snel kwamen we aan in wat deze avond functioneerde als autonome vrijplaats en revolutionair bolwerk in deze gemeente: de pastorie bij een forse kerk. Daar was het warm, daar was koffie en vast ook thee, en koekjes niet te vergeten. Daar zaten we met – iemand heeft geteld – negenendertig mensen van jong tot oud. Napraten, onze gedachten uitwisselen in een werkelijk warme atmosfeer. En daarna naar huis met een toch wel heel blij gevoel. Dit was een goede, waardevolle avond.
-Eerder verschenen bij Ravotr
